بزرگ‌ترین مفصل موجود در بدن، مفصل زانو است که یکی از مستعدترین قسمت‌های بدن برای آسیب دیدگی است. درد زیر زانو سمت چپ یا راست نیز از علائم و عوارض همین آسیب‌هاست که در برخی موارد اگر علت درد زانو به‌موقع توسط یک متخصص ارتوپد خوب مورد ارزیابی و درمان قرار نگیرد می‌تواند فعالیت فرد را برای مدت طولانی یا همیشه مختل کند.
برای مشاوره رایگان آنلاین با متخصص در اینستاگرام با ما همراه باشید. 
تماس جهت مشاوره رايگان و اخذ نوبت تلفنی دلایل درد زیر زانو سمت چپ چیست؟
برخی از آسیب‌های زانو درنهایت با استراحت و مراقبت‌های خانگی مناسب خودبه‌خود بهبود می‌یابند ولی برخی دیگر برای درمان نیاز به جراحی یا سایر مداخلات پزشکی دارند. اگر می‌خواهید با دلایل درد زیر زانو و نحوه درمان درد زیر زانو با طب سنتی و پزشکی مدرن بیشتر آشنا شوید در ادامه با ما همراه شوید.
ناحیه زانو از استخوان‌های مختلف، رباط‌ها، تاندون‌ها، اعصاب محیطی و … تشکیل شده است که آسیب به هرکدام از این‌ها می‌تواند منجر به درد زانو در قسمت‌های متفاوت شود. اگر بخواهیم به‌طور دقیق‌تر دلایل درد زیر زانو را بررسی کنیم، عبارت‌اند از:
1. گرفتگی عضلات پا
کرامپ به معنی سفت شدن عضله یا گرفتگی آن است. معمولاً ماهیچه‌های ساق پا مستعد گرفتگی عضلانی هستند، اما سایر عضلات ساق پا مانند عضلات پشت ران نزدیک زانو نیز ممکن است دچار گرفتگی شوند و درد زیر زانو را ایجاد کنند.
هنگام ورزش یا در دوران بارداری احتمال گرفتگی عضلات پشت زانو و ساق پا بیشتر است. سایر علل احتمالی نیز عبارت‌اند از:
مشکلات عصبی در پاها
کم آبی بدن
عفونت‌هایی مانند کزاز
سموم، مانند سرب یا جیوه در خون
بیماری‌های کبد
وقتی دچار گرفتگی عضلانی می‌شوید، ناگهان در پاهای خود احساس انقباض یا اسپاسم عضلانی می‌کنید. درد از چند ثانیه تا 10 دقیقه ممکن است طول بکشد. پس از رفع گرفتگی نیز ممکن است عضله برای چند ساعت همچنان درد داشته باشد.
2. زانوی جامپر
زانوی جامپر آسیبی است که به تاندون وارد می‌شود. تاندون یک بافت طنابی است که کاسه زانوی (کشکک) شما را به استخوان ساق پا متصل می‌کند و به این آسیب تاندونیت کشکک نیز می‌گویند. زمانی که می‌پرید یا تغییر جهت می‌دهید، مانند زمانی که والیبال یا بسکتبال بازی می‌کنید، ممکن است این اتفاق بیفتد.
این حرکات می‌تواند باعث پارگی‌های ریز در تاندون شود و درنهایت، تاندون متورم و ضعیف خواهد شد یا دچار پارگی کامل می‌شود. زانوی جامپر یکی از دلایل اصلی درد زیر زانو سمت چپ است. درد ناشی از این آسیب با گذشت زمان بدتر می‌شود. علائم دیگر شامل موارد زیر هستند:
- ضعف
- سفتی یا سختی عضلات
- مشکل در خم شدن و یا صاف کردن زانو
3. تاندونیت عضله دوسر فموریس (آسیب همسترینگ)
همسترینگ از سه ماهیچه تشکیل شده است که از پشت ران شما می‌گذرد و عبارت‌اند از:
- عضله نیمه تاندینوس
- عضله نیمه غشایی
- عضله دوسر فموریس
این ماهیچه‌ها به شما کمک می‌کنند که بتوانید زانوی خود را خم کنید. آسیب به هرکدام از این عضلات را کشش همسترینگ یا کشیدگی همسترینگ می‌نامند. کشیدگی همسترینگ زمانی رخ می‌دهد که عضله مورد آسیب، بیش‌ازحد کشیده شود. عضله می‌تواند به‌طور کامل پاره شود که ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا بهبود پیدا کند.
هنگامی‌که به عضله همسترینگ خود آسیب می‌رسانید، درد ناگهانی را در زیر و اطراف زانو احساس خواهید کرد. صدمات وارده به عضله دوسر فموریس که به آن تاندیوپاتی عضله دوسر فموریس نیز گفته می‌شود درد زیر زانو را ایجاد می‌کند.
علائم دیگر نیز عبارت‌اند از:
- ورم
- کبودی
- ضعف در پشت پای شما
این نوع آسیب در ورزشکارانی که در ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال، تنیس یا دوومیدانی سریع را انجام می‌دهند، بیشتر رایج است. انجام حرکات کششی عضلانی قبل از بازی می‌تواند به جلوگیری از بروز این آسیب کمک زیادی بکند.
4. کیست بیکر
کیست بیکر یک کیسه پر از مایع است که در پشت زانو تشکیل می‌شود. مایع داخل کیست مایع سینوویال نام دارد. به‌طورمعمول، این مایع به‌عنوان روان کننده برای مفصل زانوی شما عمل می‌کند تا راحت‌تر حرکت کند؛ اما اگر آرتریت یا آسیب زانو دارید، زانوی شما ممکن است مایع سینوویال بیش‌ازحدی تولید کند. در این صورت کیست بیکر ایجاد می‌شود که می‌تواند عامل درد زیر زانو باشد.
علائم دیگر این آسیب عبارت‌اند از:
- درد در داخل و پشت زانو
- تورم پشت زانوی شما
- سفتی و مشکل در خم کردن زانو
این علائم زمانی که شما فعال هستید بدتر می‌شوند. همچنین اگر کیست به‌طور ناگهانی بترکد، درد شدیدی در زانو احساس خواهید کرد. کیست بیکر گاهی اوقات خودبه‌خود از بین می‌رود.
برای درمان کیست‌های بزرگ یا دردناک، ممکن است به تزریق استروئید، فیزیوتراپی یا تخلیه کیست با جراحی نیاز داشته باشید. تعیین اینکه آیا یک مشکل زمینه‌ای مانند آرتریت، باعث ایجاد کیست شده است، مهم است. اگر چنین باشد، برخی از مراقبت‌ها می‌تواند به درمان این کیست کمک کند.
5. تاندونیت گاستروکنمیوس (کرنش ساق پا)
عضله گاستروکنمیوس و عضله سولئوس، ساق پای شما را تشکیل می‌دهند که پشت ساق پای شما است. این ماهیچه‌ها به شما کمک می‌کنند تا زانوی خود را خم کنید و انگشتان پا را تکان دهید.
هر ورزشی مانند تنیس یا اسکواش که نیاز دارد سریعاً از حالت ایستاده به دویدن تغییر حالت بدهید، می‌تواند عضله گاستروکنمیوس را تحت‌فشار قرار دهد یا پاره کند. این حالت می‌تواند یک درد ناگهانی در زیر زانو ایجاد کند و علائم دیگر عبارت‌اند از:
- درد و تورم در ساق پا
- کبودی در ساق پا
- مشکل ایستادن روی نوک پا
درد باید بسته به‌اندازه پارگی شدت یابد. استراحت، بالا بردن پا و یخ زدن در ناحیه آسیب‌دیده به بهبود سریع‌تر آن کمک می‌کند.
6. پارگی مینیسک
مینیسک یک تکه غضروف گوه‌ای شکل است که مفصل زانو را محافظت و تثبیت می‌کند. هر یک از زانوهای شما دارای دو مینیسک است که در دو طرف زانو قرار دارند. ورزشکاران گاهی هنگام چمباتمه زدن و چرخاندن زانو دچار پارگی مینیسک می‌شوند.
با افزایش سن، مینیسک شما ضعیف شده و تحلیل می‌رود و احتمال پارگی آن با هر حرکت پیچشی بیشتر است. هنگامی‌که به‌صورت ناگهانی مینیسک دچار پارگی می‌شود صدای ترکیدن آن را می‌شنوید. در ابتدا آسیب ممکن است علائمی ایجاد نکند؛ اما پس از چند روز راه رفتن روی آن، زانو دردناک‌تر می‌شود.
سایر علائم پارگی مینیسک، عبارت‌اند از:
- سفتی در زانو
- ورم
- ضعف
- قفل شدن یا باز کردن زانو
استراحت، یخ و بالا بردن زانوی آسیب‌دیده از روی زمین می‌تواند به کاهش علائم و بهبود سریع‌تر آن کمک کند. اگر پارگی به‌خودی‌خود بهبود نیافت، ممکن است برای ترمیم آن نیاز به جراحی داشته باشید.
7. آسیب رباط صلیبی قدامی
رباط صلیبی قدامی (ACL) نواری از بافت‌های نرم است که از جلوی مفصل زانو عبور می‌کند. این رباط استخوان ران شما را به استخوان ساق پا متصل می‌کند و به تثبیت و ایجاد حرکت برای زانوی شما کمک خواهد کرد.
اکثر آسیب‌های ACL زمانی اتفاق می‌افتند که در حین دویدن، مجبور هستید ناگهان سرعت خود را کاهش دهید، توقف کنید یا جهت را تغییر دهید. همچنین این رباط در صورت پرش اشتباه یا ضربه خوردن در یک ورزش تماسی مانند فوتبال، ممکن است دچار کشیدگی یا پارگی کامل شود.
پس از ایجاد این آسیب، کل زانوی شما دردناک و متورم می‌شود. ممکن است در حرکت کامل زانوی خود مشکل داشته باشید و هنگام راه رفتن احساس درد بیشتری کنید. استراحت و فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود فشار ناشی از آسیب ACL کمک کند. اگر رباط پاره شده باشد، اغلب برای رفع آن نیاز به جراحی دارید.
8. آسیب رباط صلیبی خلفی
رباط متقاطع خلفی (PCL) شریک ACL است. این نوار بافت دیگری است که استخوان ران شما را به استخوان ساق پا متصل می‌کند و از زانوی شما پشتیبانی می‌کند. بااین‌حال، PCL به‌اندازه ACL احتمال آسیب دیدن ندارد. اگر ضربه محکمی به جلوی زانوی خود وارد کنید، مانند تصادف رانندگی، می‌توانید به PCL آسیب بزنید. گاهی اوقات صدمات ناشی از پیچاندن زانو یا از دست دادن یک قدم هنگام راه رفتن نیز منجر به چنین آسیبی می‌شود.
علائم همراه دیگر عبارت‌اند از:
- تورم زانو
- سفتی یا سختی در زانو
- مشکل در راه رفتن
- ضعف زانو
استراحت، استفاده از یخ و قرار دادن پا در ارتفاع می‌تواند به بهبود سریع‌تر آسیب PCL کمک کند. اگر بیش از یک رباط در زانوی شما آسیب دیده باشد، علائم بی‌ثباتی دارید یا ممکن است آسیب غضروفی نیز داشته باشید، احتمالا در این شرایط جراحی توصیه می‌شود.
9. کندرومالاسی
کندرومالاسی زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف داخل مفصل دچار شکستگی می‌شود. غضروف ماده لاستیکی است که به حرکت استخوان‌ها در کنار هم کمک می‌کند تا هنگام حرکت روی یکدیگر خراشیده نشوند.
آسیب به زانو یا فرسودگی تدریجی ناشی از افزایش سن، آرتریت یا استفاده بیش‌ازحد می‌تواند باعث کندرومالاسی شود. شایع‌ترین محل تجزیه غضروف زیر کاسه زانو (کشکک) است که منجر به درد زیر زانو می‌شود. هنگامی‌که غضروف از بین می‌رود، استخوان‌های زانو روی یکدیگر خراشیده شده و باعث درد می‌شوند.
علامت اصلی این آسیب درد مبهم پشت کاسه زانو است. وقتی از پله‌ها بالا می‌روید یا بعد از مدتی نشستن، ممکن است درد بدتر شود.
علائم دیگر هم عبارت‌اند از:
- مشکل حرکت زانو از نقطه‌ای خاص
- ضعف یا کمانش زانو
- هنگامی‌که زانوی خود را خم و صاف می‌کنید، احساس ترک خوردن یا ساییدگی می‌کنید.
یخ، مسکن‌های بدون نسخه و فیزیوتراپی می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. هنگامی‌که غضروف آسیب ببیند، کندرومالاسی از بین نمی‌رود. فقط جراحی می‌تواند غضروف آسیب‌دیده را ترمیم کند.
10. آرتروز
آرتریت یک بیماری دژنراتیو تدریجی است که در آن غضروفی که مفصل زانو را تحت‌فشار قرار می‌دهد و از آن حمایت می‌کند به‌تدریج معمولاً با افزایش سن و استفاده بیش‌ازحد از زانو از بین می‌رود. چند نوع آرتریت وجود دارد که می‌تواند زانوها را درگیر کند و عبارت‌اند از:
- استئوآرتریت شایع‌ترین نوع آرتریت برای زانو است. این وضعیت یک تجزیه تدریجی غضروف است که با افزایش سن رخ می‌دهد.
- آرتریت روماتوئید نیز یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به‌اشتباه به مفاصل خود بدن حمله می‌کند.
- لوپوس یکی دیگر از بیماری‌های خودایمنی است که می‌تواند باعث التهاب در زانوها و سایر مفاصل شود.
- آرتریت پسوریاتیک نیز باعث درد مفاصل و لکه‌های پوسته‌پوسته روی پوست می‌شود.
شما می‌توانید درد آرتریت را با ورزش‌های منظم تحت نظر یک متخصص ارتوپد خوب، تزریق و داروهای ضد درد کنترل کنید. آرتریت روماتوئید و سایر اشکال التهابی این بیماری با داروهای اصلاح کننده بیماری که پاسخ سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند و التهاب را در بدن کاهش می‌دهند، درمان می‌شوند.
11. ترومبوز ورید پوپلیتئال
ورید پوپلیتئال یکی از رگ‌های خونی اصلی در پایین‌تنه است که به‌عنوان رگ پشت زانو شناخته‌شده و از پشت زانو عبور می‌کند. این رگ وظیفه دارد خون را از ساق پا به قلب ببرد. گاهی اوقات، یک لخته خون یا ترومبوز می‌تواند این سیاهرگ مهم را مسدود کند که به‌عنوان ترومبوز ورید عمقی (DVT) شناخته می‌شود.
این وضعیت می‌تواند گردش خون را در پاهای شما محدود کند و به رگ‌های خونی شما و بافت اطراف آسیب برساند. درصورتی‌که به واریس شدید مبتلا شوید نیز رگ پشت زانو یکی از رگ‌هایی است که احتمال تجمع خون و برجسته شدن آن زیاد است.
در صورت ایجاد لخته، لخته همچنین می‌تواند از ورید پوپلیتئال جدا شود. این لخته جدا شده می‌تواند به سمت راست قلب و سپس به ریه‌ها حرکت کند، جایی که می‌تواند باعث مشکلات تنفسی متعدد شود و آمبولی ریه (PE) را ایجاد کند که یک شرایط تهدیدکننده برای زندگی است و نیاز به مراقبت اورژانسی دارد.
مهم است که بدانید چگونه از ترومبوز ورید پوپلیتئال جلوگیری کنید و علائم این وضعیت بالقوه تهدیدکننده زندگی را بشناسید. اگر در معرض خطر بالای ترومبوز ورید پوپلیتئال هستید، باید در مورد خطرات آن و نحوه حفظ گردش خون در پاهای خود تا حد امکان دانش بیشتری کسب کنید.
علائم ترومبوز ورید پوپلیتئال شامل درد، تورم و حساسیت در اطراف ناحیه لخته خون است. درحالی‌که رگ پشت زانو به سطح پوست در پشت زانو نزدیک‌تر است، لخته می‌تواند در هرجایی از رگ خونی ایجاد شود. پوست ناحیه آسیب‌دیده نیز ممکن است در هنگام لمس، گرم باشد.
درد ناشی از ترومبوز ورید عمقی می‌تواند از ساق پا شروع شود و ممکن است مانند یک گرفتگی باشد. به همین دلیل مهم است که به دنبال علائم دیگری مانند تورم باشید. یک گرفتگی عضلانی معمولی باعث تورم نمی‌شود.
اگر متوجه شدید که یک پا بزرگ‌تر از پای دیگر است، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. اگر لخته خون به مغز برسد می‌تواند باعث سکته مغزی شود. همچنین اگر لخته در یکی از شریان‌های خون‌رسانی به عضله قلب لخته شود، نتیجه می‌تواند حمله قلبی باشد.
اغلب، لخته می‌تواند بدون هیچ علامت واضحی وجود داشته باشد. این بدان معنی است که شما باید حتی از تغییرات جزئی در احساس یا ظاهر پاهای خود آگاه باشید.
اگر مشکلات تنفسی دارید، می‌تواند به این معنی باشد که لخته بدون اینکه حتی بدانید در رگ شما بوده و به ریه‌ها رفته است؛ بنابراین در صورت وجود مشکلات تنفسی و درد زیر زانو همراه با هم حتماً باید به اورژانس مراجعه کنید. استفاده از دخانیات مانند سیگار کشیدن می‌تواند احتمال بروز این آسیب را بیشتر کند. سبک زندگی اشتباه و عدم تحرک کافی نیز از دلایل دیگر بروز این آسیب می‌باشند.
نکاتی برای تسکین سریع درد زیر زانو و رگ پشت زانو
اگرچه شما باید علت درد زیر زانو را به کمک یک دکتر زانو درد تشخیص داده و اقدامات درمانی لازم را انجام دهید گاهی ممکن است رسیدن به پزشک کمی طول بکشد. در این صورت می‌توانید از اقدامات زیر جهت کاهش علائم کمک بگیرید:
- زانو را استراحت دهید تا خوب شود.
- کمپرس سرد را هر بار 20 دقیقه و تا چند بار در روز روی محل درد نگه دارید.
- یک باند فشاری برای حمایت از زانو بپوشید، اما مطمئن شوید که خیلی سفت نباشد.
- زانوی آسیب‌دیده را روی یک بالش یا چند بالش در ارتفاع قرار دهید.
- از عصا برای کاهش وزن روی زانو استفاده کنید.
- از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) بدون نسخه مانند آسپرین (Bufferin)، ایبوپروفن (Advil) و ناپروکسن (Naprosyn) برای تسکین درد و التهاب استفاده کنید.
چه زمانی برای درد زیر زانو باید به پزشک خود مراجعه کنید؟
ممکن است بتوانید درد ناشی از آسیب‌های جزئی یا آرتریت را در خانه درمان و کنترل کنید؛ اما اگر موارد زیر را تجربه کردید حتماً با پزشک خود تماس بگیرید:
- پای آسیب‌دیده قرمز است.
- پا بسیار متورم است.
- درد شدیدی احساس می‌شود.
- تب همراه با درد زیر زانو سمت چپ یا راست وجود دارد.
- شما سابقه لخته شدن خون داشته‌اید.
متخصص می‌تواند علت اصلی زانودرد شما را مشخص کند و به شما در یافتن تسکین و بهبودی کمک نماید. همچنین اگر موارد زیر را دارید باید فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید:
- درد شدید
- تورم یا گرمای ناگهانی در ساق پا
- مشکل در تنفس در کنار درد زیر زانو
- وقتی نمی‌توانید وزن خود را روی پایتان بیندازید.
- تغییرات در ظاهر مفصل زانو
علت درد زیر زانو چگونه تشخیص داده می‌شود؟
متخصص ارتوپد جهت تشخیص علت درد زانو ابتدا شرح‌حالی از شما خواهد گرفت و معاینه فیزیکی کاملی را انجام می‌دهد. مهم است که در هنگام شرح‌حال صادق باشید تا پزشک بتواند تشخیص صحیح‌تر و درمان بهتری انجام دهد. در صورت نیاز به بررسی دقیق‌تر برای تأیید تشخیص نهایی متخصص ممکن است از برخی تست‌ها مانند تصویربرداری با اشعه ایکس، سی‌تی‌اسکن و یا ام‌آرآی نیز استفاده کند.
درمان درد زیر زانو چگونه انجام می‌شود؟
درمان درد زیر زانو به علت ایجاد آن بستگی دارد. متخصصین ارتوپد باتجربه سعی می‌کنند تا جایی که ممکن است از درمان‌های غیرتهاجمی مانند استراحت، دارو، ورزش، فیزیوتراپی، تزریق اوزون یا کورتون و … برای درمان استفاده کنند؛ اما گاهی شرایط خاص یا شدید چاره‌ای جز جراحی برای درمان باقی نمی‌گذارد.
روش‌های درمان درد زیر زانو با طب سنتی
روش‌های درمانی مختلفی در طب سنتی نیز وجود دارند که اگرچه ممکن است نتوانند علت اصلی را به‌طور کامل رفع کنند ولی می‌توانند علائم را بهبود دهند؛ بنابراین شما باز هم حتماً باید برای ارزیابی به متخصص مراجعه کنید و در صورت صلاحدید ایشان از روش‌های درمان درد زیر زانو با طب سنتی که در زیر آمده است استفاده نمایید:
- پماد گیاهی
مرهم‌های ساخته‌شده از مواد طبیعی زیر می‌توانند درد و التهاب ایجاد شده در زیر زانو را تا حدودی کاهش دهند:
- دارچین
- زنجبیل
- روغن کنجد
این مرهم‌ها در برخی موارد به‌اندازه کرم‌های بدون نسخه آرتریت حاوی سالیسیلات مؤثر هستند و به‌عنوان یک درمان موضعی خوب در بین علاقه‌مندان به طب سنتی شناخته می‌شوند. بااین‌حال، دارای نتایج تجربی هستند و هنوز سندیت علمی ندارند.
- پوست درخت بید
عصاره پوست درخت بید نیز برای بهبود درد مفاصل استفاده می‌شود و یکی از روش‌های درمان درد زیر زانو با طب سنتی است که به کاهش درد و التهاب کمک خواهد کرد.
بااین‌حال از نظر علمی نتایج ثابت نشده است و حتی ممکن است یک سری مشکلات ایمنی نیز ایجاد کند. به همین دلیل قبل از امتحان کردن پوست درخت بید، در موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید:
- مشکلات گوارشی، دیابت یا مشکلات کبدی
- استفاده از رقیق‌کننده خون یا داروهای کاهش فشارخون
- استفاده از داروی ضدالتهاب
- استفاده از استازولامید برای درمان حالت تهوع و سرگیجه
- آلرژی به آسپرین
- سن زیر 18 سال
- عصاره زنجبیل
زنجبیل به اشکال مختلفی در بازار عرضه می‌شود که شامل مکمل، چای زنجبیل، ادویه آسیاب شده یا ریشه زنجبیل برای طعم دادن به غذاها می‌باشد. برخی افراد اعتقاد دارند که زنجبیل به کاهش درد آرتریت کمک می‌کند؛ اما برای استفاده از آن حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
سخن آخر
همان‌طورکه ملاحظه کردید، دلایل مختلفی برای درد زیر زانو وجود دارد که هر کدام علائمی دارند و شما با مشاهده این علائم باید در اسرع وقت به متخصص ارتوپد زانو مراجعه کنید تا تشخیص و درمان درد زیر زانو با طب سنتی یا روش‌های پزشکی نوین زودتر انجام شود.
چرا که برخی از آسیب‌ها و بیماری‌ها مانند انواع آرتروز پیش‌رونده هستند یا مانند ترومبوز ورید عمقی می‌توانند خطر سکته ایجاد کنند و تهدیدکننده زندگی می‌باشند.
شما می‌توانید جهت ارزیابی‌های کامل زانو و اخذ بهترین تشخیص و درمان تحت نظر متخصصانی باتجربه در این زمینه به مرکز تخصصی ارتوپدی ما نیز مراجعه کنید. برای گرفتن نوبت کافیست از لینک‌های سمت چپ همین صفحه استفاده کنید.
