علت درد لگن در زنان؛ مشکلات ارتوپدی، بیماریهای گوارشی ، بیماریهای زنان، عفونتها و غیره
با وجود آنکه اکثراً علت درد لگن در زنان در صورت تشخیص به موقع و رعایت نکات مرتبط با درمان مراقبتی بخوبی و بدون عارضه بهبود پیدا میکنند، با این حال در نظر داشته باشید که برخی از علل منجر به درد لگنی که متاسفانه جدی و خطرناک بوده و در صورت سهل انگاری و تاخیر در درمان میتوانند عوارض جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشند.
به عنوان مثال دردهای لگن در افراد دچار بارداریهای خارج رحمی میتواند موجب مرگ مادر شود. پس دردهای لگن در بانوان را جدی گرفته و در اولین فرصت با پزشک متخصص برای یافت علت اصلی مشورت کنید.
آنچه در این مقاله می خوانید :
درد لگن در زنان نشانه چیست و چه مفهومی دارد؟
درد لگن یک عارضه شایع است که احتمالاً زنان در طول زندگی خود با آن روبرو شوند که در این صورت باید بدانیم برای درد لگن به چه دکتری مراجعه کنیم. این درد میتواند شدت متفاوتی داشته باشد و از موقتی تا مزمن، و در برخی موارد قابل تحمل تا محدود کننده متغیر باشد.
علت درد لگن در زنان بسیار متنوع هستند و بسته به عامل ایجاد کننده، درمانهای متفاوتی ممکن است نیاز باشد. به دلیل تنوع عوامل موثر در بروز این درد ضروری است از هرگونه خوددرمانی اجتناب کرده و برای تشخیص دقیق علت آن در اسرع وقت به یک مرکز تخصصی پزشکی و یا متخصص باتجربه مراجعه نمایید تا دوره طلایی درمان از دست نرود.
درد لگن در بانوان به هر نوع دردی اطلاق میشود که در ناحیه لگن یا زیر شکم زنان ایجاد میشود. این ناحیه محل قرارگیری رحم و تخمدانها، مجرای ادراری و رودهها و استخوانهای نگهدارنده ناحیه لگن است.
درد لگن در بانوان میتواند به صورت تیز، مزمن، تهاجمی یا مزاحم باشد و میتواند در نتیجه عوامل مختلفی از جمله بیماریهای زنان، عفونتها، مشکلات گوارشی، اختلالات مربوط به عضلات و استخوانها و عوامل دیگری از جمله ابتلا به سنگ کلیه، عفونتهای مجاری ادراری و درد عصبی از جمله عصب محیطی، عصب ایلیوینگوانینال و غیره باشد.
در ادامه همین مطلب قصد داریم به مواردی اشاره کنیم که به عنوان دلیل درد لگن در بانوان شناخته میشوند. شناخت دقیق علت درد شدید لگن در زنان کمک میکند تا در صورت بروز این درد شخص بتواند به درستی عامل درد را تشخیص داده و با رد احتمالهای دیگر بهترین رویکرد را برای رفع مشکل خود اتخاذ نماید.
علائم درد لگن در زنان
درد لگن در بانوان میتواند با علائم مختلفی همراه است که بسته به علت زمینه آن احتمالاً متفاوت باشد. در ادامه به برخی از علائم رایج مرتبط با درد لگن اشاره شده است:
- درد
- بی نظمیهای قاعدگی
- مقاربت دردناک
- تکرر ادرار، اضطراب شدید برای ادرار کردن، درد یا سوزش در هنگام ادرار یا وجود خون در ادرار
- تغییر در عادات روده مانند یبوست، اسهال، نفخ یا مشکل در حرکات روده
- حرکات دردناک روده
- تخمک گذاری دردناک
- احساس فشار یا سنگینی در لگن
- سایر علائم مرتبط مانند خستگی، حالت تهوع، تب، ترشحات غیر طبیعی واژن یا کاهش وزن
توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است که چنین علائمی عمومی بوده و میتوانند بر اساس شرایط خاص موجب درد لگن در بیماران شوند. توصیه میشود برای ارزیابی و تشخیص علت درد در خصوص علائم خود با پزشک متخصص مشورت کنید.
انواع علت درد لگن در زنان
دردهای لگن در بانوان با منشاء ستون فقرات کمر و دردهای لگن با منشاء مفصل ران میتواند موجب درگیری لگن شوند.
دلایل بروز درد لگن در زنان ممکن است به عوامل متنوعی مرتبط باشد، این عوامل میتواند از شرایط خوشخیم تا مسائل اساسی جدیتر متغییر باشد. در ادامه به چند مورد از اصلیترین موارد به عنوان علت درد لگن در زنان اشاره شده است:
- اختلال در عملکرد مفصل ساکروایلیاک: اختلال در عملکرد یا بیثباتی مفاصل ساکروایلیاک که استخوان مثلثی شکل در پایه ستون فقرات موسوم به ساکروم را به لگن متصل میکنند میتواند به عنوان علت درد لگن و پاها در زنانشناخته شود که احتمالاً در یک سمت کمر یا باسن حس میشود و تا کشاله ران منتشر میشود.
- درد کمربند لگنی (PGP): این بیماری به درد و بی ثباتی در مفاصل لگن از جمله مفاصل ساکروایلیاک و غضروف اتصال دهنده استخوانهای شرمگاهی اشاره دارد. این وضعیت میتواند علت درد لگن در زنان در حین فعالیت هایی مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله ها یا ایستادن از حالت نشسته باشد.
- انواع آرتریتها: از جمله آرترتیتهای عفونی، استئو آرتریتها، آرتریتهای التهابی و ثانویه مربوط به بیماریهای اتو ایمینیوم (خودایمنی) میتواند عامل درد لگن با منشاء سیستم اسکلتی-عضلانی باشد.
- تنگی کانال نخاعی: در صورت تنگ بودن کانال نخاع احتمال وارد آمدن فشار به اعصاب عبوری از مجاری کانال که از گردن به سمت لگن و پاها انشعاب مییابد وجود دارد و میتواند عامل درد لگن در بانوان باشد.
- پوکی استخوان: پوکی استخوان خود به تنهایی عامل درد لگن در بانوان نخواهد بود اما در آن دسته از زنان مبتلا به پوکی استخوان، شگستگیهای ایجاد شده در لگن میتواند عامل دردهای شدید لگن باشد.
- معضلات لگن: معضلات ایجاد شده در مفصل ران از جمله آرتریت مفصل ران، پارگی لابرال یا گیرافتادگی لگن علت درد لگن و پاها در زنانخواهد بود. احتمال آن وجود دارد که با این بیماری درد در کشاله ران، باسن یا کمر فرد نیز بروز کند و با درد لگن اشتباه گرفته شود.
- اختلال در ستون فقرات کمری: مشکلات ایجاد شده در ستون فقرات کمری از جمله بیرون زدگی دیسک، بیماری دیسک دژنراتیو یا تنگی ستون فقرات عامل ایجاد درد منتشره در ناحیه لگن شود. تحت فشار قرارگیری یا تحریک عصب در قسمت پایین کمر میتواند علت درد لگن در زنان به صورت ارجاعی شود.
- شکستگی لگن: آسیبهای ناشی از تروما یا شکستن استخوانهای لگن قادر به ایجاد درد قابل توجه در ناحیه لگن است. چنین صدماتی اغلب در پی تصادف، افتادن یا زمین خوردن و یا حوادث مرتبط با ورزش میتواند بروز کند. بنابراین میتوان گفت یک علت درد شدید لگن در زنان، شکستگی لگن است.
- سندرم درد میوفاشیال: این بیماری میتواند موجب ایجاد نقاط ماشهای یا گرههای عضلانی در ناحیه لگن بیماران شود. این نقاط ماشهای خود عامل درد موضعی یا ارجاعی به نواحی دیگر از جمله لگن خواهد بود.
- دردهای مربوط به دوران پریودی: بسیاری از زنان در طول چرخه پریود خود دچار درد و گرفتگی در ناحیه لگن خواهند شد. این گرفتگی و دردها معمولاً طبیعی هستند و در پی منقبض شدن ماهیچههای رحم ایجاد میشوند.
- بیماری التهابی لگن (PID) : عفونتهای ایجاد شده در دستگاه تناسلی زنان که اغلب در پی عفونتهای مقاربتی مثل کلامیدیا یا سوزاک ایجاد میشود، میتواند به بیماری التهابی لگن منتهی شود.
این بیماری دیگر علت درد لگن در زنان است و با علائم دیگری از جمله تب، ترشحات غیرطبیعی واژن و درد در حین برقراری رابطه جنسی در زن پدیدار میشود.
- اندومتریوز: آندومتریوز به شرایطی اطلاق میشود که طی آن بافت پوشاننده رحم در خارج از رحم رشد میکند. این بیماری احتمالاً به درد ناحیه لگن خصوصاً در طی دوران پریودی و همچنین درد در حین رابطه جنسی و حرکات روده منتهی میشود.
- کیست تخمدانی: کیستهای تخمدانی به کیسههای مملو از مایعی اطلاق میشود که میتوانند روی سطح بیرونی یا درون تخمدانها ایجاد شوند. تخمدانهای حاوی کیست گاهی علت درد لگن در زنان خواهند بود، این درد در صورت بزرگ شدن یا پارگی کیستها تشدید خواهد شد.
- فیبروم رحمی: به تودههای غیرسرطانی ایجاد شده در رحم فیبروم میگویند. بسته به سایر و محل فیبرومها آنها میتوانند عامل درد در لگن، خونریزیهای شدید در دوران پریودی و وارد آمدن فشار زیاد روی اندامهای مجاور گردند.
- آدنومیوز: آدنومیوز به شرایطی اطلاق میشود که بافت پوشاننده رحم داخل دیواره عضلانی رحم رشد کند. این بیماری علت درد لگن در زنان و عامل خونریزیهای شدید پریودی و بزرگ شدن رحم خواهد بود.
- افتادگی اندام لگن: افتادگی اندامهای لگن زمانی اتفاق میکند که اندامهای داخل لگنی از جمله رحم، مثانه یا رکتوم به داخل واژن افتاده یا از موقعیت طبیعی خود بیرون بزند و این مسئله عامل وارد کردن فشار به لگن یا بروز احساس ناراحتی در بیمار خواهد شد.
- عفونتهای دستگاه ادراری (UTIs): عفونتهای ادراری علت درد شدید لگن در زنان، تکرر ادرار، احساس سوزش در هنگام ادرار و رنگ ادرار کدر خواهد شد.
- سیستیت بینابینی: در پی ملتهب شدن مزمن مثانه بیماری سیستیت بینابینی پدید میآید، این بیماری با نام دیگر سندرم مثانه دردناک نیز شناخته میشود. این بیماری به عنوان علت درد لگن در زنان میتواند موجب تکرر ادرار شود.
- سندرم احتقان لگن: این معضل در شرایطی روی میدهد که گشاد شدن سیاهرگهای و بزرگ شدن آنها عامل درد مزمن لگن در بیمار میشود.
- بارداری خارج از رحم: در شرایطی که تخمک بارور شده به جای لانه گزینی داخل لولههای فالوپ خارج از رحم کاشته شود، میتواند علت درد شدید لگن در زنان شود و به یک وضعیت اورژانسی پزشکی منتهی شود.
- پیچ خوردگی تخمدان: زمانی که تخمدان دچار پیچ خوردگی شود در خونرسانی اختلال ایجاد میشود و همین مسئله میتواند علت درد لگن در زنان و دردهای شدید شود.
- چسبندگی لگن: بافت اسکار در لگن احتمالاً به دلایلی چون جراحیهای پیشین، عفونت یا اندومتریوز ایجاد شود. چسبندگی قادر به ایجاد درد لگن بوده و احتمالاً روی تحرک اندام تأثیر بگذارد.
- میتل اشمرز: برخی از زنان در اواسط چرخه پریودی خود احساس درد خواهند داشت، این معضل به عنوان میتل اشمرز شناخته میشود. این بیماری در اثر آزادسازی تخمک از تخمدان بروز کرده و معمولاً زمان بروز آن کوتاه مدت است.
- اختلال در عملکرد کف لگن: ضعف عضلات کف لگن و یا ناکارآمدی آنها میتواند علت درد لگن در زنان، ناتوانی در کنترل ادرار و سایر علائم باشد. این بیماری بنا به دلیل متنوعی از جمله زایمان، چاقی یا یبوست مزمن ایجاد میشود.
- سنگ کلیه یا مثانه: سنگ کلیه یا مثانه عامل درد لگن در زنان بوده و ممکن است با سایر علائمی چون تکرر ادرار، وجود خون در ادرار و درد حین ادرار همراه شود.
- سندرم درد مزمن لگن: درد مزمن لگن به درد مداومی اطلاق میشود که بدون علل قابل تشخیصی برای بیش از شش ماه مداوم ادامه یافته است. احتمالاً این بیماری به عوامل اسکلتی-عضلانی، عصبی یا روانی ارتباط داشته باشد.
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS): سندرم روده تحریک پذیر عامل درد شکم، نفخ و تغییر در عادات روده خواهد بود، هر چند علت درد لگن در زنان نیز میتواند باشد.
- سرطانهای زنان: در موارد نادر، احتمال آن وجود دارد که ابتلای یک زن به سرطانهای تخمدان، رحم و دهانه رحم میتواند عامل درد لگن باشد. سایر علائم همراه با سرطانهای زنان احتمالاً شامل خونریزی غیرطبیعی، کاهش وزن و خستگی باشد.
عوامل خطر درد لگن و پاها در زنان
علت درد لگن و پاها در زنان احتمالاً تحت تأثیر عوامل خطر متعددی باشد. این عوامل از جنبههای مختلفی چون سوابق پزشکی، سن، فاکتورهای زندگی و عوامل زنانه نشأت میگیرند. در ادامه به تعدادی از عوامل خطر مرتبط با درد ناحیه لگن در بانوان اشاره میکنیم:
- التهاب لگن: سابقه ابتلا به عفونتهای لگنی مثل عفونتهای تناسلی کلامیدیا یا گونورها یا سایر التهابات در ناحیه لگن میتواند خطر درد ناحیه لگن را افزایش دهد.
- سابقه جراحی لگن یا زایمان: داشتن سابقه عمل جراحی ناحیه لگن از جمله عمل سزارین یا سابقه زایمان پرتنش میتواند به عنوان یک عامل خطر برای درد ناحیه لگن در زنان باشد.
- اختلالات هورمونی: تغییرات هورمونی از جمله اختلال در تولید هورمونهای تخمدان در اثر سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOSقادر به ایجاد درد ناحیه لگن در بانوان میباشد.
- سن: با بالا رفتن سن و تغییرات هورمونی در زنان خطر درد ناحیه لگن نیز بالا میرود. مثالاً تخمکگذاری احتمالاً باعث درد ناحیه لگن در بانوان میشود.
- بیماریهای عفونی: عوامل خطری مانند عفونتهای مجاری ادراری یا عفونتهای تناسلی میتوانند به درد ناحیه لگن در بانوان مرتبط باشند.
- تنش و استرس: احتمال آن وجود دارد که فشارهای روحی و روانی شدید، داشتن استرس و اضطراب در ایجاد یا تشدید درد ناحیه لگن نقش داشته باشند.
- سابقه درد لگن: زنانی که سابقه تجربه درد ناحیه لگن را در زندگی خود دارند، در آینده بیشتر مستعد ابتلا به دردهای لگن هستند.
- سبک زندگی: سبک زندگی هر فرد از جمله فعالیت بدنی نامنظم، استفاده از تجهیزات سنگین، نشستن طولانی یا تغییرات در نحوه تغذیه احتمالاً درد ناحیه لگن در زنان را تشدید کند.
- بیماریهای دیگر: برخی از بیماریهای دیگر از جمله التهاب روده بزرگ، آپاندیس، سنگ کلیه، یا بیماری های مزمن مانند اسکلروز چندگانه و فیبرومیالژیا میتوانند عوامل خطری برای درد ناحیه لگن در بانوان باشند.
برای تشخیص دقیق و درمان مناسب علت درد لگن و پاها در زنان، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید. پزشک شما میتواند با بررسی سوابق پزشکی، علائم، عوامل خطر و نتایج تستهای تشخیصی به شما بگوید عامل درد شما چیست.
نحوه تشخیص علت درد لگن در زنان
تشخیص علل درد لگن در بانوان احتمالاً نیازمند انجام مراحل مختلفی باشد که این مراحل شامل بررسی سوابق پزشکی، معاینه فیزیکی و استفاده از تستهای تشخیصی دیگر است. در ادامه به مراحل تشخیص علت درد لگن در زنان پرداختهایم:
- سوابق دقیق پزشکی: پزشک احتمالاً از شما سوالاتی در مورد درد لگن بپرسد تا بهتر بتواند اطلاعاتی درباره علل احتمالی این درد کسب کند. این کسب اطلاعات شامل پرسیدن سوالاتی در خصوص نوع درد لگن، مکان و شدت آن درد، زمان بروز درد، عوامل تحریک کننده یا تسکین دهنده درد، علائم همراه و همچنین تأثیر آن روی فعالیتهای روزمره میباشد.
- معاینات فیزیکی: در مرحله بعد احتمالاً پزشک معاینات فیزیکی انجام دهد تا علائم و نشانههای مربوط به درد لگن را شناسایی کند. معاینات فیزیکی احتمالاً با بررسی ناحیه لگن، شکم، دستگاه تناسلی و معاینه دیجیتال واژن همراه است.
- تستهای تشخیصی: پزشک احتمالاً برخی از تستهای تشخیصی را به منظور تکمیل تصویر بالینی و مشخص کردن علت درد لگن در زنان تجویز کند. این تستها احتمالاً شامل آزمایشهای خون و ادرار، سونوگرافی، رادیولوژی، آندوسکوپی، کولونوسکوپی و … باشند.
- ارجاع به متخصصین سایر حوزهها: در صورتی که پزشکی به این نتیجه برسد که علت درد لگن یک بیمار به تخصصی غیر از حیطه خود وابسته است، ممکن است برای تشخیص بهتر علت فوق بیمار خود را به متخصص دیگری ارجاع دهد.
انواع درمان علت درد لگن در زنان
به دلیل متنوع بودن علت درد لگن در زنان، گزینههای درمانی این علل متفاوت است. در ادامه به چند درمان رایج برای علت درد ناحیه لگن در زنان اشاره شده است:
- داروها:
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی : قادر به کاهش درد و التهابات در شرایطی چون دردهای قاعدگی، اندومتریوز یا بیماری التهابی لگن کمک کنند.
- داروهای هورمونی: قرصهای ضدبارداری یا هورمونی احتمالاً برای تنظیم سیکل قاعدگی و مدیریت شرایطی مانند آندومتریوز یا فیبرومهای رحمی تجویز شوند.
- آنتی بیوتیک ها: در شرایطی که درد لگن در پی عفونتهایی چون بیماری التهابی لگن یا عفونت مجاری ادراری باشد، احتمالا پزشک برای تسکین درد آنتی بیوتیک تجویز کند.
- داروهای ضد درد نوروپاتیک: در مواردی که درد لگن به دلایل نوروپاتیک بروز کرده، احتمالاً از داروهایی مانند گاباپنتین یا آمی تریپتیلین برای تسکین درد استفاده شود.
- فیزیوتراپی:
فیزیوتراپی کف لگن که شامل تمرینات، کششها و تکنیکهای دستی برای بهبود قدرت و انعطاف پذیری عضلات کف لگن است. انجام تمرینات فیزیوتراپی مخصوص کف لگن برای مشکلاتی همچون اختلال عملکرد کف لگن یا ولوودینیا میتواند موثر باشد.
- مداخلات جراحی:
- لاپاراسکوپی: یک روش جراحی کم تهاجم برای تشخیص و درمان مشکلاتی چون اندومتریوز، کیست تخمدان یا چسبندگی لگن است.
- هیسترکتومی: در صورت بروز درد شدید و مزمن در لگن و در صورت ابتلای فرد به بیمارییهایی چون فیبروم رحم یا آدنومیوز، برداشتن رحم با جراحی ممکن است توصیه شود.
- میومکتومی: شامل برداشتن فیبرومهای رحم با حفظ رحم است که برای زنانی که خواهان حفظ باروری خود هستند، مفید خواهد بود.
- سایر مداخلات:
- مسدودکنندههای عصبی: مسدودکنندههای موضعی یا داروها با تزریق به اعصاب خاص و در شرایط خاص باعث تسکین موقت درد میشود.
- درمانهای تکمیلی: تکنیکهایی از جمله طب سوزنی، تمرینات تسکیندهنده یا کاهش استرس احتمالاً همراه با درمانهای پزشکی برای مدیریت علت درد ناحیه لگن در زنان استفاده شوند.
سخن پایانی
درد لگن در زنان به دلیل داشتن منشأی پیچیده و چندجانبه نیازمند بررسی تخصصی توسط یک پزشک باتجربه است. از عوامل معمول درد از جمله دردهای مرتبط با پریود تا علل جدیتر مانند مشکلات ارتوپدیک، التهابات، عفونتها، تشکیل فیبروئید، و یا موارد بدخیم میتواند در بروز چنین دردی موثر باشد.
برای تشخیص دقیق و درمان مؤثر علت درد لگن در زنان ، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید تا منشأ دقیق درد تعیین شود و برنامه درمانی مناسب برای بیمار تدوین گردد.
با توجه به اینکه هر شخص و بیماری خاص وی احتمالا منحصر به فرد است، همکاری نزدیک با پزشک برای تعیین بهترین درمان بسیار مهم است.