چنانچه حین بکارگیری انگشتان، زانوها، لگن یا سایر مفاصل بدن احساس درد میکنید، ممکن است به آرتروز یا OA مبتلا شده باشید. این بیماری به معنی تورم و آسیب مفاصل است که اغلب در اثر سایش و استفاده بیشازحد از مفاصل طی سالیان متمادی ایجاد میشود. گاهی درمانهای اشتباه، دیرهنگام و نامناسب برخی آسیبها مانند شکستگی منجر به آرتروز میشود. متأسفانه درمان قطعی ارتروز زانو وجود ندارد ولی روشهای زیادی جهت کنترل و درمان زانو درد و جلوگیری از پیشروی آن وجود دارد که با هم آنها را در این مقاله مرور میکنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید :
- آیا درمان قطعی ارتروز زانو امکانپذیر است؟
- بهترین روشها بهعنوان درمان قطعی ارتروز زانو چیست؟
- بهترین قرص برای درمان آرتروز چیست؟
- تحریک الکتریکی اعصاب و درمان قطعی ارتروز زانو
- نقش فیزیوتراپی در درمان قطعی ارتروز زانو
- عمل جراحي به عنوان درمان قطعی ارتروز زانو
- درمان قطعی آرتروز در طب سنتی
- آهنربا و دستبند مس بهعنوان یکی از روشهای درمان قطعی ارتروز زانو
- روشهای درمان قطعی آرتروز با داروی گیاهی کدام است؟
- سخن آخر
آیا درمان قطعی ارتروز زانو امکانپذیر است؟
همانطورکه در مقدمه نیز به آن اشاره کردیم متأسفانه هیچ درمانی برای OA وجود ندارد، اما گزینههای درمانی هستند که به کنترل و مدیریت بهتر و درنتیجه جلوگیری از پیشروی این بیماری کمک میکنند. البته شاید بتوان گفت درمان قطعی ارتروز زانو بعد از پیشروی زیاد و شدید شدن جراحی و تعویض مفصل زانو باشد.
بااینحال، آنچه از گفته بیماران دارای این تجربه بر میآید این است که توانایی زانو بعد از انجام این عمل دیگر به حالت اولیه خود برنمیگردد، هرچند میتواند به افزایش فعالیت شما نسبت به زمانی که دردهای شدید و مزمن اجازه ادامه فعالیت را نمیدهند، کمک نمایند.
بهترین روشها بهعنوان درمان قطعی ارتروز زانو چیست؟
بهترین روشهایی که بهعنوان درمان قطعی ارتروز زانو یا بهتر است بگوییم مدیریت قطعی آرتروز زانو میتوانند مورد استفاده قرار بگیرند، عبارتاند از:
-
فعالیت بدنی
حتی اگر تمایلی به انجام فعالیت بدنی نداشته باشید، ورزش بهترین کاری است که شما میتوانید جهت تسکین دردهای ناشی از آرتریت و کاهش آسیب وارد شده به مفاصل انجام دهید. از طرفی ورزش به کاهش وزن شما کمک میکند. درنتیجه فشار کمتری به مفاصل وارد شده و آسیب کمتری میبینند.
اگر شما به ارتروز مبتلا هستید باید جهت درمان قطعی ارتروز زانو بعد از مشورت با متخصص ارتوپدی خود یکی از دسته ورزشهای زیر را انجام دهید:
-
حرکات کششی
این تمرینات جهت افزایش انعطافپذیری و همچنین دامنه حرکتی و روان کردن مفاصل مناسب هستند. دکتر زانو درد ممکن است تمرینات کششی خاصی را با توجه به شرایط شما تجویز کند.
برخی از کلاسها مانند کلاسهای یوگا، تای چی و پیلاتس نیز راههای خوب دیگری جهت انجام تمرینات کششی بهصورت منظم هستند. قبل از اینکه برنامه خود در این کلاسها را شروع کنید به مربی در مورد آرتروز خود بگویید تا حرکات مناسب و ایمنتری را انجام دهید.
-
تمرینات قدرتی
انجام تمرینات قدرتی به ساخت عضلات کمک میکند که میتواند بهتر از مفاصل شما در برابر آسیبهای مختلف و فشار محافظت کند. ازجمله این ورزشها میتوان به بلند کردن وزنه یا حرکاتی که با استفاده از وزن بدن مانند انجام حرکات فشاری یا دراز و نشست انجام میشوند، اشاره نمود.
-
ایروبیک
تمرینات ایروبیک به تقویت قلب و ریههای شما میپردازد. این تمرینات خستگی شما را کاهش میدهد و استقامت بدن را بیشتر خواهد کرد. همچنین کالری زیادی با این تمرینات سوزانده میشود که برای کاهش وزن و فشار از روی مفاصل بسیار عالی هستند.
تمرینات هوازی معمولی مثل پیادهروی، دویدن، شنا، دوچرخهسواری یا استفاده از تردمیل نیز همین نتایج را به دنبال خواهند داشت.
طبق گفته بنیاد آرتریت دو تا از بهترین ورزشها برای افراد مبتلا به آرتروز، پیادهروی و ایروبیک در آب میباشد که بخصوص برای افرادی که دچار چاقی یا اضافهوزن هستند بسیار مناسب میباشد و فشار را از روی زانوها هنگام ورزش برمیدارد.
همچنین سلامت قلب و آمادگی جسمانی بدن شما را بهبود میبخشند. توجه داشته باشید که برای انجام ایروبیک در آب، حتماً نباید در شنا متخصص باشید. همینقدر که بتوانید در آب کم عمق پیادهروی کنید و برخی حرکات را انجام دهید نیز کافی است.
-
کاهش وزن
یکی دیگر از روشهای بسیار مهم در درمان قطعی ارتروز زانو کاهش وزن به روشهای مختلف مانند پیروی از یک رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم، کاهش استرس، خواب کافی و … است. چاقی فشار زیادی بر زانوهای شما وارد کرده و علائم آرتروز و سرعت پیشروی آن را افزایش میدهد. حتی اگر مقدار کمی وزن هم بتوانید کم کنید تأثیر زیادی بر زانوهای شما خواهد داشت.
-
تزریق کورتیکواستروئید یا اوزون تراپی
این روشها معمولاً فقط در صورتی تجویز میشوند که درد ناشی از آرتروز برای بیمار بسیار شدید باشد. این داروها بهخوبی میتوانند التهاب و تورم را سریعاً کاهش دهند و نتایج میتواند حتی تا شش ماه ماندگار باشد.
این تزریقها معمولاً سه یا چهار بار در سال طبق نظر متخصص در یک مفصل انجام میشوند و بیشتر از آن میتواند عوارضی مانند آسیب به تاندونها، تغییر رنگ در پوست، خونریزی و عفونت را ایجاد نماید.
-
استفاده از مسکنهای موضعی
مسکنهای موضعی درد مانند برخی از کرمها، پمادها یا ژلها نیز میتوانند دردهای خفیف مفاصلی را در زانو تسکین دهند. از این مسکنها بهصورت موضعی دقیقاً بر روی ناحیه درد استفاده کنید. ازجمله بهترین این مسکنها نیز عبارتاند از:
-
کپسایسین (Capzasin، Zostrix)
این ماده بهطور خاص در فلفل قرمز یافت میشود. این ماده با ترشح ترکیبی در بدن که به شما در کاهش احساس درد کمک میکند، تداخل ایجاد میکند.
-
سالیسیلاتها (Aspercreme، Bengay)
این ماده دارای مادهای شبیه به ترکیبات موجود در آسپرین است. آنها ممکن است پایانههای عصبی را تحریک کنند و مغز شما را از ارسال سیگنال درد دور کنند.
-
منتول (Icy Hot، Biofreeze)
این ماده تحریکات ایجاد کننده درد را کاهش میدهد. درواقع یک احساس گرم یا سرد ایجاد میکند که مانند یک بیحسکننده عمل خواهد کرد.
بهترین قرص برای درمان آرتروز چیست؟
برخی از قرصها میتوانند درد و تورم ناشی از ارتروز را کاهش دهند ولی بهتر است از داروهای بدون نسخه و بهصورت خودسرانه استفاده نکنید و ابتدا با متخصص ارتوپدی خود برای انتخاب قرص برای درمان آرتروز مشورت نمایید. برخی از انواع قرص برای درمان آرتروز که ممکن است برایتان تجویز شوند، عبارتاند از:
-
آسپرین
-
ایبوپروفن
-
ناپروکسن
-
سلکوکسیب (Celebrex)
-
دیکلوفناک (Voltaren)
-
ایبوپروفن (Motrin)
-
ناپروکسن (Anaprox، Naprosyn)
-
پیروکسیکام (Feldene)
-
سولینداک (Clinoril)
داروهای حاوی استامینوفن معمولاً دردهای خفیف تا متوسط را آرام میکنند. در اکثر افراد نیز عوارض جانبی کمی ایجاد خواهند کرد؛ اما دوزهای زیاد و طولانیمدت آنها میتواند به کبد شما آسیب برساند؛ بنابراین مهم است که طبق دستور پزشک استفاده شود. سایر داروهای قویتری بهعنوان قرص برای درمان آرتروز نیز عبارتاند از:
-
Norco
-
OxyContin
-
Percocet
-
Ultram
-
Vicodin
این داروها همگی حاوی دوز مشخصی از موادی مانند کدئین، اکسی کدون و هیدروکودون هستند که سیگنالهای درد را در بدن و همچنین واکنش مغز به این سیگنالها را کم میکنند. عوارض جانبی این داروها بهطورکلی میتواند شامل یبوست، خوابآلودگی و حالت تهوع باشد. بااینحال استفاده کوتاهمدت آنها تحت نظر متخصص مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
برخی از داروهای ضدافسردگی نیز ممکن است بهعنوان قرص برای درمان آرتروز تجویز شوند. ارتوپد ممکن است از این داروها برای کاهش درد مزمن استفاده کند. توجه داشته باشید که در برخی افراد، این داروها میتوانند باعث افکار خودکشی یا تحریک و بیقراری شوند.
به همین دلیل این داروها با دوزهای کم شروع میشوند و بعد بهآرامی افزایش مییابند. همچنین بهصورت ناگهانی نباید قطع شوند. یکی از انواع این داروها گابانتین است.
تحریک الکتریکی اعصاب و درمان قطعی ارتروز زانو
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) معمولاً بهعنوان یکی از روشهای درمان قطعی ارتروز زانو استفاده میشود. در این روش از الکترودها جهت ارسال تکانههای الکتریکی به مسیرهای عصبی مشخص استفاده میشود که به کاهش درد کمک خواهد کرد.
همچنین ممکن است از روش تحریک الکتریکی عصبی عضلانی (NMES) استفاده شود. در این روش بهجای اینکه فقط اعصاب تحریک شوند، NMES بافت ماهیچهای که از مفصل حمایت میکند نیز تحت تأثیر قرار میگیرد.
نقش فیزیوتراپی در درمان قطعی ارتروز زانو
فیزیوتراپیستها با دانش و تخصصی که دارند میتوانند تمریناتی را با شما کار کنند که عضلات اطراف مفصل را تقویت میکند، درد ناشی از آن را کاهش میدهد و مهمتر از همه دامنه حرکتی زانو را بهبود خواهد داد. همچنین ممکن است بریسهایی برای حمایت از مفاصل شما یا کفشهای طبی مناسب را تجویز کنند که به کاهش درد و فشار ایجاد شده روی زانو کمک زیادی میکنند.
یک فیزیوتراپ باتجربه و ماهر روشهای جدید و مناسبی را برای انجام کارهای روزمره، مانند نحوه دوش گرفتن، غذا درست کردن، ظرف شستن، پیادهروی و … بدون فشار آوردن به مفاصل را به شما ارائه میدهد. البته مهم است که شما نیز در این روش همکاری کافی داشته باشید تا بهترین نتایج نصیبتان شود.
اگر آرتروز خیلی شدید باشد و به کمک بیشتری نیاز داشته باشید، اسکوترها، واکرها و عصاهای مناسب برای این بیماران نیز ممکن است برای کمک به شما در رفتوآمد توصیه شوند.
عمل جراحي به عنوان درمان قطعی ارتروز زانو
آخرین روشی که ممکن است متخصص ارتوپدی شما بهعنوان درمان قطعی ارتروز زانو در نظر بگیرد، زمانی که هیچ کدام از روشهای غیرتهاجمی یا کم تهاجمی مفید نبودند، جراحی است. روشهای مختلفی برای جراحی جهت بهبود آرتروز وجود دارد که مهمترین آنها عبارتاند از:
-
جراحی آرتروسکوپی
این روش یک روش معمول و سرپایی جهت کاهش درد زانو و شانه ناشی از آرتروز است. پزشکان میتوانند با کمک این روش سطوح مفاصل آسیبدیده را ترمیم نمایند، غضروف شل شده را از بین ببرند، پارگیهای غضروف را ترمیم کنند و سطوح استخوانی را نیز صاف کنند.
-
جراحی تعویض مفصل
وقتی هیچ روش دیگری برای بهبودی جواب ندهد، میتوان مفاصل آسیبدیده را با مفاصل مصنوعی بهطور کامل جایگزین کرد. مفصل ران و زانو شایعترین مفاصلی میباشند که با این روش درمان میشوند.
-
استئوتومی
وقتی فردی جهت تعویض مفصل بیشازحد جوان باشد، این روش میتواند برای ثبات زانو یا مفاصل ران بهتر از جراحیهای دیگر باشد. این روش درواقع شامل بریدن استخوان برای توزیع مجدد وزن بر روی مفصلهای آسیبدیده و پایدارتر کردن آن است.
-
همجوشی مفصل
این جراحی که با نام آرترودزیس نیز شناخته میشود، شامل ترکیب دو استخوان در هر انتهای مفصل آسیبدیده میشود و فشار از روی مفصل اصلی برداشته خواهد شد. از این روش زمانی استفاده میشود که مفاصل بیشازحد آسیبدیده و باعث درد شدید میشوند. همچنین زمانی انجام میشود که امکان تعویض مفصل برای بیمار وجود نداشته باشد.
درمان قطعی آرتروز در طب سنتی
برخی از گیاهان و مکملها مانند کپسایسین، بذر کتان، زردچوبه، زنجبیل و جینکو که اثرات ضدالتهابی دارند نیز میتوانند بهعنوان درمان قطعی آرتروز در طب سنتی استفاده شوند؛ اما محبوبترین آنها جهت تسکین درد کندرویتین سولفات و گلوکزامین میباشند؛ زیرا هر دو از ترکیبات در غضروف نیز ساخته میشوند. این بافت از جنسی سخت و انعطافپذیر است که انتهای استخوانها را در مفاصل میپوشاند.
وقتی آرتروز غضروف مفصل زانوی شما را از بین میبرد، مصرف گلوکزامین میتواند از آنچه باقیمانده محافظت کرده و از پیشروی بیماری جلوگیری کند. همچنین این ترکیبات ممکن است بتوانند به بدن شما در بازسازی غضروف مفاصل کمک کنند.
سایر درمانهای طبیعی بهعنوان درمان قطعی آرتروز در طب سنتی شامل طب سوزنی، ماساژ، پدهای گرم کننده و کمپرس یخ و روشهای کاهش استرس میباشند.
آهنربا و دستبند مس بهعنوان یکی از روشهای درمان قطعی ارتروز زانو
آهنرباهای شفابخش میتوانند بهعنوان یک روش مغناطیسی و کاملاً بدون درد گزینه جذابی به نظر برسند. آنها ارزان هستند، استفاده از آنها آسان است و عوارض جانبی خاصی هم ندارند. معتقدان به این روش درمانی باور دارند که آهنربا به گردش بیشتر آهن در خون کمک میکند و مفاصل را بهخوبی تغذیه میکند.
در مورد دستبندهای مسی هم همین باور وجود دارد. درواقع در بدن شما، مس به ساخت گلبولهای قرمز خون کمک زیادی میکند و همچنین در تشکیل کلاژن در استخوانها و بافت همبند نقش دارد؛ اما دستبندهای مسی این تأثیر را ندارند که مس را به بدن منتقل کنند و افزودن بیشتر این ماده معدنی باعث کاهش التهاب مفاصل نمیشود. بااینحال خوردن مواد غذایی شامل این ترکیبات یا استفاده از ظروف پختوپز مسی ممکن است بیشتر کمک کننده باشد.
روشهای درمان قطعی آرتروز با داروی گیاهی کدام است؟
در طب سنتی روشهای مختلفی نیز بهعنوان درمان قطعی آرتروز با داروی گیاهی وجود دارد که برخی از بهترین آنها عبارتاند از:
1. روغن گل گاوزبان
روغن گل گاوزبان برای افراد مبتلا به آرتروز ممکن است درد را تسکین دهد. این گیاه حاوی مقادیر زیادی اسید چرب ضروری امگا 6 به نام اسید گاما لینولنیک (GLA) است. روغن دانه گل گاوزبان بهعلاوه حاوی اسید لینولنیک است که بدن آن را به GLA تبدیل میکند.
GLA به حفظ ساختار سلولی و عملکرد سالم و بهتر مفاصل کمک میکند. بدن همچنین GLA را به پروستاگلاندینها تبدیل میکند که مثل هورمونهایی برای حمایت از سیستم ایمنی عمل میکنند. درنتیجه التهاب کاهش پیدا کرده و درد ناشی از آرتروز کمتری خواهد شد.
2. زردچوبه
زردچوبه یکی از گیاهان دارویی ضدالتهاب است که به دلیل ترکیب گیاهی قوی کورکومین آن میباشد. بااینحال، بدن نمیتواند مقادیر زیادی کورکومین را جذب کند و باید بهصورت منظم استفاده شود.
3. پنجه گربه
مکملهای دارای این گیاه در کنار سایر مکملها، میتوانند به بهبود درد و افزایش عملکرد مفصل در افراد مبتلا به آرتروز زانو یا لگن کمک کنند و به عنوان درمان قطعی ارتروز زانو شناخته میشوند. البته این دارو در مقادیر کم ایمن هست و در افراد باردار نباید استفاده شود.
4. اکالیپتوس
روغن اکالیپتوس نیز میتواند به کاهش التهاب و درد ناشی از آرتروز کمک کند. روغن برگهای اکالیپتوس دارای خواص ضد میکروبی و ضدالتهابی بسیار خوبی است. فلاونوئیدهای موجود این گیاه نیز دارای خواص آنتیاکسیدانی است که میتوانند به محافظت از مفاصل در برابر استرس اکسیداتیو کمک کنند.
5. کندر
Boswellia serrata یا کندر رزین که از پوست درخت بوسولیا به دست میآید، میتواند برای کاهش دردهای مفصلی مفید باشد. این رزین دارای عطری قوی است که آن را به یک عنصر محبوب در عطر، بخور و اسانسها تبدیل کرده است.
کندر همچنین ممکن است برای افراد مبتلا به التهاب مزمن مؤثر باشد. به گفته بنیاد آرتریت، ترکیبات فعال موجود در کندر خواص ضدالتهابی بسیار خوبی دارد که میتواند به تسکین علائم آرتریت به عنوان درمان قطعی ارتروز زانو کمک کند.
6. آلوئهورا
آلوئهورا یک گیاه آبدار است که فواید سلامتی زیادی برای بدن ما دارد. یکی از این خواص ضدالتهاب بودن آن است که این گیاه را بهعنوان یک درمان قطعی آرتروز با داروی گیاهی مفید میکند. ترکیبات موجود در آلوئهورا اثرات ضدالتهابی حتی مشابه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی هستند.
از طرفی ترکیبات موجود در آلوئهورا به حذف رادیکالهای آزاد از بدن کمک میکند و مانند آنتیاکسیدانها عمل میکنند. این عملکردهای آنتیاکسیدانی همچنین با جلوگیری از تولید آنزیمهای التهابی به کاهش التهاب ناشی از آرتروز کمک خواهند کرد. شما میتوانید از این گیاه دارویی بهصورت موضعی برای کاهش درد و التهاب استفاده کنید.
7. دارچین
دارچین دارای خواص ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی بسیار قوی است. مکمل دارچین یا استفاده از دارچین خالص بهصورت روزانه بهطور قابلتوجهی بر التهاب و بیومارکرهای استرس اکسیداتیو تأثیر مثبت میگذارد. این بدان معنی است که استفاده از مکمل دارچین تحت نظر متخصص میتواند به کاهش التهاب و سطوح استرس اکسیداتیو و درنتیجه کاهش علائم آرتروز کمک بزرگی نماید.
8. زنجبیل
التهاب و استرس اکسیداتیو با درد و شدت بیماریهای مفصلی مانند RA ارتباط مستقیمی دارند. زنجبیل یکی دیگر از گیاهان حاوی ترکیبات ضدالتهابی است که بهعنوان یک درمان سنتی برای کاهش درد و سفتی در افراد مبتلا به آرتروز زانو کمک میکند و علائم را کاهش میدهد.
سخن آخر
آرتروز میتواند تنها درد خفیفی در مفاصل بدن مانند زانو ایجاد کند یا بهقدری شدید باشد که توان حرکت را از بیمار بگیرد. بسیار مهم است که با توجه به علائم درد زانو که طولانیمدت یا رفت و برگشتی است بهموقع به یک متخصص ارتوپد خوب مراجعه کنید؛ زیرا این بیماری یک بیماری پیشرونده است و هرچه زودتر تشخیص داده شود، بهتر میتوان با روشهای مختلف آن را مدیریت و کنترل کرد. درنتیجه ممکن است نیاز به درمان قطعی ارتروز زانو مانند جراحی جااندازی نیاز پیدا کند.
خوشبختانه در مرکز تخصصی ما متخصصان ارتوپدی بسیار باتجربه و ماهری هستند که میتوانند بهترین ارزیابیها، تشخیص و درمان را جهت مدیریت هرچه بهتر آرتروز زانو برایتان داشته باشند. برای گرفتن نوبت حضوری از این مرکز تخصصی از طریق لینکهای موجود در سمت چپ صفحه ارتباط بگیرید.