درد مفصل زانو بیماری بسیار شایعی است که افراد در سنین مختلف دچار آن هستند. اغلب علل درد مفصل زانو با مراقبت ها و درمان های معمول تسکین پیدا می کنند اما دردهای طول کشیده و دردهایی که همراه با ناتوانی در ایستادن و راه رفتن، که همراه با تب و لرز باشند، باید حتما به متخصص مراجعه شود. در ادامه به شرح شایع ترین علت درد زانو و شیوه های درمان قطعی درد مفصل زانو و ویتامین برای زانو درد می پردازیم.
برای مشاوره رایگان آنلاین با متخصص در اینستاگرام با ما همراه باشید. 
تماس جهت مشاوره رايگان و اخذ نوبت تلفنی علل ایجاد درد مفصل زانو
مشکلاتی که بر عملکرد صحیح زانو تاثیر گذار هستند، ممکن است سبب درد مفصل زانو شوند. وارد شدن صدمه و آسیب به زانو، شایع ترین علت درد مفصل زانو بوده، اما عوارض دیگری مانند آرتروز نیز ممکن است به زوال مفصل زانو و بروز درد و ناراحتی منجر گردد. این نوع صدمات معمولا زمانی که ترومای شدیدی به زانو وارد شود و یا زانو در جهت اشتباهی پیچ بخورد ایجاد می شوند.
در برخی موارد نیز برخی افراد احساس می کنند که درد مفصل زانو، درد جدی نبوده و نیازی به درمان نخواهد داشت. زیرا آسیب یا ضربه ای جدی به زانو وارد نشده اما باید توجه داشت که آسیب های وارده به مفصل زانو که به آرامی و در طول زمان رخ می دهند می توانند دردی به اندازه‌ی آسیب های حاصل از تصادف به همراه داشته باشند. در ادامه به شرح برخی آسیب های زانو می پردازیم.
آسیب دیدگی مینیسک زانو
مینیسک زانو با جلوگیری از حرکات غیرعادی که ممکن است سبب آسیب دیدگی زانو شود، موجب ثبات زانو می شود. پاره شدن مینیسک می تواند عملکرد درست زانو را با مشکل مواجه سازد.
التهاب تاندون
التهاب تاندون (تاندونیت) التهابی است که سبب قرمزی، حساسیت به لمس و درد شدید در تاندون های زانو و یا هر نقطه از بدن که دارای تاندون است، می گردد. فعالیت هایی که نیاز به حرکات تکراری دارند، می توانند خطر التهاب تاندون را مانند آرتروز افزایش بدهند.
آرتروز مفاصل
آرتروز مفصلی ممکن است در یک یا چند استخوان مفصل در بدن ایجاد گردد. این مشکل ممکن است مردان، زنان و کودکان را درگیر نماید. زنان بالای 55 سال در معرض بالاترین خطر ابتلا به آرتروز قرار خواهند داشت. درد و ناراحتی این مشکل ناشی از تخریب غضروف است که سبب سایش استخوان ها به یکدیگر شده و درد مفصل زانو و ناراحتی شدید را به همراه دارد.
نقرس کاذب
نقرس کاذب نوع شایعی از آرتروز زانو می باشد که با تشکیل کریستال های پیروفسفات کلسیم (یک نوع نمک) در مایعات زانو ایجاد می گردد. این عارضه معمولا با بیماری نقرس که در آن کریستال های اسید اوریک در سلول های زانو تشکیل می شود، اشتباه گرفته خواهد شد. نقرس کاذب سبب دوره های دردناک تورم و التهاب در زانو و مفاصل دیگر می گردد.
ورم کیسه های مفصلی از علل درد مفصل زانو
التهاب بورس زانو می تواند سبب بروز درد مفصل زانو در برخی افراد شود. بورس ها کیسه های کوچکی از مایع بوده که با نرم و لغزنده کردن تاندون های باسن، شانه ها و زانو، به حرکت آزادانه آنها در امتداد مفاصل کمک می نمایند.
در رفتگی کشکک زانو
جابجایی و دررفتگی کشکک زانو با ساییدگی غیر طبیعی کشکک ناشی از جابجایی غیر طبیعی آن در هنگام حرکت زانو ایجاد می گردد. این مشکل معمولا در زنان بیشتر از مردان مشاهده می شود، اما ممکن است در هر فرد بسیار پر تحرک و فعالی حملات درد مفصل زانو رخ دهد.
انحراف زانو
یکی از مشکلات رایج انحرافات مربوط به زانو است که به اشکال گوناگون رخ می دهد. انحرافات زانو به طور معمول به دو شکل پای پرانتزی و پای ضربدری مشاهده می شوند که انحراف پرانتزی به مراتب شایع تر است. این انحراف در دراز مدت سبب درد مفصل زانو می گردند.
اضافه وزن
افرادی که اضافه وزن دارند ممکن است درد مفصل زانو را در هنگام راه رفتن و یا ایستادن تجربه نمایند. هنگامی که وزن بدن زیاد باشد، فشار و استرس بیشتری روی مفاصل وارد می گردد. این فشار می تواند تخریب بافت های مفصل را زمان سایش انتهای استخوان ساق پا بر روی استخوان ران را افزایش بدهد و با تولید اصطکاک، سبب درد مفصل زانو می شود.
چرا درد مفصل زانو در شب بیشتر می شود؟
معمولا درد مفصل زانو در شب به علت فشارها و پیچ خوردگی ها، درد قدامی زانو، آسیب مینیسک یا غضروف، تاندونیت، آرتروز، ورم کیسه های مفصلی، پارگی لیگامان یا تاندون‌ها، نقرس، آرتریت عفونی، استفاده بیش از حد از عضو و چاقی شایع تر است.
روش های خاصی وجود دارد که در پیشگیری از درد مفصل زانو شبانه موثر هستند از جمله استراحت دادن به زانو و استفاده از سرما و گرما روی زانو پیش از رفتن به تخت خواب از این موارد هستند. همچنین مصرف قرص های مسکن بدون نسخه التهاب زانو را پیش از به خواب رفتن کاهش می دهد. با انجام تمرین در طول روز، می توان عضلات پیرامونی زانو را برای حمایت بیشتر از مفصل تقویت نمود.
دو نوع درد مفصل زانو موقتی و مزمن وجود دارد. درد مزمن زانو نوعی از درد است که هر روز صبح با احساس کردن آن فرد از خواب بیدار شده و ناچار است پیش از خواب قرص مسکن مصرف کند.
درمان درد زانو هنگام نشست و برخاست
در حال حاضر، درصد متوسطی از مردم با زانو درد و خصوصا درد مفصل زانو، هنگام نشستن و برخاستن، مواجه هستند. دلایل مختلفی سبب درد مفصل زانو در هنگام نشستن و برخاستن می شوند که می توان به اضافه وزن، ایستادن و نشستن های پشت سرهم و طولانی، وضعیت ایستادن یا نشستن، عدم تحرک کافی، آسیب های مینیسک و تاندون، آرتروز، درد جلوی زانو یا سندروم پاتلوفمورال اشاره نمود.
در ادامه، به چند مورد از دلایل متداول زانو درد هنگام نشستن و برخاستن و همچنین درمان درد زانو هنگام نشست و برخاست، اشاره می شود.
آرتروز
برخی از افراد درد مفصل زانو هنگام نشستن و برخاستن را جدی نمی گیرند در حالی که این درد می تواند نشانه آرتروز زانو باشد. با توجه به این که به مرور زمان، مفصل زانو صدمه بیشتری می بیند، درد مفصل زانو نیز شدید تر می شود و فرد باید معالجات پزشکی انجام دهد. با گذشت زمان، آرتروز زانو شدیدتر شده و فرد مبتلا، متوجه درد و سختی در هنگام نشستن و برخاستن، همچنین هنگام راه رفتن و حتی حرکات کمی در زانو، سبب ایجاد درد می گردند.
بورسیت کشکک زانو
درد مفصل زانو، به هنگام نشستن و برخاستن، همراه با تورم، می تواند از نشانه های بوریست کشکک زانو باشد. بوریست، وضعیتی است که در آن بورس که کیسه های پر شده از مایع بین استخوانی بوده و وظیفه حفاظت از زانو در مقابل ضربه را به عهده دارد، ملتهب گردد. از دلایل متداول بوریست کشکک زانو، ضربه (تروما)، صدمات ایجاد شده از حرکات مکرر و تکراری و عفونت می باشد.
کیست بیکر
کیست بیکر یا کیست پوپلیته، شامل تومور و برآمدگی است که بر اثر برجسته شدن و تجمع مایع بین مفصلی، در پشت زانو ایجاد می گردد. دلیل ایجاد این نوع کیست، تورم در بافت پشتی غضروف زانو می باشد. در برخی از موارد، تومور در مایع بین مفصلی زانو، تنها دلیل کیست بیکر نبوده و این کیست می تواند سبب ایجاد علائم زیادی گردد.
کیست بیکر در برخی موارد از هم گسسته شده و سبب نشت و سرایت مایع بین مفصلی، به ماهیچه های ساق پا می گردد. در این شرایط، درد مفصل زانو در هنگام نشستن و برخاستن، بسیار شدید بوده و همچنین سبب تورم و کبودی در ساق پا نیز می گردد.
بیماری غضروف مینیسک
مینیسک، از دو غضروف حلقه ای که در کنار زانو که بین استخوان های بالا و پایین ران پا قرار گرفته تشکیل شده است. این غضروف ها، مانند فنر سبب افزایش سطح بین استخوانی و به همین جهت، سبب کاهش اصطکاک بین استخوان ها شده و از ایجاد ضربه بین زانو ها جلوگیری می کنند.
مینیسک و درد مفصل زانو
مینیسک وظیفه حرکت روان و بدون درد مفصل زانو، حداقل تا زمانی که شکاف و پارگی در بافت مینیسک ایجاد نشود را برعهده دارد.
عوامل مختلفی سبب پارگی بافت مینیسک می گردند. تقریبا علت نیمی از این موارد، انحطاط و فساد در بافت بین غضروفی است. از دلایل دیگر می توان به صدمات حاد و یا التهابات ناشی از صدمات قبلی به مینیسک، اشاره نمود.
التهاب تاندون کشکک زانو
تاندونوپاتی یا التهاب تاندون کشکک زانو، تاندون متورمی است که بر روی همسترینگ، ماهیچه دوقلو و تاندون پوپلیتئوس یا ماهیچه ی گودی زانو که هر دو در پشت زانو قرار دارند، اثر گذار است. تاندونوپاتی به جهت تکرار و حرکت مداوم زانو و یا داشتن مشکلی دیگر در مفصل، ایجاد می شود.
ورزش های منظم که نیاز به دویدن دارند ممکن است سبب ایجاد تاندیوپاتی در پشت زانو گردند. علائم تاندونوپاتی شامل، زانو درد هنگام نشستن و برخاستن، کاهش انعطاف پذیری و حرکت زیاد می شود.
وضعیت نشستن یا ایستادن
از عوامل مهم زانو درد، وضعیت بد نشستن است که به کمر و حتی زانوهای فرد آسیب می زند. هنگامی که زانوها برای مدت طولانی خم شده یا تحت فشار باشند، باعث ناراحتی موضعی شده و در نهایت با درد همراه هستند. درد مفصل زانو در حالت چهار زانو و یا دو زانو افزایش می یابد.
درمان درد زانو هنگام نشست و برخاست
از داروها به منظور برطرف کردن علائم در فاز حاد استفاده می شود که شامل مسکن های ضدالتهابی و ترکیبات غضروف ساز است.
درمان درد زانو هنگام نشست و برخاست (غیر جراحی):
فیزیوتراپی : در فیزیوتراپی با استفاده از روش های غیرفعال و تمرین ها به تقویت ساختار عضلانی و حرکت های اصلاحی پرداخته می شود. روش های درمانی غیرفعال مانند یخ، گرما، اولتراسوند و تحریک الکتریکی درد و گرفتگی عضلانی را در کاهش خواهد داد.
بیمار مبتلا با انجام تمرین های مخصوص افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی را فرا گرفته و بر قدرت عضلات خود که حمایت کننده زانو هستند اضافه می کند.
زانو بند طبی : استفاده از زانو بند یا بریس سبب کاهش فشار روی زانو شده و این امر درد و علائم را تا حد زیادی کاهش خواهد داد.
کفی و کفش طبی : کفی های مخصوص برای ایجاد هم ترازی زانو و عملکرد بهتر کشکک زانو موثر است و ممکن است از سوی پزشک تجویز گردد. پوشیدن کفش مناسب در درمان این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است.
ماساژ و درمان دستی و منیپولیشن : اساس این تکنیک ها تقویت ساختار عضلانی بافت های اطراف زانو است.
لیزر پرتوان : استفاده از لیزر پرتوان پالس سبب افزایش انرژی سلولی و ترمیم بافت های آسیب دیده و جلوگیری از پیشرفت می شود.
درمان درد زانو هنگام نشست و برخاست ( کم تهاجمی) :
اعمال اینترونشنال توسط فوق تخصص درد با راهنمایی اشعه ایکس (فلوئوروسکوپی) و یا سونوگرافی در اتاق عمل انجام می شود که شامل موارد زیر است:
تزریق ژل : مایع مفصلی حاوی اسید هیالورونیک بوده که سبب می شود این مایع سفت و چسبناک گردد. در مشکلات زانو، تولید اسید هیالورونیک کاهش یافته و غلظت آن در مایع مفصلی کاهش پیدا می کند. این موضوع سبب تولید مایع رقیق تری شده که توانایی کمتری در روان سازی مفصل و جذب ضربه خواهد داشت. بنابراین تزریق داخل مفصلی ژل هیالگان جبران این مشکل را می کند.
تزریق اوزون : روش درمان درد زانو هنگام نشست و برخاست ناشی از آرتروز با کمک تزریق اوزون برای انواع مشکلات زانو موثر خواهد بود. در موارد آسیب دیدگی های زانو از جمله آرتروز این روش درمانی سبب بهبود جریان خون در بافت آسیب دیده شده و به این ترتیب با تامین مواد مغذی در بافت، باعث تسریع در بهبودی می گردد.
در این روش اوزون ۲۵ میکروگرم به بافت آسیب دیده زانو تزریق شده و سبب از بین رفتن درد و تورم می گردد و رسوبات فیبری را تحریک کرده تا سلول ها با استفاده از این رسوبات، بافت آسیب دیده را ترمیم نمایند. تزریق اوزون باید هر ۱ الی ۲ هفته یکبار تمدید شود، بیماران پس از یک الی دو جلسه درمانی به بهبودی و نتایج دلخواه دست می یابند.
تزریق PRP : پلاسمای غنی از پلاکت یا تزریق PRP، از روش های درمانی موثر در درمان آرتروز زانو است که در این روش پلاکت های غلیظ شده که حاوی فاکتورهای رشد سلولی هستند تزریق شده که در محیط تزریق شده مفصلی سبب جلوگیری از روند تخریب بافتی و ترمیم می شوند. این روش عوارض جانبی به همراه ندارد زیرا پلاسمای غنی از پلاکت خون بیمار گرفته خواهد شد.
ویتامین برای زانو درد و درد مفصل زانو
معمولا افراد روزانه چندین ویتامین مصرف می کنند تا از دریافت کافی ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز روزانه اطمینان حاصل نمایند. توصیه می شود بخش عمده ای از مواد مغذی روزانه از مواد غذایی دریافت شود.
ویتامین برای زانو درد و تقویت کننده مفاصل شامل اسید چرب امگا 3، کلسیم و ویتامین D می شوند. درد مفصل زانو مانند بسیاری از مشکلات ارتوپدی به تغذیه مناسب مرتبط است و می توان با مصرف خوراکی های مفید درد را کاهش و از پیشرفت بیماری زانو جلوگیری کرد. به همین منظور در ادامه به شرح موضوع برای زانو درد چی خوبه بخوریم می پردازیم.
برای زانو درد چی خوبه بخوریم
منابع پروتئین از جمله غذاهای مفید برای درد مفصل زانو
توصیه می شود مصرف چربی های حیوانی اشباع کاهش داده شود. برای این کار لازم است که مصرف گوشت قرمز، لبنیات و تخم مرغ به حداقل رسانده شود. زیاده روی در مصرف این مواد غذایی سبب انباشته شدن اسید آراشیدونیک که یک ماده ی التهابی است شده که کمکی به کاهش درد نمی کند.
توصیه می شود مصرف ماهی های خال مخالی، ساردین، سالمون و شاه ماهی را که منابع غنی امگا ۳ هستند و خواص ضدالتهابی دارند را در رژیم غذایی خود قرار دهید. در صورتی که به طور منظم ماهی مصرف نمی کنید، برای کاهش درد می توان از مکمل روغن ماهی استفاده نمود.
مصرف لبنیات گیاهی مانند شیر بادام یا توفو جایگزین مناسبی برای لبنیات حیوانی هستند. همچنین توصیه می شود گوشت قرمز بدون چربی و گوشت مرغ و بوقلمون بدون پوست مصرف شود.
بهتر است مصرف غذاهای فرآوری شده محدود شود. زیرا این غذاها ارزش غذایی کمتری داشته و چاق کننده هستند و به دلیل افزایش التهاب و وزن درد مفصل زانو را تشدید می نمایند. از مهم ترین کربوهیدرات هایی که باید از مصرف آن ها پرهیز شود می توان خوراکی های تهیه شده از آرد سفید، برنج سفید، نان سفید و منابع قند تصفیه شده را نام برد. این خوراکی ها تنها کالری به بدن اضافه می کنند و هیچ گونه مواد مغذی نداشته و فایده ای ندارند.
متخصصان تغذیه برای کاهش مصرف کربوهیدرات ها توصیه می کنند پیش از خرید مواد غذایی به برچسب آن ها توجه کرده و برچسب های فراوان معمولا به این معنا هستند که غذا بیش از حد فرآوری شده و بهتر است از خرید آن صرف نظر شود. همچنین فرآیند متابولیسم غذاهای فرآوری شده سبب مصرف مواد مغذی باارزش مانند منیزیم می شود، اما هیچ ماده مغذی مفیدی وارد بدن نمی کنند.
در صورتی که منیزیم کافی در بدن وجود نداشته باشد، کلسیم به صورت کریستال هایی دردناک داخل و دور مفصل انباشته می گردد. همچنین منیزیم عضلات منقبض را شل کرده و افرادی که میزان منیزیم بدنشان پایین است، معمولا درد مفصل زانو را بیشتر احساس خواهند کرد.
میوه و سبزیجات مفید برای زانو شامل سیب‌زمینی، بادمجان، گوجه فرنگی و فلفل هستند. ماده ای شیمیایی حاوی سولانین در این گروه غذایی وجود دارد که سبب انجام واکنشی شیمیایی در بدن شده که به نوبه خود سبب بروز احساس درد می گردد.
گروه دیگر مرکبات است که معمولا مرکبات جزو انتخاب های سالم محسوب شده و سرشار از ویتامین ث می باشند، اما مصرف مرکبات در برخی افراد سبب شروع واکنش سم‌زدایی شده که درد را در ابتدا تشدید می نماید. همچنین توصیه می شود سبزیجات سبز برگی مانند کلم کیل و اسفناج که سرشار از مواد مغذی هستند در رژیم غذایی گنجانده شوند.
سبزی های چلیپایی مانند کلم بروکلی، گل کلم و کلم بروکسل نیز برای درد مفصل زانو موثر هستند و ویژگی های ضدالتهابی را تقویت می نمایند. در مورد میوه ها نیز آناناس، پاپایا، انبه و گواوا حاوی آنزیم های گوارشی طبیعی بوده که اسیدیته بدن را کاهش خواهند داد و برای مفصل های بدن مفید می باشند.
سخن پایانی
زانو درد بیماری رایجی است که افراد در تمام سنین ممکن است به آن دچار شوند. این درد می تواند بلافاصله بعد از وارد شدن صدمه یا آسیب به زانو ایجاد شود، یا به شکل یک بیماری مزمن بروز پیدا کند. میزان درد و ناراحتی افراد به علت درد مفصل زانو، منطقه آسیب دیده و یا وضعیت جسمی فرد قبل از زانو درد بستگی خواهد داشت.
برای درمان درد مفصل زانو بهتر است به دکتر زانو درد ماهر و باتجربه در کلینیک های تخصصی ارتوپدی مراجعه شود تا روند درمان سریع تر صورت بگیرد و از بروز عوارض بعدی جلوگیری شود.
