ساییدگی زانو از شایع‌ترین مشکلات مفصلی است که علائم آن با زانو درد، خشکی و سفت شدن، ورم، خم و پرانتزی شدن، صدا دادن، نازکی و خالی شدن زانو به خاطر ضعیف شدن عضلات این ناحیه نمایان می‌گردد. با توجه به نقش مهم تغذیه در بهبود این عارضه، می‌خواهیم با طرح پرسش برای ساییدگی زانو چه بخوریم، به بررسی تاثیر تغذیه سالم در درمان زانو درد و ساییدگی کشکک زانو بپردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانید :
برای مشاوره رایگان آنلاین با متخصص در اینستاگرام با ما همراه باشید. 
تماس جهت مشاوره رايگان و اخذ نوبت تلفنی ساییدگی چیست و برای ساییدگی زانو چه بخوریم؟
برای ساییدگی زانو چه بخوریم؛ سوال خوبی است اما پیش از پاسخ دادن به آن بگذارید ببینیم که اصلاً ساییدگی زانو چیست و تغذیه چه نقشی در درمان آن دارد؟ آیا سایش زانو همان آرتروز است؟
سایش زانو که در اصطلاح عامیانه به آن آرتروز نیز گفته می‌شود، بیماری رایجی است که بسیاری از افراد، به ویژه سالمندان به آن مبتلایند و دنبال روشی برای درمان ساییدگی زانو هستند. آنطور که پزشکان می‌گویند سایش زانو، نه همان آرتروز، بلکه یکی از علت‌های بروز آرتروز است؛ در واقع با پیشرفت ساییدگی مفصل زانو، زمینه برای بروز آرتروز نیز فراهم می‌شود.
همانطور که می‌دانید غضروف، یک بافت کاملاً زنده است که خاصیت ارتجاعی دارد. غضروف، دور تا دور مفاصل را در برمی گیرد تا به لغزش آنها بر روی یکدیگر کمک کند. همچنین غضروف، در نقش ضربه گیر عمل می‌کند و از مفصل در برابر ضربات و آسیب‌های احتمالی محافظت خواهد کرد.
غضروف‌ها با گذشت زمان دچار فرسودگی می‌شوند و فرسودگی، آغاز ساییدگی استخوان‌ها به همدیگر است؛ اینجاست که ساییدگی کشکک زانو رخ می‌دهد. با ادامه و پیشرفت ساییدگی زانو، بخشی از غضروف یا حتی تمامی آن تحلیل می‌رود و در نتیجه فاصله بخش فوقانی استخوان درشت نی با پایین استخوان ران، کاهش می‌یابد.
در رادیوگرافی کسانی که دچار ساییدگی کشکک زانو شده اند، فاصله بین درشت نی با استخوان ران، تنها چند میلیمتر دیده می‌شود.
این عارضه در نهایت منجر به شکل گرفتن استخوان اضافی و رشد نامتعارف استخوان‌ها در دو سمت مفصل خواهد شد. در انتها، لایه سینوویال که تولید کننده مایع مفصلی است، ملتهب می‌گردد. این التهابات، واکنش‌های طبیعی سیستم ایمنی بدن به وضعیت غیر عادی و آسیب‌های بدن است.
شما نشانه‌های این واکنش را با قرمزی، تورم و درد در نواحی آسیب دیده مشاهده خواهید کرد. مصرف ترکیبات ضد التهابی موجود در برخی خوراکی ها، می‌تواند از التهابات ایجاد شده بکاهد. یک رژیم غذایی مناسب و سالم، مثل دارو عمل می‌کند و سلامت را به زانوهای شما بازمی گرداند. حالا وقت پرسیدن آن سوال مهم است؛ برای ساییدگی زانو چه بخوریم؟
برای ساییدگی زانو چه بخوریم تا کمتر دچار عوارض شویم؟
گفتیم التهاب، زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بخواهد به هر بیماری یا آسیب بدن واکنش نشان دهد. التهاب از اولین نشانه‌های ایجاد ساییدگی در زانو است و طبق تحقیقات مصرف غذاهای حاوی ترکیبات ضد التهاب، برای بیمارانی که از ساییدگی کشکک زانو رنج می‌برند، بسیار مفید است.
– امگا ۳؛ بهترین چربی که حافظ سلامت شما است!
اسیدهای چرب امگا ۳، در کاهش میزان دو نوع از پروتئین‌های واکنشی یعنی اینترلوکین ۶ و سی یا (CRP) نقش دارند. این دو پروتئین، از عوامل ایجاد التهاب‌اند و با وجود اسیدهای چرب امگا ۳، مقدارشان کمتر می‌شود.
گاهی میزان CRP در یک فرد مبتلا به سایش زانو، آنقدر زیاد است که درد و تورم زانوها برای او غیر قابل تحمل می‌شود! به نظر می‌رسد که یک رژیم غذایی سرشار از امگا ۳، می‌تواند از آسیب‌هایی که بر اثر التهاب به مفاصل بدن می‌رسد، جلوگیری نماید. حتماً می‌پرسید برای ساییدگی زانو چه بخوریم که حاوی امگا ۳ باشد؟
انواع ماهی به ویژه ماهی قزل آلا بهترین گزینه است! آمارها می‌گویند کسانی که حداقل در طول ماه یکبار از ماهی استفاده می‌کنند، از نظر امگا ۳ غنی هستند و ریسک بروز سایش زانو در آنها کمتر است.
ماهی به عنوان منبع غنی از امگا ۳، نه تنها برای پیشگیری از ساییدگی زانو مناسب است بلکه در کنترل عوارض سایش زانو نیز تاثیر دارد. به عبارت بهتر، مکمل‌های موجود در روغن ماهی، مانع شکست غضروف‌های ساییده شده می‌شوند و از شدت شکستگی غضروف می‌کاهند.
به غیر از ماهی قزل آلا که سرشار از امگا ۳ بوده، ماهی سالمون، ساردین، ماهی تن و ماهی خل مخالی نیز مقادیر فراوانی از اسیدهای چرب امگا ۳ را در خود جای داده اند. البته ما درک می‌کنیم که برخی ماهی دوست ندارند و با خواندن این مطلب می‌پرسند برای ساییدگی زانو چه بخوریم که امگا ۳ داشته باشد اما ماهی نباشد!
در پاسخ باید به گردو، تخم مرغ، میگو، دانه چیا، شاه دانه، دانه کتان، لوبیا قرمز، لوبیای سویای سبز، روغن سویا و… اشاره کنیم که امگا ۳ فراوانی دارند و برای استفاده به جای ماهی مناسب اند.
– فیبر و تاثیر آن بر کنترل ساییدگی زانو
معمولاً اگر میزان کلسترول و قند خون کسانی که دچار سایش زانو می‌شوند را بررسی کنید، متوجه بالا بودن آن خواهید شد. به همین دلیل در پاسخ به این پرسش که برای ساییدگی زانو چه بخوریم به آنها توصیه می‌شود که این عزیزان، حتماً از غلات سبوس دار و مواد غذایی دارای فیبر در رژیم‌های غذایی خود استفاده کنند تا سطح کلسترول خون‌شان تنظیم شود.
البته نقش فیبر به عنوان یک عنصر تاثیرگذار در بدن، به اینجا ختم نمی‌شود؛ تجربه نشان داده با مصرف مواد غذایی حاوی فیبر، یک فرد برای مدت طولانی‌تر احساس سیری خواهد داشت و این مقدمه‌ای است بر لاغری و تناسب اندام.
با پایین آمدن وزن که مهمترین اثر مصرف فیبر می‌باشد، فشار وارده بر مفاصل زانو، به طرز چشمگیری کاهش می‌یابد و سرعت ساییدگی زانو و آسیب‌های ناشی از آن نیز کندتر می شود.
خب برسیم به سوال اصلی؛ برای ساییدگی زانو چه بخوریم که فیبر کافی داشته باشد؟ انواع میوه و سبزیجات تازه از جمله آلو و سیب به علاوه غلات سبوس دار، فیبر زیادی دارند و می‌توانند فیبر مورد نیاز بدن را تامین نمایند.
– آنتی اکسیدان؛ محافظ قدرتمند مفاصل زانو
آنتی اکسیدان، محافظ قدرتمند سیستم ایمنی شما بوده و آماده مقابله با التهابات بدن است. آنتی اکسیدان، ضمن کمک به سلامت مفاصل و استخوان ها، از سلامت سلول‌های بدن محافظت می‌کند و عملکرد آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
آنتی اکسیدان‌ها انواع مختلفی دارند که همگی یک هدف مشترک را دنبال می‌کنند و آن این است: پیشگیری از تغییرات آسیب زننده‌ای که سلامت سلول‌های بدن را نشانه گرفته است! سلول‌های آسیب دیده زمینه را برای ایجاد التهاب فراهم می‌کنند و شما نخستین نشانه‌های سایش زانو را در قالب التهاب مشاهده خواهید کرد.
اما برای ساییدگی زانو چه بخوریم که دارای آنتی اکسیدان باشد؟ مصرف انواع میوه ها، به ویژه میوه‌های توت نظیر توت فرنگی، زغال اخته، تمشک، آلو و انگور و مکمل‌های گوناگون برای تامین آنتی اکسیدان مورد نیاز بدن مفید است و آسیب‌های ناشی از سایش زانو را به حداقل می‌رساند. (مصرف مکمل صرفاً باید با دستور پزشک باشد.)
– چربی‌های سالم اشباع نشده؛ مضر یا مفید؟
برخی گمان می‌کنند راز سلامت، دوری از هر گونه چربی است. در صورتی که چربی‌های سالم و غیر اشباع، نه تنها برای سلامت مضر نیستند، بلکه استفاده از آن ها، گامی موثر در افزایش سلامتی است.
از همین رو در پاسخ به این سوال رایج که برای ساییدگی زانو چه بخوریم توصیه می‌کنیم از رژیم‌های غذایی که حاوی چربی سالم هستند استفاده کنید. چرا که این رژیم، آسیب دیدگی مفصل و ساییدگی زانو را کاهش می‌دهند. دانه‌های آجیلی و آووکادو، سرشار از چربی اشباع نشده هستند که ضمن برخورداری از خواص ضد التهابی، مقادیر فراوانی از ویتامین‌ای را نیز دارند و بر سلامت استخوان‌ها تاثیر می‌گذارند.
– برای ساییدگی زانو چه بخوریم؟ این بار زردچوبه
زردچوبه از بهترین داروهای گیاهی است که در طب سنتی کاربردهای فراوانی دارد. زردچوبه از دیرباز به عنوان یکی از مفیدترین گیاهان دارویی که از خاصیت ضد التهابی برخوردار است، شناخته می‌شود، پس برای کسانی که از سایش زانو رنج می‌برند، بسیار مفید است.
برخی منابع می‌گویند اگر مبتلایان به سایش زانو، تنها به مدت ۸ ماه از داروی گیاهی زردچوبه استفاده کنند، درد و تورم و دیگر علائم ساییدگی زانو در آنها کاهش می‌یابد.
– هندوانه؛ مفید برای بهبود ساییدگی زانو
هندوانه، سرشار از کاروتنوئید بتا کریپتوکسانتین است؛ به همین دلیل به کاهش خطر RA کمک شایانی خواهد کرد. هندوانه، حاوی آب فراوانی بوده که صد البته برای هیدراتاسیون و تامین آب مورد نیاز بدن مفید است. ترکیبات ارزشمند هندوانه، در کاهش سطح پروتئین واکنش سی نیز تاثیر دارد.
– ویتامین A و K چه نقشی در کاهش علائم ساییدگی زانو دارند؟
در فرایند تولید انرژی بدن، مواد مضری ساخته می‌شود که آن را به نام رادیکال‌های آزاد می‌شناسیم. این رادیکال ها، آسیب‌های زیادی به سلول‌های بدن می‌رسانند. به نظر می‌رسد که رادیکال‌های آزاد با التهاب ایجاد شده در مفاصل، رابطه مستقیمی دارند و از عوامل پدید آورنده التهاب محسوب می‌شوند.
برای مقابله با رادیکال‌های آزاد، می‌توانید روی ویتامین A، K و C حساب کنید. وجود این ویتامین‌ها در بدن، مساوی است با کاهش اثرات مخرب رادیکال‌های آزادبنابرایندر واکنش به سوال برای ساییدگی زانو چه بخوریم که حاوی ویتامین‌های نام برده باشد: اول سبزیجات؛ به ویژه سبزیجات سبز برگی نظیر کلم بروکلی، اسفناج و قمری که سرشار از ویتامین K و C هستند و ضمن مقابله با رادیکال‌های آزاد، دارای کلسیم‌اند و سلامت استخوان‌ها را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهند.
– سولفورافان و گلوکوزینات را فراموش نکنید
با بررسی نتیجه پژوهش ها، می‌توان گفت که سولفورافان و ترکیبات ارزشمند دیگری مثل گلوکوزینولات می‌توانند روند التهاب در زانو را مسدود نمایند و آسیب دیدگی غضروف در ساییدگی را به حداقل برسانند. گلوکوزینولات عنصری است که در گیاهان تند از جمله ترب کوهی، کلم و خردل می‌توان آن را یافت.
برای بهره مندی از سولفورافان نیز باید به سراغ سبزیجات کلمی، کلم بروکلی و جوانه بروکسل بروید. این گیاهان ارزشمند، ترکیبات طبیعی سولفورافان را در خود دارند.
– ویتامین C؛ ضامن سلامت استخوان های شما
ویتامین C در سلامت بخش‌های مختلف از بدن ما نقش دارد. ویتامین C، از استخوان‌های بدن محافظت می‌کند و این نقش حفاظتی را در برابر سلول‌های غضروف نیز ایفا خواهد کرد. بعید است منابع ویتامین C را نشناسید و در این بخش نیز بخواهید بپرسید برای ساییدگی زانو چه بخوریم که ویتامین C داشته باشد!
با این حال در پاسخ به شما می‌گوییم انواع مرکبات، از جمله پرتقال، کیوی، لیمو ترش و صیفی جاتی مثل گوجه فرنگی، دارای بیشترین میزان از ویتامین C هستند و استفاده مداوم از آن ها، ضامن سلامت شماست. به علاوه فلفل، انواع کلم و سبزیجات برگ دار نیز منبعی سرشار از ویتامین Cاند و بهتر است در رژیم غذایی‌تان حضور داشته باشند.
– استنول‌ها و استرول‌ها
غذاهایی که با استانول‌ها و یا استرول‌های گیاهی تقویت شده باشند، به کاهش کلسترول بدن کمک شایانی خواهند کرد. استانول‌ها و استرول‌های گیاهی در مواد غذایی پخشینه غنی شده و نیز شیر و ماست غنی شده یافت می‌شوند.
– با کلسیم و ویتامین دی از سلامت مفاصل زانو محافظت کنید
تحقیقات انجام شده درباره سایش زانو و علل ابتلا، یک نتیجه جالب را نشان داد: بسیاری از مبتلایان به سایش زانو ، از کمبود ویتامین D نیز رنج می‌برند!
حتماً می‌دانید که کلسیم در محافظت از استخوان‌ها و سلامت مفاصل، نقش پررنگی دارد. کلسیم، استحکام استخوان‌های بدن را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهد و آنها را تقویت تقویت می‌کند. مصرف لبنیات، به ویژه شیر، ماست کم چرب و پنیر و دیگر فراورده‌های لبنی، کلسیم و ویتامین D مورد نیاز بدن را تامین کرده و استحکام استخوان‌های بدن را بالا می‌برد.
البته برای دریافت ویتامین D، تنها استفاده از لبنیات کافی نیست؛ بلکه قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز مقادیر فراوانی از این ویتامین را به بدن شما می‌رساند و اگر مبتلا به سایش زانو باشید، خالی از فایده نخواهد بود.
– مکمل‌های غذایی در کاهش علائم ساییدگی زانو تاثیر دارند
برای دریافت مواد مغذی، می‌توان از مکمل‌ها کمک گرفت. البته توصیه پزشکان همیشه بر این بوده که قبل از مصرف مکمل ها، آن مواد مغذی که بدن برای سالم ماندن بدان نیازمند است، به طور طبیعی و از طریق غذاهای مقوی به آن برسد.
مکمل‌ها قادر به تامین کندرویتین سولفات و گلوکوزامین نیز خواهند بود. این دو ترکیب، به بهبود وضعیت برخی بیماران مبتلا به سایش زانو کمک می‌کنند و مانع از ایجاد آسیب‌های جدید خواهند شد.
با توجه به اینکه برخی از مکمل ها، عوارض جانبی دارند و ممکن است در تداخل با برخی داروها، پیامدهایی برای بدن داشته باشند، بهتر است پیش از مصرف آن ها، حتماً با دکتر زانو درد مشورت گردد.
درمان ساییدگی زانو
سایش زانو به دلایل مختلف از جمله افزایش سن، آسیب دیدگی زانو، ابتلا به برخی بیماری ها، آرتروز، سابقه خانوادگی، چاقی و سبک زندگی ناسالم و… رخ می دهد. سایش زانو، از آن دسته بیماری‌های مفصلی است که در اثر ابتلا به آن، مفصل‌ها و غضروف‌های این ناحیه، با گذشت زمان، دچار ساییدگی می‌شوند و آن فرم طبیعی خود را از دست می‌دهند.
ابتلا به سایش زانو ، باعث می‌شود که بخش‌هایی از استخوان به تدریج از مفصل جدا شوند و در همان محل به صورت شناور باقی بمانند که این باعث بروز درد و ناراحتی شدید خواهد شد.
برای مقابله و درمان ساییدگی زانو، روش‌های مختلفی در نظر گرفته شده است. در اغلب مواقع (بیش از ۹۰ درصد) این عارضه بدون نیاز به جراحی معالجه می‌شود. از موثرترین روش‌های درمان غیر جراحی سایش زانو می‌توان به دارو درمانی، فیزیوتراپی و تزریق اشاره کرد
روش‌های درمان ساییدگی زانو:
فیزیوتراپی که قدرت عضلات اطراف مفصل زانو را افزایش می‌دهد.
مصرف داروهای ضددرد از جمله استامینوفن و داروهای ضدالتهاب نظیر ایبوپروفن
استفاده از بانداژ چسبنده و محکم بر روی استخوان کشکک که محور استخوان را اصلاح خواهد کرد.
سرمادرمانی وگرمادرمانی که آسیب و ساییدگی کشکک زانو را بهبود می‌بخشد و ضمن افزایش گردش خون، درد و تورم ناشی از سایش زانو را کاهش می‌دهد.
پیاده روی و ساییدگی زانو
و اما بپردازیم به مبحث شیرین پیاده روی و ساییدگی زانو! همانطور که می‌دانید پیاده روی، ساده‌ترین ورزشی است که هر فردی می‌تواند با انجام آن از سلامت و تناسب اندام خود مراقبت نماید. برای پیاده روی نیاز به امکانات خاصی نیاز نیست و همه افراد در همه حال می‌توانند آن را انجام دهند؛ مگر آنکه به دردهای مفصلی نظیر زانو درد دچار باشند.
درد زانو ناشی از ساییدگی غضروف ها، در هنگام پیاده روی، یک موضوع ناراحت کننده برای بیماران است؛ به حدی که شاید آنها را از ادامه دادن منصرف کند! کارشناسان سلامت، پیاده روی را برای حفظ عملکرد مفصل زانو مفید می‌دانند و معتقدند که این ورزش به ظاهر ساده، علائم سایش زانو را کاهش می‌دهد.
تنظیم برنامه‌ای منظم برای پیاده روی، التهاب و سفتی مفاصل زانو را کاهش می‌دهد و اجازه نمی‌دهد که اوضاع زانو از این وخیم‌تر شود! پس نباید به بهانه زانو درد، در انجام آن کوتاهی کرد.
تکنیک‌های پیاده روی:
از کفی‌های مناسب طبی استفاده کنید.
قبل از پیاده روی و در حین آن آب فراوان بنوشید.
پیاده روی آرام داشته باشید و گام‌های کوتاه بردارید.
اجازه دهید دست‌ها نیز موقع پیاده روی حرکت کنند.
روی سطوح شیب دار و سرازیری‌ها پیاده روی نکنید.
کفش‌های مناسبی که چندان خشک و سنگین نباشند، بپوشید.
پیاده روی را با کف پا و به صورت کاملاً تخت تجربه کنید.
موقع پیاده روی سرتان را بالا نگه دارید و تنه را صاف نمایید.
برای در امان ماندن از سرما و گرما، لباس مناسب داشته باشید.
از پیاده روی طولانی مدت بپرهیزید و حتماً بین آن استراحت کوتاه داشته باشید.
اگر درد زانو و خستگی عضلات پا شما را اذیت می‌کند، از چوب‌های پیاده روی استفاده کنید.
ساییدگی کشکک زانو
ساییدگی کشکک زانو (کندرومالاسی)، عارضه‌ای است که غضروف پشت را درگیر می‌کند و موجب از دست رفتن خاصیت ارتجاعی آن می‌شود. همانطور که می‌دانید غضروف پشت کشکک زانو، از ضخیم‌ترین و محکم‌ترین غضروف‌های بدن است که گاه دچار آسیب می‌شود و با بروز ساییدگی و نرم شدن کشکک، حرکات زانو مختل خواهد شد. نشانه‌های ساییدگی کشکک زانو، اغلب در دوران میانسالی به سراغ افراد می‌آید.
عواملی که در ایجاد ساییدگی کشکک زانو یا کندرومالاسی نقش دارد:
کوتاه بودن ایلیوتیبیال باند
ردیف نبودن استخوان‌ها یا Malalignment
انجام نادرست فعالیت‌های ورزشی یا overuse
بورسیت ها عدم ثبات عضلات هسته مرکزی یا core instability
اصطکاک مزمن مفصلی بین ناودان میانی کندیل‌های فمور و کشکک
مشکل حرکت کشکک در مسیر ناودان میان کندیل‌ها یا Patellar maltracking
بیمار مبتلا به ساییدگی کشکک زانو، هنگام ورزش‌هایی مثل بسکتبال، فوتبال، سوارکاری، دوچرخه سواری، دویدن، والیبال، اسکیت، تمرینات مبارزه‌ای و… با درد در ناحیه پا مواجه خواهد شد. بدیهی است که دوری از فعالیت‌های تشدید کننده درد، در بهبود علائم این عارضه تاثیر دارد و به کاهش درد کمک می‌کند.
پزشکان برای درمان کندرومالاسی یا ساییدگی کشکک، در وهله اول به سراغ تکنیک پرایس (الویشن یا قرار دادن بدن در سطحی بالاتر) می‌روند و معمولاً توصیه شان، استفاده از یخ فشاری است. مصرف داروهای ضد التهاب و فیزیوتراپی، مراحل بعدی درمان ساییدگی کشکک زانو است.
سخن پایانی
با مطالعه آنچه در اینجا گفته شد، حالا دیگر می‌دانید که برای ساییدگی زانو چه بخوریم؟ و چگونه می‌توان با تغذیه سالم، این بیماری را کنترل کرد. در ابتدای بحث، با علل و علائم سایش زانو آشنا شدید و در ادامه از روش‌های درمان ساییدگی زانو خواندید. همچنین پیاده روی و ساییدگی زانو، ساییدگی کشکک زانو از موضوعات اصلی این مقاله بود که تقدیم نگاه‌تان شد.
امیدواریم این مطالب برایتان مفید بوده باشد. فراموش نکنید که برای درمان ساییدگی زانو، حتماً باید از متخصصین مجرب و متعهد کمک بگیرید تا با کمترین عارضه و دریافت هزینه مناسب، بهترین روش‌های درمانی را با توجه به وضعیت شما پیشنهاد دهند. کلینیک تخصصی ما که مدت‌ها است در این زمینه فعالیت دارد، اکنون آماده ارائه خدمات به شما عزیزان است؛ کافیست با ما تماس بگیرید.
