گرفتگی رگ سیاتیک

گرفتگی رگ سیاتیک؛ در اثر مشکلات مانند برآمدگی دیسک، ترشحات دیسک بیرون زده، گرفتگی ستون فقرات، سندرم تونل کارپال

گرفتگی رگ سیاتیک یک بیماری مربوط به ستون فقرات است که به دلیل فشار و یا تحریک عصب سیاتیک ایجاد می شود. این بیماری ممکن است به دلیل مشکلات مانند برآمدگی دیسک، ترشحات دیسک بیرون زده، گرفتگی ستون فقرات، سندرم تونل کارپال و … رخ دهد.

درمان گرفتگی رگ‌های سیاتیک بسته به شدت و علت بیماری متفاوت است. ما در این مقاله قصد داریم که در مورد علت گرفتگی رگ سیاتیک پای راست، راهکارهایی برای درمان خانگی گرفتگی رگ سیاتیک پای چپ و چند نمونه ورزش برای گرفتگی رگ سیاتیک با توجه به نظر و تجویز دکتر برای رگ سیاتیک می پردازیم.

سیاتیک چیست و چگونه گرفتگی رگ سیاتیک رخ می‌دهد؟

سیاتیک (Sciatica) یک بیماری عصبی است که در اثر فشار بر عصب سیاتیک ایجاد می‌شود. عصب سیاتیک از ستون فقرات پایینی (لگن) شروع شده و از طریق پشت ران به پایین می‌رود.

در صورتی که فشاری بر روی این عصب وارد شود، می‌تواند درد و سردرد در ناحیه پشت و پایین پا، احساس خزش و سوزش، ضعف عضلات و کاهش حساسیت در پا و زانو ایجاد کند. علت اصلی سیاتیک معمولا فشار بر روی عصب سیاتیک ناشی از اختلالاتی مانند فیبروم، پیچیدگی در مفصل کمری و یا فشار عضلانی است.

رگ سیاتیک یکی از بزرگترین عروق بدن است و از قسمت پایین اسکلتی محدوده لگن و ستون فقرات عقبی می‌گذرد. این عروق به دو طرف تقسیم می‌شوند و در ادامه به شکل دستگاهی از مفصل کمری پایین ترین بخش ستون فقرات بیرون می‌آیند.

عروق سیاتیک به عنوان یکی از مهمترین عروق پایین بدن، وظیفه حمل خون از پاها به قلب را دارد. اگر رگ سیاتیک تحت فشار قرار بگیرد، می‌تواند منجر به درد و سردرد شدید در پاها، کمر، ستون فقرات و مناطق مربوطه شود. در برخی موارد، این فشار ممکن است به دلیل افتادن دیسک فشاری روی عروق سیاتیک وارد شود.

حال برای پاسخ به سوال گرفتگی رگ‌های سیاتیک چگونه رخ می‌دهد می‌توان گفت، گرفتگی رگ‌های سیاتیک یک نوع بیماری است که به واسطه فشار و یا تحریک اعصاب سیاتیک، درد و علائم دیگری در اندام پایین بدن ایجاد می‌شود. گرفتگی رگ‌های سیاتیک عموما به دلیل وارد امدن فشار خارج از تحمل بر روی عصب سیاتیک است و یا ممکن است حادثه ای آن را تحریک ایجاد کند.

عصب سیاتیک یکی از بزرگترین عصب‌های بدن است که از قسمت پایینی نخاع انشعاب یافته و از طریق پشت باسن و ساق پا به انتهای انگشتان پای انتهایی امتداد می‌یابد.

علائم و نشانه‌های گرفتگی رگ سیاتیک ممکن است شامل درد شدید، سوزش، مور مور شدن ناشی از ایجاد فشار بر روی اعصاب سیاتیک باشد. همانطور که در مطالب فوق بیان کردیم درد معمولاً از پشت باسن شروع می‌شود و به سمت پایین پا و انگشتان پای انتهایی انتقال می‌یابد.

گرفتگی رگ سیاتیک ممکن است به دلایل مختلفی نظیر وارد امدن فشار خارج از تحمل بر روی ریشه‌های عصبی سیاتیک در بخش انتهایی و  زیرین نخاع، وارد امدن فشار بر روی دیسک ها، التهاب و تورم، استئوآرتریت، گرفتگی عضلانی، عفونت و یا ترومای ایجاد شده بر روی این عصب ناشی شود.

به عنوان مثال، دیسک فشاری که بین دو استخوان فقرات پشتی وجود دارد، ممکن است به دلیل آسیب، فشار بر روی عصب سیاتیک ایجاد کند و به گرفتگی رگ‌های سیاتیک منجر شود. همچنین، عوامل دیگری مانند تورم و التهاب در اطراف عصب سیاتیک می‌توانند باعث ایجاد فشار بر روی این عصب شده و به گرفتگی رگ سیاتیک منجر شوند.

 

علائم گرفتگی رگ سیاتیک به چه صورت است؟

در برخی افراد ممکن است علائمی همچون احساس سفتی و یا درد در ناحیه پشتی ساق پا، درد و سوزش در باسن و پایین دستگاه ادراری و نداشتن حس در ناحیه شکم و زانو وجود داشته باشد. به هر حال، علائم گرفتگی رگ سیاتیک ممکن است بسته به شدت و علت آن، متفاوت باشد و باید توسط پزشک متخصص ارتوپدی تشخیص داده شود. حال در این مقاله ما به چند مورد از علائم گرفتگی عروق سیاتیک نیز اشاره نمودیم، با ما همراه باشید.

• درد شدید: درد سیاتیک معمولاً شدید و ناگهانی است و از پشت باسن شروع می‌شود و به سمت پایین پا و انگشتان پای بیمار انتقال می‌یابد. این درد ممکن است در بازو، زانو، ساق پا، انگشتان پا و یا هر نقطه دیگری از پای فرد احساس شود.
• سوزش: علاوه بر درد، احساس سوزش نیز ممکن است در پا و ساق پای بیمار ایجاد شود.
• مور مور شدن: این مورد گاهی در پوست پا یا ساق پا بیمار به صورت خواب رفتن و سوزن سوزن شدن خود را نشان می دهد.
• احساس خزش بر روی پوست: این احساس ناشی فشار بر روی اعصاب سیاتیک ممکن است ایجاد شود.
• کاهش قدرت عضلات پا: در برخی موارد، عضلات پا ممکن است ضعیف شوند یا قدرت آنها کاهش یابد.
• کمردرد: گرفتگی رگ سیاتیک ممکن است با درد کمر همراه باشد، که معمولاً در بخش پایین کمر بروز می‌کند.
• مشکلات حرکتی: در برخی موارد، گرفتگی رگ سیاتیک ممکن است سبب مشکلات حرکتی شود. به عنوان مثال، ممکن است بیمار قادر به راه رفتن نباشد.
• مشکلات خواب: گرفتگی رگ‌های سیاتیک ممکن است باعث مشکلات خواب شود، به عنوان مثال، ممکن است شخص به دلیل درد شدید نتواند به راحتی بخوابد یا در خواب احساس درد کند.
• اختلال در دفع ادرار: گرفتگی رگ سیاتیک گاهی سبب بروز مشکلاتی در دفع ادرار می‌شود، به طور مثال، ممکن است شخص نتواند به طور کامل ادرار کند یا بالعکس، دچار تکرر ادرار می باشد.

شایع‌ترین علت گرفتگی رگ سیاتیک پای راست و چپ چیست؟

قبل از بیان دلایل ایجاد این عارضه باید بگوییم که در برخی موارد، علت دقیق گرفتگی عروق سیاتیک مشخص نیست. بیشتر افرادی که گرفتگی رگ‌های سیاتیک را تجربه می‌کنند، در سنین بالای ۳۰ سال هستند. همچنین، عواملی مانند چاقی، نشستن برای مدت زیاد، حرکت کم و فعالیت بدنی نامناسب می‌تواند این شرایط را تشدید کند.

همچنین علاوه بر عوامل فیزیکی، عوامل روانی مانند استرس و اضطراب نیز امکان دارد تأثیراتی بر عصب سیاتیک داشته باشد و برای افراد حساس، می‌تواند علت گرفتگی رگ‌های سیاتیک باشد. دلایل گرفتگی عروق سیاتیک بسیار است و ما در این مقاله به چند مورد از آن‌ها نیز اشاره کرده‌ایم.

افزایش فشار بر روی ریشه‌های عصبی سیاتیک: به دلیل بیماری‌های تحریک کننده اعصاب مانند بیماری دیسک در ناحیه لگن، بیماری ریوی، تورم یا التهابات محیطی، فشار بر روی رگ‌ها و…

درد و التهاب عصب سیاتیک: گاهی به علت عفونت، آسیب فیزیکی، بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید و… ایجاد می‌شود.

سنگ‌ کلیه: سنگ‌ کلیه که می‌توانند فشار بر روی عصب سیاتیک ایجاد کنند.

انحنای پشت ران: انحنای بیش از حد در ناحیه پشت ران، ممکن است سبب فشار بر روی ریشه‌های عصبی سیاتیک شود.

عوارض برخی از جراحی‌ها: عوارض پس از جراحی‌ها مانند جراحی در ناحیه لگن یا تومورهای مربوط به لگن و…

در بعضی از موارد، گرفتگی عروق سیاتیک می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌هایی باشد که باید توسط پزشک متخصص ارتوپدی تشخیص داده شوند. برخی از این بیماری‌ها شامل بیماری های قلبی، بیماری های انتقالی، بیماری های ترومبوزی، بیماری های کلیوی و … هستند. بنابراین، در صورت بروز علائم گرفتگی رگ سیاتیک، بهتر است به متخصص ارتوپد مراجعه کنید.

عوامل زمینه سازی که سبب گرفتگی عروق سیاتیک می شوند.

همانطور که با مفهوم گرفتگی رگ سیاتیک نیز آشنا شدیم و بیان نمودیم که گرفتگی رگ‌های سیاتیک معمولاً ناشی از فشار یا تحریک اعصاب سیاتیک است که از بخش پشت بالایی قسمت ستون فقرات به سمت پایین انشعاب می یابد. در این بخش به برخی از عوامل زمینه ساز که بر گرفتگی عروق سیاتیک نقش دارند و منجربه فشار و تحریک اعصاب سیاتیک می‌شوند،  اشاره نمودیم:

• انواع مشکلات دیسک ( مراحل مختلف بیرون زدگی دیسک)
• انواع مشکلات زانو (آرتروز زانو، آرتریت، روماتوئید)
• مصرف بیش از حد پروتئین ها
• افزایش سن
• افزایش وزن
• فعالیت بدنی نامناسب: (حرکات ورزشی، ایستادن، نشستن و…)
• ترشح هورمون استروژن (در دوران بارداری یا قاعدگی، ترشح هورمون استروژن)
• سایر بیماری‌ها (دیابت، فشار خون بالا، سرطان و بیماری های قلبی)
• جنسیت (زنان بیشتر از مردان به گرفتگی عروق سیاتیک دچار می شوند.)
• تنش عضلانی

لازم به ذکر است، بسیاری از افراد با عوامل زمینه ساز مطالب فوق و همچنین هیچ علائمی از گرفتگی رگ‌های سیاتیک ندارند، و بالعکس، برخی از افراد بدون هیچ یک از این عوامل هم ممکن است به این بیماری دچار شوند. بنابراین، هیچ قانون ثابتی برای اینکه چه کسانی به گرفتگی رگ سیاتیک دچار می شوند، وجود ندارد.

 

نحوه تشخیص گرفتگی عروق سیاتیک توسط پزشک متخصص ارتوپدی

برای تشخیص گرفتگی رگ‌های سیاتیک، پزشک متخصص ارتوپدی ابتدا سابقه بیماری و علائمی که بیمار در حال حاضر دارد را می پرسد. پس از آن، یک بررسی جسمانی شامل بررسی حرکتی و حسی عضلات و عصب های سیاتیک انجام می شود.

پزشک متخصص ارتوپدی میتواند از آزمایش های تصویربرداری مانند اسکن MRI و CT برای رویت وضعیت عروق سیاتیک و… استفاده کند. این آزمایش ها به پزشک کمک می کنند تا با دقت بیشتری ناحیه گرفتگی رگ سیاتیک را بررسی کند و به تشخیص بهتری برسد.

همچنین، در برخی موارد، پزشک ممکن است از آزمایش های تست عصبی مانند آزمایش های سرعت انتقال عصبی و الکترومایوگرافی (EMG) نیز استفاده کند. این آزمایش ها به پزشک کمک می کنند تا به طور دقیق تر متوجه بشوند که کدام عصب درگیر و به شدت آسیب دیده است.

پس از تشخیص پزشک متخصص ارتوپدی، پزشک ممکن است برای درمان گرفتگی رگ سیاتیک از روش های مختلفی مانند داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی، روش های غیرتهاجمی مانند تزریقات قطره ای و یا روش های جراحی مانند جراحی تخلیه فشار استفاده کند. در ادامه با روش‌های پزشکی و سنتی برای درمان این نوع بیماری اشنا خواهید شد.

با 5 مورد ورزش برای گرفتگی رگ سیاتیک آشنا شوید.

ورزش هایی که می توانند برای کاهش درد و بهبود گرفتگی رگ‌های سیاتیک مفید باشند، شامل ورزش های استقامتی، تقویتی و انعطاف پذیری هستند، اما لازم است بدانید که قبل از شروع هرگونه ورزش، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و نظر او را درباره برنامه ورزشی خود بپرسید. در ادامه به برخی از ورزش های مفید برای گرفتگی رگ سیاتیک اشاره شده است:

1. شنا: شنا به عنوان یک ورزش بدنی کامل می تواند به کاهش فشار روی رگ های سیاتیک کمک کند و همچنین عضلات قوی و انعطاف پذیری بیشتری را ایجاد کند.
2. پیاده روی: پیاده روی به عنوان یک ورزش استقامتی کمک می کند تا عضلات پا و ناحیه کمر تقویت شوند و از فشار بر روی رگ سیاتیک کاسته شود.
3. تمرینات تقویتی: تمرینات تقویتی مانند کشش زانو تا سینه، خم شدن به سمت پشت و تمرینات تقویت عضلات پایین بدن می توانند به کاهش درد و بهبود عروق سیاتیک کمک کنند.
4. تمرینات انعطاف پذیری: تمرینات انعطاف پذیری مانند یوگا و پیلاتس می تواند به افزایش انعطاف پذیری و تقویت عضلات در ناحیه کمر و پا کمک کند و در کاهش درد و بهبود رگ سیاتیک موثر باشد.
5. بدنسازی: بدنسازی با استفاده از دمبل ها و دستگاه های ورزشی تحت نظر مربی حاذق و مجرب، می تواند به تقویت عضلات پا و کمر و کاهش فشار بر روی رگ سیاتیک کمک کند.

• حال موضوعی که مهم است مواردی که در حین ورزش باید رعایت شوند در نظر گرفته شوند و شامل:

 

• شروع ورزش به آرامی: شروع با ورزش های سبک و به آرامی و افزایش تدریجی شدت ورزش برای کاهش خطر صدمات و درد مربوط به رگ سیاتیک مفید است.
• انجام حرکات به صورت اصولی: رعایت نکات حرکات و انجام اصولی آن و استفاده از فنون درست برای انجام تمرینات می تواند از آسیب های ورزشی جلوگیری کند.
• انجام تمرین تحت نظر پزشک: اگر در حال حاضر با گرفتگی رگ سیاتیک مبارزه می کنید، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید و برنامه ورزشی خود را با او مطرح کنید تا از ورزش هایی که می توانند برای شما مضر باشند خودداری کنید.
• استراحت: پس از انجام ورزش، به بدن خود زمان کافی برای استراحت بدهید تا از خستگی جلوگیری کنید.
• بررسی وضعیت جسمانی: در صورتی که مشکلاتی مانند افت فشار خون، قند خون بالا، یا اختلالات قلبی دارید، قبل از شروع هرگونه برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.

به طور خلاصه، ورزش هایی که به تقویت عضلات و افزایش انعطاف پذیری کمک کنند، می توانند برای کاهش درد و بهبود گرفتگی عروق سیاتیک مفید باشند، اما برای اطمینان از ایمنی و نکات مهم ورزش های خود، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

راهکارهای پزشکی جهت درمان گرفتگی رگ سیاتیک

درمان گرفتگی رگ سیاتیک به کمک پزشک متخصص ارتوپدی ممکن است شامل یک یا ترکیبی از راهکارهای زیر باشد:

داروهای ضد التهابی: داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) می توانند به کاهش درد و التهاب رگ سیاتیک کمک کنند.

فیزیوتراپی: فیزیوتراپی شامل تمرینات کششی مانند تمرینات ایستا، تمرینات ایستای کنترلی عضلات و… باشد.

الکتروتراپی: درمان این عارضه با استفاده از الکتریسیته می تواند در کاهش درد و التهاب رگ سیاتیک موثر باشد.

تزریقات: تزریقات موضعی شامل تزریق استروئید و یا موارد دیگر می تواند در کاهش التهاب رگ سیاتیک و گرفتگی عروق سیاتیک کمک کننده باشد.

جراحی: در موارد شدید، جراحی ممکن است ضروری باشد. عمل جراحی به عنوان راهکار آخر انتخاب می شود و بسته به مواردی مانند شدت درد، میزان آسیب عصبی و اختلال در عملکرد رگ سیاتیک مورد نیاز است.

لازم به ذکر است که پزشک گاهی ممکن است که نیاز به مشاوره با متخصصان دیگری مانند فیزیوتراپیست و متخصص تغذیه داشته باشد تا برنامه درمانی جامع و مؤثری برای گرفتگی رگ سیاتیک تدوین کند.

درمان خانگی گرفتگی رگ سیاتیک پای چپ یا راست

قبل از بیان روش‌های خانگی جهت درمان این عارضه لازم است بدانید که هر گونه درمان خانگی برای گرفتگی عروق سیاتیک باید با مشورت پزشک ارتوپدی انجام شود و به هیچ وجه نباید خودسرانه اقدام به درمان کنید؛ زیرا ممکن است درصد خطرات و عوارض احتمالی را افزایش دهید. در ادامه به چند نمونه از روش‌های خانگی برای درمان و تسکین گرفتگی رگ‌های سیاتیک نیز آشنا می‌شویم.

ماساژ: ماساژ منطقه رگ سیاتیک می تواند به کاهش درد و تسکین علائم مربوط به گرفتگی رگ سیاتیک کمک کند. اما ماساژ دادن این ناحیه به دلیل حساسیت بالا، و باید با توجه به توصیه های پزشک انجام شود.

کمپرس گرم: کمپرس گرم می تواند به کاهش التهاب و درد در منطقه رگ سیاتیک موثر باشد. برای این کار می توانید یک دستمال نرم را در آب گرم بخیسانید و سپس آن را بر روی منطقه رگ سیاتیک قرار دهید. اما به توجه داشته باشید که این روش را بیش از حد استفاده نکنید.

یوگا: برخی حرکات یوگا می تواند به بهبود عملکرد رگ سیاتیک کمک کند و در کاهش درد و التهاب مفید باشد اما نیاز است که یوگا را با هدایت یک مربی آموزش دیده انجام دهید.

تغییرات در سبک زندگی: تغییرات در سبک زندگی مانند کاهش وزن، انجام تمرینات تناسب اندام، استفاده از صندلی های مناسب و کاهش فشار بر روی منطقه رگ سیاتیک می تواند در بهبود عملکرد رگ سیاتیک و کاهش درد و التهاب مفید باشد.

تمرینات تقویتی و انعطاف پذیری: تمریناتی که برای تقویت عضلات پشت پا، ساق پا و بازو ها طراحی شده اند، می توانند به بهبود عملکرد رگ سیاتیک و گرفتگی آن کمک کنند. همچنین، تمریناتی که به افزایش انعطاف پذیری عضلات و تسهیل حرکت در مفاصل کمک می کنند نیز مفید هستند.

رعایت پوزیشن مناسب هنگام خواب: این روش کاهش فشار بر روی منطقه رگ سیاتیک و بهبود عملکرد رگ سیاتیک موثر است. بهتر است برای خوابیدن از یک تشک و بالش مناسب استفاده کنید.

استفاده از محصولات گیاهی: برخی محصولات گیاهی مثل روغن آویشن و کمپرس های از نوع سبزیجات می توانند به تسکین درد و بهبود عملکرد رگ سیاتیک موثر باشند.

استفاده از کمپرس سرد: برای استفاده از کمپرس سرد، می توانید از پد یخ یا بطری آب یخ زده استفاده کنید. با این حال، باید مطمئن شوید که استفاده از گرما یا سردی برای شما مناسب است و به هیچ وجه در برابر علائم شما ضرر نمی رساند.

مداومت در تمرینات و فعالیت های فیزیکی: مداومت در تمرینات و فعالیت های فیزیکی به بهبود عملکرد رگ سیاتیک کمک می کند. برای کاهش درد و بهبود عملکرد رگ سیاتیک، می توانید هر روز به مدت حداقل 30 دقیقه تمریناتی مانند پیاده روی، شنا، دویدن یا دوچرخه سواری انجام دهید.

تغییر در رژیم غذایی: در این روش باید از مواد غذایی سالم و با پروتئین بالا مثل ماهی، بادام و سبزیجات استفاده کنید. همچنین، می توانید از مکمل های غذایی مانند ویتامین D و کلسیم استفاده کنید.

آرامش و استراحت کافی: استراحت کافی برای بهبود عملکرد رگ سیاتیک بسیار مهم است. بهتر است از فعالیت هایی که فشار زیادی بر روی پا و کمر دارند خودداری کنید و برای استراحت بیشتر از تخت و یا صندلی مناسب استفاده کنید.

مصرف داروها: مصرف داروها می تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد رگ سیاتیک کمک کند. داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل ایبوپروفن و ناپروکسن و همچنین داروهای برونشودیلاتور می توانند به درد را مقدار خوبی کاهش بدهند.

سخن پایانی

همانطور که در این مقاله نیز مطالعه نمودید هدف ما شناخت بیشتر و ارائه اطلاعات جامع‌تر نسبت به موضوع گرفتگی رگ سیاتیک بود.

در این مقاله به علائم گرفتگی رگ‌های سیاتیک که شامل درد، سوزش و تورم در ناحیه پا، باسن و کمر را به همراه است اشاره نمودیم. همچنین از عوامل زمینه ساز ابتلا به این عارضه که شامل اضافه وزن، فعالیت های ورزشی نامناسب، فشار روی اعصاب و ضعف عضلانی و… می‌باشد و می توانند این حالت را تشدید کنند صبحت کردیم.

به طور خلاصه، تشخیص گرفتگی رگ سیاتیک توسط پزشک متخصص ارتوپدی با استفاده از سابقه پزشکی، آزمایش فیزیکی و تصویربرداری انجام می شود که با استفاده از نتیجه به دست آمده اقدام به درمان این عارضه به کمک تمرینات فیزیکی، فیزیوتراپی، داروهای تسکین درد و در صورت لزوم جراحی می‌نماید.

و در آخر از انجام درمان های خانگی و یا تجویز داروها به صورت خودسرانه جدا پرهیز نمایید تا از عوارض و خطرات احتمالی نیز پیشگیری کنید.