درد زانو هنگام خم شدن

همان‌طور که می‌دانیم زانوها نقشی حیاتی در راه‌رفتن انسان‌ها ایفا می‌کنند. آن‌ها علاوه‌ بر اینکه به ما توانایی حرکت‌کردن می‌دهند، وزن بدنمان را نیز تحمل می‌کنند. پس بدیهی است که درصورت عدم مراقبت درست از زانوها با صدماتی روبه‌رو شویم. دانشمندان دریافته‌اند درد زانو هنگام خم‌ شدن ناشی از چندبرابر شدن فشار وزن بدن بر آن‌ها است. علت درد زانو هنگام خم کردن بسیار متنوع است.

علت درد زانو هنگام خم شدن

 ما در طی روز بارها به دلایل مختلفی زانوهایمان را خم می‌کنیم. به‌عنوان مثال هنگامی که از پله‌ها بالا می‌رویم یا وقتی که می‌نشینیم. همچنین زمانی که در حال انجام حرکات ورزشی مانند اسکات و لانچ هستیم.

در ناحیه زانوها چندین رباط، تاندون، ماهیچه و استخوان وجود دارد؛ درنتیجه آسیب به هرکدام از آن‌ها ممکن است باعث درد هنگام حرکت دادن شود. درمان خانگی زانو درد در مواردی که آسیب جزئی است، انجام می‌شود اما زمانی که صدمه جدی باشد به مراقبت‌های پزشکی نیاز است.

 درد می‌تواند از یک اختلال و مشکل در بورس که در قسمت داخلی زانوی شما سمت مدیال زانو وجود دارد، مشکلات بافت نرم مانند تاندونیت باشد شروع شود و گاهی ممکن است مشکلات جدی‌تر مثل مشکلات منیسک یا لیگامان‌هایی باشد که غفلت در رسیدگی به آن‌ها می‌تواند فرد را مبتلا به مشکلات دیگری نماید و در آینده نیاز به روش‌های درمانی سخت مانند جراحی داشته باشد. بنابراین برای جلوگیری از این عواقب باید با علل درد و علائم هرکدام آشنا باشید و بدانید برای هرکدام چه موقع باید به پزشک مراجعه نمایید.

 ما در ادامه میخواهیم شایع‌ترین و اصلی‌ترین علل درد زانو هنگام خم کردن، علائم مهم همراه این درد و تشخیص‌های افتراقی را خدمت شما عرض کنیم و تا حدودی در مورد تشخیص و درمان آن‌ها صحبت کنیم.

 

عواملی که باعث زانو درد می‌شوند

محل دقیق درد در زانو نشان‌دهنده علت آن درد است. معمولاً پزشک از بیمار می‌خواهد دردی که در زانو تجربه می‌کند را با جزئیات کامل توضیح دهد. این کار می‌تواند به دکتر زانو درد کمک کند تا نوع بیماری یا آسیبی که باعث ایجاد علائم در بیمار شده است را مشخص کند. برخی از دلایل احتمالی درد زانو هنگام خم شدن عبارتند از:

سندرم پاتلوفمورال یا زانوی دوندگان که به دلیل خم و راست کردن زیاد زانو رخ داده و باعث درد مبهم، سفتی در جلوی زانو، قفل شدن، صدای تق تق زانو و … می‌شود.

تاندونیت کشکک که باعث سوزش و درد در کاسه زانو بیمار می‌شود. این بیماری به دلیل کار‌کشیدن بیش از حد از زانو‌ها به وجود می‌آید. دویدن، پریدن، افزایش ناگهانی شدت یک فعالیت بدنی، عظلات سفت‌شده و عدم تعادل می‌تواند به این آسیب کمک کند. در این شرایط، حرکت دادن زانو و چمباتمه‌زدن ممکن است باعث درد شود.

سندرم باند ایلیوتیبیال؛ درد در قسمت بیرونی یا جانبی زانو معمولا نشان‌دهنده مشکلی

در باند ایلیوتیبیال (بافت هم‌بند که از کنار باسن به سمت استخوان ساق پا کشیده می‌شود.) یا مینیسک جانبی (تکه‌ای از غضروف که بین استخوان ران و درشت‌نی قرار دارد.) است.

آسیب رباط جانبی – داخلی (MCL)؛ درد در قسمت داخلی زانو می‌تواند نشان‌دهنده آسیب به MCL باشد. این رباط سبب ثبات زانو می‌شود. عواملی چون پارگی مینیسک و آرتروز در ایجاد مشکل در MCL  نقش دارند. آرتریت زانو معمولاً باعث درد هنگام خم شدن می‌شود، به‌خصوص بعد از اینکه برای مدتی طولانی در یک وضعیت قرار گرفته باشیم. علائم آرتریت زانو به‌تدریج ایجاد می‌شود و به یک حادثه خاص مانند سقوط، تصادف و آسیب ورزشی مرتبط نیست.

آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL)؛ آسیب ACL یک آسیب بسیار شایع زانو است و باعث درد در مرکز زانو می‌شود. اغلب به دلیل توقف ناگهانی به هنگام دویدن و یا تغییر جهت ناگهانی ساق پا ایجاد می‌شود که منجر به پیج‌خوردن زانو و آسیب ACL می‌شود. علائم درد ناشی از آسیب به ACL بلافاصله بروز می‌کند و معمولا باعث مشکل در راه‌دفتن یا بالا‌رفتن از پله خواهد شد.

کیست بکر که ممکن است باعث تورم و درد زانو شود.

بورسیت زانوی MCL یا بورسیت پست آنسرین (التهاب بورس‌هایی که در نزدیکی مفصل زانو قرار دارند.) که ممکن باعث تورم، گرما و درد در بالا یا زیر زانو شود.

تاندونیت چهارسر ران که باعث درد در بالا یا جلوی زانو می‌شود.

آرتروز زانو که یکی از آسیب‌های اصلی در مفاصل بدن است و می‌تواند زانو را نیز ناتوان کند و با علائمی مانند درد و التهاب خفیف تا شدید بسته به میزان پیشروی آسیب همراه است.

دلایل درد پشت زانو

دلایل دردگرفتن پشت زانو به هنگام حرکت دادن:

تاندونیت همسترینگ

کیست بکر

آسیب‌دیدگی زانو

 

علت درد بسیار شدید زانو موقع خم شدن

گاهی درد زانو هنگام خم شدن بسیار شدید می‌شود و از یک درد معمولی فراتر می‌رود که دلایل آن شامل موارد زیر است:

پارگی رباط یا مینیسک

شکستگی زانو یا کشکک

آرتروز

تاندونیت کشکک

 

درد جلوی کاسه زانو موقع خم شدن

اگر درد زانو هنگام خم شدن در قسمت جلو یا بالای کاسه زانو باشد، دلایل مختلفی دارد ازجمله

سندرم درد کشکک

تاندونیت کشکک

تاندونیت چهارسر ران

شکستگی کشکک

 

درمان‌ خانگی زانو درد

درمان خانگی زانو درد را برای مواردی که درد هنگام حرکت دادن خفیف یا متوسط است، اغلب می‌توان انجام داد. درد ناشی از التهاب، آرتریت یا یک آسیب جزئی از جمله مواردی است که با درمان‌های خانگی کنترل می‌شود. اما اگر درد متوسط تا شدید باشد یا اگر ادامه پیدا کند و یا اینکه بدتر شود، باید به متخصص ارتوپد خوب مراجعه کرد.

چند مورد از روش‌های درمان خانگی زانو درد عبارتند از:

روش RICE

این روش برای کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن عالی است. اگر پای شما پیچ بخورد، زمین بخورید، به زانوی خود فشار بیاورید یا پایتان رگ‌به‌رگ شود، RICE می‌تواند کاربردی باشد. اسم این روش از مخفف حروف اول چهار کار، ایجاد شده است که انجام آن‌ها به کاهش درد زانو کمک می‌کند و به شکل زیر است:

استراحت(REST)  

اولین کار برای بهبود درد زانو هنگام خم شدن این است که استراحت کنید و به زانوهای خود فشار نیاورید. انجام این کارها به بهبود عضلات اطراف زانو کمک می‌کند.

یخ(ICE)  

استفاده از یخ برای کاهش تورم و درد زانو هنگام خم شدن یک کار عالی است. ابتدا یخ را در یک کیسه پلاستیکی یا پارچه‌ای تمیز بپیچید و هر روز چند بار به مدت 20 دقیقه روی محل درد قرار دهید تا بهتر شود.

فشرده‌سازی(compress)  

 می‌توانید یک بانداژ الاستیک دور زانو خود بپیچید. این بانداژ به کاهش التهاب کمک می‌کند. اما باید مطمئن باشید بانداژ وقتی دور پایتان است بیش از حد تنگ نباشد.

بالا بردن(elevate)  

دراز بکشید و پاهای خود را بالا ببرید به‌طوری که زانو‌هایتان از قلبتان بالاتر رود. این کار را چند بار انجام دهید تا تورم زانوهایتان کمتر شود.

حرارت

اگر آرتریت زانو دارید استفاده از گرما ممکن است تسکین‌دهنده باشد. گرما باعث افزایش گردش خون می‌شود.

داروی otc

دارو‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی نیز برای درمان درد هنگام حرکت دادن کاربرد دارند. این داروها بدون نسخه هستند. همچنین داروهای ایبوپروفن و ناپروکسن نیز منجر به کاهش درد می‌شود.

ماساژ دادن

برای کاهش درد زانو هنگام خم شدن می‌توانید به یک مرکز ماساژ مراجعه کنید. شخص ماساژدهنده با دستان خود زانو و عضلاتتان را ماساژ می‌دهد که این کار به تسکین و مدیریت درد زانو کمک می‌کند. اگر به دلیل ورزش کردن زانوهایتان درد گرفته، ماساژ صحیح خیلی می‌تواند کمک‌کننده باشد.

انواع ماساژ عبارتند از:

ماساژ سوئدی

ماساژ نقطه‌‌ای

ماساژ بافت‌های عمیق

ورزش برای خم شدن زانو

ورزش برای خم شدن زانو بسیار مفید است. یکی از بهترین راه‌ها برای داشتن زانوهای قوی‌تر و جلوگیری از آسیب‌هایی که در آینده ممکن است زانوها را تهدید کند، قوی‌ترکردن ماهیچه‌هایی است که اطراف زانو، پاها و قسمت مرکزی بدن قرار دارند. با انجام حرکات کششی دقیق مربوط به زانو و ورزش‌های هدفمند می‌توانید به مرور از درد زانوهای خود که سال‌ها مجبور به تحمل بودید، رهایی یابید.

 

چرا ورزش برای خم شدن زانو مهم است؟

به دلیل اینکه قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات اطراف زانو را تقویت می‌کند. به‌عنوان مثال ورزش برای خم شدن زانو نه تنها درد را بهبود می‌بخشد بلکه از آسیب‌هایی که ممکن است در آینده به زانو صدمه بزند، جلوگیری می‌کند.

همان‌طور که گفتیم تمرینات تقویتی زانو، عضلات اطراف زانو را تقویت می‌کنند، اما اگر به درستی انجام نشوند، می‌توانند باعث سفت‌شدن عضلات اطراف زانو شوند. ماهیچه در حالتی که سفت است، مفصل زانو را منقبض می‌کند و بیشتر در معرض آسیب قرار می‌دهد. حرکات مربوط به سرد کردن بعد از تمرین ورزشی، درد هنگام حرکت دادن را کاهش می‌دهد و به عضلات قابلیت ارتجاعی می‌دهد.

قبل از شروع هر نوع ورزش برای خم شدن زانو باید با یک فیزیوتراپ معتبر صحبت کنید چراکه این کار برای انجام تمرینات درست به شما کمک خواهد کرد. یک مشاوره  متخصص و آموزش‌دیده به شما این امکان را می‌دهد که کارآمدتر کار کنید و شما را در انتخاب تمرینات درست و متناسب با بدنتان راهنمایی می‌کند.

درمان پزشکی درد زانو هنگام خم شدن

پزشک ممکن با توجه به درد زانو هنگام خم شدن درمان‌های متفاوتی را پیشنهاد دهد‌ که عبارتند از:

فیزیوتراپی

یک فیزیوتراپیست می تواند تمرینات خاصی را باتوجه به شرایطتان به شما پیشنهاد دهد. این تمرینات برای بهبود قدرت، تحرک و انعطاف‌پذیری در زانوی شما طراحی شده‌اند.

ارتز مناسب

ارتزها نوعی کفشی هستند که مچ و پای شما را تثبیت می‌کنند. آن‌ها می‌توانند با کاهش فشار بر روی زانو‌ها، درد را التیام بخشند‌. شما می‌توانید ارتز را از داروخانه‌ها خریداری کنید. همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد یک ارتز سفارشی متناسب با ویژگی‌های خودتان سفارش دهید.

بی حرکتی

اگر زانو درد شما به دلیل آسیب‌دیدن باشد، ممکن است پزشک از شما بخواهد از گچ یا آتل استفاده کنید. این کار از زانو‌هایتان محافظت می‌کند و از حرکت دادن آن جلوگیری و به کاهش درد و بهبودیشان کمک می کند.

عمل جراحي

اگر وضعیت شما با درمان های گفته‌شده بهتر نشد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. به طور کلی، جراحی فقط برای موارد شدید مورد نیاز است. انواع مختلفی از جراحی‌ها برای مشکلات زانو استفاده می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:

جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی (ACL) و ترمیم پارگی آن

مینیسککتومی یا ترمیم مینیسک برای درمان پارگی مینیسک

تعویض کامل زانو

انتقال سل تیبیا، روشی برای بهبود ثبات زانو

 

چه زمانی باید برای درد زانو هنگام خم شدن به پزشک مراجعه کنید؟

درد موقع خم شدن درصورتی که خفیف باشد مشکل جدی ایجاد نمی‌کند. با این حال اگر موارد زیر را در زانوهایتان احساس کردید به پزشک مراجعه کنید:

درد شدید زانو

درد ادامه دار زانو

ناتوانی در خم کردن یا صاف کردن زانو

لنگیدن

تورم یا قرمزی در زانو

ضعف زانو

صدای ترکیدن یا صدایی شبیه خرچنگ در زانو همراه با درد

 تب

همچنین اگر اخیراً دچار آسیب دیدگی زانو شده‌اید که با تورم و یا ناتوانی در تحمل وزن روی ساق پا همراه شده است، باید به پزشک مراجعه کنید.

 

صدای زانو هنگام خم شدن

گاهی ممکن است صدای زانو هنگام خم شدن ، هنگام راه‌رفتن و یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها را شنیده باشید. یکی از مواردی که باعث ایجاد این صدا می‌شود آرتروز است، اما دلایل بسیار دیگری نیز وجود دارد. در بیشتر موارد، صدای زانو‌ موقع حرکت دادن نشان‌دهنده مشکل خاصی نیست. با این حال اگر شما همراه صدا، درد هم دارید باید به ارتوپد مراجعه کنید تا این موضوع را بررسی کند.

 

علل ایجاد کرپیتوس یا صدای زانو هنگام خم شدن

صدای زانو موقع حرکت دادن یا کرپیتوس به دلایل مختلفی به غیر از آرتروز رخ می‌دهد. در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

حباب‌های گاز

با گذشت زمان گاز می‌تواند در نواحی اطراف مفصل جمع شود و حباب‌های ریزی را در مایع سینوویال تشکیل دهد. هنگامی که زانوی خود را خم می‌کنید برخی از این حباب‌ها می‌ترکند.

رباط‌ها

رباط‌ها و تاندون‌های اطراف مفصل زانو ممکن است با عبور از روی استخوان، کمی کشیده شوند. سپس ‌همان‌طور که آن‌ها به جای خود باز می‌گردند، ممکن است صدایی مانند کلیک‌کردن در زانو بشنوید.

ناپایداری در ناحیه کشکک فمورال

بافت‌ها و اجزای مختلف که زانوی شما را تشکیل می‌دهند، از زمان تولد یا به دلیل بالا رفتن سن، آسیب یا رویدادهای زندگی در بین افراد مختلف، متفاوت هستند. به‌عنوان مثال زانوهای شما ممکن است بیشتر از زانوهای یک فرد دیگر خم شوند یا کاسه زانوهای شما ‌بیشتر از زانوهای شخص دیگر صدا کند. این رخداد طبیعی است و هر از گاهی برای همه اتفاق می‌افتد و باعث درد نمی‌شود.

صدمه کرپیتوس

صدای زانو هنگام خم شدن همچنین می‌تواند درنتیجه یک ضربه ایجاد شود. افتادن روی زانو نیز می‌تواند به کاسه زانو یا سایر قسمت‌های مفصل زانو آسیب وارد کند. در نتیجه کرپیتوس یا صدای زانو موقع حرکت دادن گاهی نشانه‌ای از یک آسیب است. به‌عنوان مثال:

پارگی مینیسک در افرادی که ورزش می‌کنند یا می‌دوند نسبتاً شایع است. پارگی مینیسک می‌تواند باعث ایجاد کرپیتوس در حین حرکت مفصل شود.

کندرومالاسی کشکک زمانی است که به غضروف زیر کاسه زانو آسیب وارد شود. ممکن است متوجه درد مبهم در پشت کاسه زانو شوید که معمولاً در اثر کار کشیدن بیش از حد از زانو‌ها یا آسیب ایجاد می‌شود.

سندرم کشکک فمورال یا زانوی دونده، زمانی شروع می‌شود که فشار زیادی به کشکک وارد می‌کنید. این سندرم باعث می‌شود در زانوها صدایی شبیه خرچنگ ایجاد شود و وقتی راه می‌رویم حسی مانند رنده‌شدن زانوهایمان را احساس کنیم.

آرتروز

آرتروز ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، اما معمولا در دهه 50 زندگی، خود را نشان می‌دهد. استئوآرتریت که به عنوان آرتریت (ساییدگی و پارگی) نیز شناخته می‌شود، معمولاً در مفاصلی که وزن بدن را تحمل می‌کنند و بیشتر از آن‌ها کار می‌کشیم، نمایان می‌شود.

در استئوآرتریت، استرس مکانیکی و تغییرات بیوشیمیایی با هم ترکیب می‌شوند و غضروفی را که از مفصل محافظت می‌کند، به مرور زمان تجزیه می‌کنند. این امر باعث التهاب و درد می‌شود و ممکن است مفصل ترک بخورد و خراشیده شود. اگر صدای زانو موقع حرکت دادن را همراه با درد دارید شاید نشانه‌ای  از بروز آرتروز باشد.

عمل جراحي

زانوهای شما در برخی شرایط ممکن است بعد از جراحی سر و صدای بیشتری ایجاد کنند. این شرایط شاید به دلیل تغییرات جزئی باشد که در طول عمل اتفاق افتاده‌اند و یا به‌علت مفصل جدیدی باشد که طی عمل جراحی تعویض شده است. با این حال، اغلب صداها قبلا وجود داشته‌اند اما افراد ممکن است بعد از عمل بیشتر متوجه این صداها شوند زیرا در دوره پس از عمل به شدت مراقب هستند.

 

تشخیص علت درد زانو هنگام خم شدن

پزشک از طریق آزمایش‌های زیر برای تشخیص علت درد زانو موقع خم شدن استفاده می‌کند:

معاینه فیزیکی که به پزشک اجازه می‌دهد تا تورم، بی‌ثباتی زانو و علائم تورم مفصل را بررسی کند.

آزمایش‌های تصویربرداری مانند عکس‌برداری با اشعه ایکس یا اسکن MRI، برای تجزیه‌و‌تحلیل استخوان و بافت‌های زانوکاربرد دارد.

آزمایش‌ خون که به پزشک اجازه می‌دهد نشانه‌های اختلال التهابی سیستمیک، مانند آرتریت روماتوئید (RA) یا عفونت را بررسی کند.

بهبود درد زانو هنگام خم شدن

به طور کلی، حدود 6 هفته طول می‌کشد تا پس از آسیب‌دیدگی، زانو بهبود یابد. در صورت نیاز به جراحی، زمان بهبودی می‌تواند بین 8 هفته تا 12 ماه باشد. کل زمان بهبودی به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله:

شدت علائم و وضعیت شما

نوع جراحی یا جراحت

سلامت کلی شما

سطح قدرت و فعالیت شما قبل از جراحی

سن شما

برنامه درمانی شما

باید گفت برای بهبودی کامل و بازگرداندن قدرت و عملکرد زانوی خود به فیزیوتراپی نیاز خواهید داشت. زمان انجام فیزیوتراپی پس از دوره نقاهت اولیه، طبق تجویز پزشک است.

 

نحوه جلوگیری از درد زانو هنگام خم شدن

پیشگیری یا کاهش خطر درد زانو موقع حرکت دادن امکان پذیر است. به‌عنوان مثال:

از حرکاتی که باعث درد زانو می شوند خودداری کنید یا تا جایی که می‌توانید انجام‌دادشان را محدود کنید. این کار بهترین راه برای جلوگیری از استفاده بیش از حد از زانوهاست که در صورت انجام ندادن منجر به درد یا آسیب شدیدتر می‌شود.

فعالیت‌های کم‌تاثیر مانند دوچرخه سواری یا شنا انجام دهید. فعالیت‌هایی که فشار زیادی به زانوها وارد نمی‌کند، راهی عالی برای فعال ماندن و در عین حال کاهش فشار روی زانو است.

اگر چاق هستید یا اضافه وزن دارید، باید وزنتان را کم کنید. وزن اضافی می‌تواند به زانوی شما فشار وارد کند و خطر زانو درد را افزایش دهد.

قبل از ورزش بدن خود را گرم و بعد از ورزش بدنتان را سرد کنید. این کار از عضلات شما محافظت می‌کند و به جلوگیری از آسیب کمک خواهد کرد.

تمرینات با کمک وزنه را به برنامه‌های تمرینی خود اضافه کنید. روی تقویت ماهیچه‌هایی که از مفصل زانو محافظت می‌کنند، تمرکز کنید.

برای شل شدن عضلاتی که سفت شده‌اند و بهبود انعطاف‌پذیری آن‌ها به‌طور منظم حرکات کششی انجام دهید.

هنگام کار از زانوبند استفاده کنید. زانوبندها از کاسه زانو محافظت می‌کنند و فشار را کاهش می‌دهند.

نتیجه‌گیری

اگر درد زانو هنگام خم شدن را احساس می‌کنید، آرام باشید. ممکن است نشانه این باشد که پاهای شما به استراحت نیاز دارند. درمان‌ خانگی زانو درد مانند کشش یا کمپرس یخ نیز می‌تواند درد را کاهش دهد. اگر دردتان شدید یا مداوم بود به یک متخصص ارتوپد خوب مراجعه کنید. یک ارتوپد خوب و باتجربه می‌تواند تعیین کند که چه چیزی باعث علائم شما شده است و به شما کمک می‌کند تا تسکین پیدا کنید.

 تاکید می‌کنیم برای اینکه از عواقب غفلت در تشخیص و درمان زودهنگام در امان بمانید و همچنین از عوارض ناشی از طب سنتی و درمان‌های غیراصولی سنتی در امان باشید بهتر است در مورد دردهای طول کشیده، دردهایی که بعد از یک تصادف، تروما یا آسیب ورزشی شروع شده است، درد در افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی بدن هستند جهت رد عفونت مفصل و … حتما در اسرع وقت به پزشک متخصص و مجرب در این زمینه مراجعه نمایید.