شاید بهتر باشد به جای ستون فقرات به این عضو اساسی در سیستم اسکلتی و عضلانی ستون بدن بگوییم. ستون فقرات ما بیشترین وزن بدن را تحمل می‌کند و بسیاری از حرکات اعم از خم شدن، چرخش، حرکت، نشستن و … به سلامت آن بستگی دارد. پس طبیعی است که دچار آسیب‌های متعددی نیز بشود. با توجه به تعدد بیماری‌ها و آسیب‌هایی که ممکن است ستون فقرات را درگیر کند، سؤالی که پیش می‌آید این است که برای درد ستون فقرات به چه دکتری باید مراجعه کرد؟ در یک پاسخ کوتاه می‌توان گفت درصورتی‌که اولین بار است که می‌خواهید علت آسیب و درد در هر ناحیه از ستون فقرات اعم از گردن، کمر و … را پیگیری کنید، بهترین پزشک یک ارتوپد باتجربه و متبحر است که در زمینه ستون فقرات دانش و تخصص کافی داشته باشد.
در ادامه با ما همراه باشید تا به شما بگوییم برای درد ستون فقرات به چه دکتری باید مراجعه کرد و چه بیماری‌هایی ممکن است باعث درد ستون فقرات شوند؟
فهرست مطلب:
برای درد ستون فقرات به چه دکتری باید مراجعه کرد؟
چه عواملی نیاز به مراجعه به متخصص ارتوپد برای ستون فقرات دارند؟
درمان دردهای ناشی از آسیب به ستون فقرات
برای درد ستون فقرات به چه دکتری باید مراجعه کرد؟
ستون فقرات یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم اسکلتی و عضلانی است که آسیب به آن می‌تواند بسیاری از فعالیت‌های روزمره ما را مختل کند. متأسفانه بسیاری از این آسیب‌ها مانند پوکی استخوان، فتق دیسک‌های مختلف و … پیش‌رونده هستند. بدین معنی که اگر به‌موقع تشخیص داده نشده و درمان‌های لازم برای آن‌ها انجام نگیرد، ممکن است پیشرفت کرده و حتی منجر به آسیب‌های عصبی دائمی مانند فلج اندام مختلف و یا ازکارافتادگی بدن شود. از طرفی بسیاری از دردها و علائمی که در ستون فقرات ایجاد می‌شوند، ناشی از فشار زیاد، کار بیش‌ازحد، استرس بالا، چاقی و … است که می‌توان با راهکارهای آسان مانند کاهش فعالیت‌های سنگین، پوستچرهای مناسب هنگام انجام فعالیت، کاهش وزن با پیروی از یک سبک زندگی سالم، ورزش منظم و … آن‌ها را برطرف کرد؛ اما درصورتی‌که علائم ناشی از یک بیماری جدی‌تر مانند انواع دیسکوپاتی باشد، باید هرچه سریع‌تر به یک ارتوپد کار بلد و خبره مراجعه نمایید.
ارتوپد در زمینه کلیه اجزای سیستم اسلکتی و عضلانی اعم از تاندون‌ها، عضلات، استخوان‌ها، بافت‌های نرم و سخت، مفاصل و … که می‌توانند باعث بروز آسیب در ستون فقرات و ایجاد درد شوند، تخصص و دانش کافی دارد و می‌تواند به‌خوبی با انجام معاینات فیزیکی و برخی از تست‌ها آن‌ها را تشخیص دهد. درنتیجه درمان مناسبی نیز به شما ارائه خواهد کرد. تنها در برخی موارد نادر که بیمار مبتلا به بیماریهای روماتیسمی یا آسیب‌های جدی‌تر عصبی است، ممکن است ارتوپد در صورت صلاحدید بیمار را به سایر همکاران خود ارجاع دهد تا درمان‌های تکمیلی صورت پذیرد.
چه عواملی نیاز به مراجعه به متخصص ارتوپد برای ستون فقرات دارند؟
همان‌طورکه در ابتدا نیز گفتیم عوامل بسیار متعددی می‌توانند به ستون فقرات آسیب‌زده و باعث ایجاد درد یا سایر علائم در اندام‌های مرتبط مانند دست و پا شوند. مهم‌ترین موارد در مورد ستون فقرات که نیاز هست توسط ارتوپد مورد ارزیابی قرار بگیرند، عبارت‌اند از:
1. فتق دیسک
دیسک‌ها به‌عنوان بالشتک‌هایی هستند که بین هر دو مهره از ستون فقرات قرار می‌گیرند و وظیفه جذب نیروهای وارد شده به ستون فقرات و راحت‌تر کردن حرکت مهره‌ها را به عهده دارند. فتق دیسک آسیبی است که باعث خروج ماده ژل مانند داخل دیسک به بیرون می‌شود و می‌تواند بر اعصاب مجاور مهره‌ها فشار وارد کند. درنتیجه علائم زیر بسته به ناحیه آسیب‌دیده ایجاد می‌شوند:
- کمردرد یا گردن درد
- بی‌حسی در پاها و یا دست‌ها
- درد در بازوها و یا پاها
- علائم پاراستزی مانند احساس مورمور، گزگز، سوزن‌سوزن شدن و … در دست‌ها و یا پاها
- ضعف عضلانی
2. کشیدگی عضلات
استفاده بیش‌ازحد، وضعیت پوستچرال نامناسب بدن، استرس زیاد و … می‌توانند منجر به کشیدگی و تنش در عضلات اطراف ستون فقرات شما شوند. درنتیجه این کشیدگی‌ها و تنش‌ها، درد و سفتی را ممکن است در گردن و یا پشت خود احساس کنید. با ورزش منظم و حفظ وزن مناسب عضلات پشت شما تقویت شده و احتمال این آسیب کم می‌شود. انجام حرکات کششی قبل از فعالیت شدید نیز به جلوگیری از فشارهای عضلانی کمک خواهد کرد.
3. اسکولیوز
اسکولیوز به انحنای غیرطبیعی ستون فقرات گفته می‌شود. این وضعیت ممکن است از حالت خفیف تا شدید متغیر باشد و در موارد شدید می‌تواند باعث درد در قسمت‌های مختلف ستون فقرات شود که نیاز به پیگیری پزشکی دارد. شروع اسکولیوز بیشتر در دوران کودکی یا نوجوانی رخ می‌دهد. برخی از علائم عبارت‌اند از:
- شانه‌های ناهموار
- ارتفاع‌های مختلف در قسمت‌های مختلف قفسه سینه
- یک یا هر دو طرف باسن بالاتر از حد معمول است.
- بدن به یک طرف متمایل شده است.
- سر در مرکز بالای لگن نیست.
همراه با این علائم، اسکولیوز می‌تواند باعث کمردرد و گیر افتادن اعصاب نیز شود.
4. شلاق زدن
شلاق به ضربه‌ای گفته می‌شود که در اثر تکان خوردن یا حرکت ناگهانی سر ایجاد می‌گردد. این حرکت ناگهانی و ناشیانه در گردن می‌تواند عضلات گردن را تحت فشار قرار دهد. همچنین می‌تواند به مفاصل بین مهره‌ای، دیسک‌ها و رباط‌های گردن نیز آسیب برساند. معمولاً علائم این آسیب بلافاصله مشخص نمی‌شود و در برخی افراد حدود 24 ساعت طول می‌کشد. علائم عبارت‌اند از:
- گردن درد
- گرفتگی گردن
- سردرد
- درد پایین کمر
- خستگی
- سرگیجه
- مشکل در تمرکز
5. آرتروز
مهره‌های ستون فقرات شما دارای بافتی لغزنده در هر انتهای خود هستند که به خم شدن کمر شما بدون ایجاد ساییدگی و اصطکاک کمک می‌کنند. اگر این غضروف زبر یا فرسوده شود، مهره‌ها روی هم ساییده شده و کمر شما را دردناک یا سفت می‌کنند. آرتروز یک بیماری مفصلی پیش‌رونده است که درمان قطعی ندارد؛ اما در صورت مراجعه به‌موقع به متخصص ارتوپدی می‌توانید تا حد زیادی آن را کنترل کنید.
6. پوکی استخوان
پوکی استخوان یکی از شایع‌ترین دلایل مشکلات ستون فقرات در افراد مسن می‌باشد. استخوان‌های ضعیف در ستون فقرات حالت شکننده و آسیب‌پذیر دارند که می‌تواند منجر به شکستگی، فروریختن مهره‌ها و یا انحراف ستون فقرات شود؛ اما شما می‌توانید با پیروری از یک رژیم غذایی سالم مملو از غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D به تقویت استخوان‌ها و به تعویق انداختن پوکی استخوان کمک کنید.
7. سیاتیک
عصب سیاتیک در قسمت پایین کمر است و تا انتهای ساق پا کشیده می‌شود. سیاتیک وضعیتی است که به دلیل بیماریهای دیسکوپاتی، تنگی کانال نخاعی، خار استخوانی و … ایجاد می‌شود که به دلیل فشار زیاد بر عصب سیاتیک، بیمار در پایین کمر، لگن و پاها احساس درد، بی‌حسی یا ضعف خواهد داشت. فیزیوتراپی، تزریق استروئید یا اوزون و کار با متخصص کایروپراکتیک می‌تواند به مدیریت درد ناشی از سیاتیک کمک کند.
8. شکستگی فشاری یا استرسی
وقتی سن افزایش پیدا می‌کند و استخوان‌ها ضعیف می‌شوند، احتمال ترک‌خوردگی و شکستگی ناشی از فشار زیاد مانند وزن بیش‌ازحد یا فعالیت زیاد امری طبیعی است. درواقع وقتی به‌مرور ترک‌خوردگی‌ها زیاد می‌شوند، می‌توانند منجر به شکستگی مهره‌های ستون فقرات و آسیب به این ناحیه شوند. معمولاً این حالت ناشی از پوکی استخوان است، اما می‌تواند به دلیل سیگار کشیدن، بیش‌ازحد لاغر بودن، بیش‌ازحد چاق بودن، سرطان استخوان و … نیز رخ دهد.
9. میلوپاتی نخاعی
میلوپاتی نخاعی آسیبی است که در نخاع به دلیل دژنراسیون ایجاد می‌شود. به این معنی که با افزایش سن، اجزای کمر و ستون فقرات تغییر کرده و به‌طور طبیعی ضعیف‌تر می‌شوند که می‌تواند منجر به آسیب در ستون فقرات شود. این آسیب‌ها معمولاً باعث علائمی مانند درد، بی‌حسی دست و پا، ضعف عضلانی، از دست دادن تعادل و گزگز خواهند شد و گاهی اوقات چاره‌ای جز جراحی برای درمان آن وجود ندارد.
10. اسپوندیلولیستزیس
هرکدام از مهره‌های ستون فقرات در موقعیت خاصی قرار می‌گیرند. اسپوندیلولیستزیس زمانی رخ می‌دهد که یکی از مهره‌های ستون فقرات به سمت جلو و روی مهره زیرین می‌لغزد. این وضعیت می‌تواند باعث درد شدید در ستون فقرات شود؛ زیرا می‌تواند به نخاع آسیب رسانده یا فشار زیادی روی آن ایجاد نماید. همچنین ممکن است باعث آسیب‌های عصبی خطرناک مانند از دست دادن احساس در اندام‌ها، از دست دادن کنترل مثانه، اختلال در روابط جنسی و دشواری راه رفتن شود.
سایر دلایلی که ممکن است برای شما ایجاد شوند و نیاز به مراجعه به متخصص دارند، عبارتند از:
- بیماریهای روماتولوژیک مانند روماتوئید آرتریت، اسپوندلیت انکلوزان
- بیماریهای عفونی مانند سل استخوانی
- تومورهای مختلف بافت نرم و سخت در ستون فقرات و محتوای داخل آن یا در بافت سخت ستون فقرات
- تومورهای خوش خیم یا بدخیم
- مشکلات ناشی از سن مانند اسپوندیلوز، آرتروز و ….
توجه داشته باشید که در صورتی که برای دردهای ستون فقرات به موقع به متخصص ارتوپدی متبحر در زمینه ستون فقرات مراجعه نکنید، احتمال بروز علائم آسیب‌های عصبی مانند اختلالات جنسی، اختلالات اسفنکتری، تنگی کانال نخاعی، پاراستزی‌هایی مانند بی حسی و گزگز در پا و … وجود دارند که اگر پیشروی کنند می‌توانند منجر به فلج، زمین گیر شدن، عدم کنترل مدفوع و ادرار و … شوند و مشکلات جدی برایتان ایجاد می‌کنند که تاثیر منفی زیادی در کیفیت زندگی شما خواهند داشت.
درمان دردهای ناشی از آسیب به ستون فقرات
با توجه به اینکه موارد بسیار متعددی می‌توانند باعث ایجاد آسیب و بروز علائم درد در ستون فقرات شوند، درمان‌های متفاوتی نیز برای آن‌ها صورت می‌گیرد. معمولاً اگر آسیب‌ها در مراحل ابتدایی باشد، ارتوپد سعی می‌کند با روش‌های آسان و غیر جراحی اعم از دارودرمانی، حرکت‌درمانی، فیزیوتراپی، رژیم مناسب، ماساژ درمانی و … به کاهش درد کمک کند. درصورتی‌که درد بسیار شدید باشد و التهاب زیادی تشخیص داده شود، احتمالاً پزشک از روش تزریق کورتون یا اوزون برای کاهش سریع درد و التهاب استفاده می‌کند؛ اما در مواردی که خطر آسیب‌های عصبی دائمی مانند فلج اندام وجود دارد و بدن بیمار به سایر روش‌ها پاسخ مناسبی نداده باشد، چاره‌ای جز جراحی نیست.
سخن آخر
همان‌طورکه گفتیم در پاسخ به سؤال برای درد ستون فقرات به چه دکتری باید مراجعه کرد بهترین گزینه متخصص ارتوپدی است که در زمینه ستون فقرات تجربه و تخصص کافی داشته باشد. ارتوپدها نسبت به تمامی آسیب‌های ایجاد شده در این ناحیه که مربوط به استخوان‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها، مفاصل و … هستند، دانش کافی دارند و می‌توانند بعد از معاینات کامل و انجام تست‌های مورد نیاز مانند عکس‌برداری با اشعه ایکس علت درد و علائم را تشخیص داده و درمان مناسبی به شما ارائه دهند. در صورت نیاز و صلاح دید به‌ندرت ارتوپد ممکن است شما را به سایر همکاران خود ارجاع دهد
برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز می‌توانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.
مجموعه ارتوپدی ما با بهره مندی از به روزترین تجهیزات پزشکی و متخصصین ارتوپدی متبحر برای درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.
