فیزیوتراپی سیاتیک در منزل

فیزیوتراپی سیاتیک در منزل؛ روشی موثر برای بازتوانی حرکتی بیمار و بهبود درد و ناراحتی

به‌طور طبیعی با افزایش سن و تحلیل رفتن قسمت‌های مختلف ستون فقرات بخصوص دیسک‌ها احتمال فشار اضافی بر عصب سیاتیک و به وجود آمدن علائم آن مانند درد‌های کمری، احساس سوزن‌سوزن شدن در پاها، گزگز و حتی بی‌حسی وجود دارد.

خوشبختانه در اغلب موارد می‌توان با مراجعه به‌موقع به متخصص ارتوپد خوب علائم سیاتیک را به کمک روش‌های غیرتهاجمی بهبود داد. اگرچه باید علت اصلی را رفع نمود تا دائماً این علائم با انجام فعالیت‌های مختلف عود نکنند. یکی از بهترین روش‌ها نیز فیزیوتراپی سیاتیک در منزل به کمک تشخیص دکتر برای رگ سیاتیک است که می‌تواند بسیار مؤثر و کاربردی باشد.

فیزیوتراپی سیاتیک در منزل چیست؟

همان‌طورکه میدانید سیاتیک یکی از مشکلات شایع در جامعهای است که اکثر افراد توجهی به یک سبک زندگی سالم ازنظر تحرک و رژیم غذایی ندارند و وضعیت بدنی آنها بخصوص در فعالیتهای طولانی‌مدت در روز نامناسب است.

فیزیوتراپی یک رشته تخصصی درمانی است که بیشتر در گرایش‌های ارتوپدی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بسیار کاربردی است. اکثر افرادی که به دلیل حوادث مختلف مانند تصادف نیاز به جراحی و بی‌حرکت کردن بخشی از سیستم اسکلتی خود به دلایلی مانند شکستگی دارند، بعدازآن حتماً باید در جلسات فیزیوتراپی شرکت کنند تا توانایی حرکت آن‌ها برگردد.

از طرفی فیزیوتراپی تنها شامل انجام تمرینات خاص نیست و امروزه از تکنیک‌ها و دستگاه‌های بسیار تخصصی و حرفه‌ای در مراکز معتبر فیزیوتراپی مانند مرکز ما استفاده می‌شود که هرکدام با فناوری خاصی که دارند، می‌توانند نتایج فوق‌العاده‌ای برایتان ایجاد کنند. استفاده از فیزیوتراپی تنها به اینجا ختم نمی‌شود و بسیاری از مشکلات مربوط به افزایش سن که می‌توانند دامنه حرکتی افراد را دچار مشکل کنند مانند فتق دیسک‌های گردنی و کمری، آرتروز‌های مزمن و … همگی می‌توانند تا حد بسیار قابل‌توجهی با فیزیوتراپی تخصصی و صحیح درمان شود.

حال ممکن است این سؤال در ذهنتان ایجاد شده باشد که آیا منظور از فیزیوتراپی سیاتیک در منزل همان تمریناتی است که برای درمان سیاتیک در خانه انجام میشوند یا یک روش تخصصی متفاوت است؟ با ما همراه شوید تا به‌طور کامل این سؤال را به شما پاسخ دهیم.

فیزیوتراپی سیاتیک در خانه نیز یکی از بخش‌های فیزیوتراپی است که خود شامل دو روش مجزا می‌شود که بسته به شرایط بیمار توسط پزشک مشخص خواهد شد. ممکن است پزشک از شما بخواهد ابتدا به یک فیزیوتراپ باتجربه مراجعه کنید و فیزیوتراپ هم طبق برنامه مورد نظر پزشکتان برخی از تکنیک‌ها و حرکات را به شما به‌صورت کاملاً علمی و تخصصی آموزش می‌دهد و برنامه‌ای به شما ارائه می‌کند تا طبق آن در منزل پیش بروید که به‌عنوان فیزیوتراپی سیاتیک در منزل برایتان عمل می‌کند.

در نوع دیگر ممکن است بیماری به‌صورت شدید دچار سانحه شده باشد و یا به هر دلیل دیگری مانند کهولت سن نتواند طبق برنامه متخصص به بیمارستان یا مراکز فیزیوتراپی خصوصی به‌صورت حضوری مراجعه نماید. به همین دلیل برخی از مراکز تخصصی این شرایط را فراهم می‌کنند که با فرستادن فیزیوتراپ به منزل بیمار فیزیوتراپی سیاتیک در منزل را با کمک دستگاه‌ها و تکنیک‌های خاص انجام دهد.

البته همه دستگاه‌های مورد استفاده در فیزیوتراپی قابل‌حمل و انتقال به منزل نیستند، اما فیزیوتراپ‌ها می‌دانند در شرایط حاد وقتی بیمار نمی‌تواند برای این کار به مرکز فیزیوتراپی مراجعه کند چه برنامه‌هایی را به‌عنوان فیزیوتراپی سیاتیک در منزل در نظر بگیرند تا مشکل بیمار به بهترین شکل برطرف شود.

فیزیوتراپی سیاتیک چگونه است؟

به‌طورکلی فیزیوتراپی و ورزش از بهترین و اولین روش‌های درمان غیرتهاجمی جهت تسکین علائم و پیشگیری از عود مجدد آن‌ها در بیماران مبتلا به سیاتیک است. به همین دلیل برای کلیه بیمارانی که علائم زیر را دارند و از طرفی نمی‌توانند برای انجام این کار به مراکز تخصصی فیزیوتراپی مراجعه کنند ممکن است فیزیوتراپی سیاتیک در منزل تجویز شود:

• درد در پایین کمر، لگن و یا ساق پا که می‌تواند تا نوک انگشتان نیز تابش کند.
• بی‌حسی، احساس ضعف یا گزگز در باسن، ران، ساق پا و یا انگشتان
• شرایط پزشکی زمینه‌ای، ازجمله فتق یا تحلیل رفتن دیسک‌ها، فشردگی ریشه عصبی سیاتیک در ستون فقرات کمری به دلیل تنگی کانال نخاعی و …

مهم‌ترین فواید و اهداف فیزیوتراپی سیاتیک در منزل

فیزیوتراپی سیاتیک در خانه می‌تواند با تقویت و تحرک بافت‌های کمر، شکم، لگن، ران‌ها و باسن تا حد زیادی به بهبودی شما کمک کند. اگر بخواهیم فواید و اهداف فیزیوتراپی سیاتیک در منزل را دقیق‌تر بررسی کنیم، عبارت‌اند از:

• الگو‌های حرکتی عملکردی بدون درد را به‌خوبی بازیابی خواهد کرد.
• درد‌های ایجاد شده ناشی از سیاتیک در قسمت‌های مختلف مانند ساق پا، ران، باسن و کمر کاهش پیدا می‌کنند یا به‌طور کامل از بین خواهند رفت.
• اسپاسم‌ها یا گرفتگی‌های عضلانی کمتر می‌شوند.
• عملکرد ستون فقرات کمری و مفصل ساکروایلیاک بهبود پیدا می‌کند.
• تحرک یا دامنه حرکتی پایین‌تنه بهتر می‌شود.
• شرایط بهتری برای بازیابی و ترمیم خود کمر ایجاد می‌شود.
• برای کاهش درک درد، سازگاری‌های عصبی تقویت خواهند شد.
• از تشدید درد در آینده جلوگیری شده و ترس ناشی از حرکت کمتر می‌شود.

فیزیوتراپی سیاتیک در منزل و تکنیکهای ورزشهای فیزیوتراپی سیاتیک

یک فیزیوتراپ در طول انجام فیزیوتراپی سیاتیک در منزل ممکن است ترکیبی از انواع مختلف حرکات و تکنیک‌های فیزیوتراپی، دستی، تحرک بافت نرم و یا ورزش‌درمانی را برای درمان سیاتیک به شما آموزش داده و با شما کار کند. تمرینات خاص به علت زمینه‌ای ایجادکننده علائم سیاتیک بستگی دارد. همچنین تجربه و مهارت فیزیوتراپ و متخصص ارتوپد شما در انتخاب بهترین ورزش‌ها و تکنیک‌ها بسیار اثرگذار است.

انتخاب درست تمرینات اکستنشن و فلکشن (کشش و جمع شدگی) کمر توسط فیزیوتراپ‌های باتجربه در فیزیوتراپی سیاتیک در منزل با تقویت حرکت ستون فقرات به تسکین درد کمک می‌کند. اغلب، افراد مبتلا به کمردرد و سیاتیک با حرکت جهت‌دار خاص ستون فقرات تحت نظر فیزیوتراپ احساس تسکین می‌کنند. یک فیزیوتراپ معمولاً ترجیحات جهت‌دهی فرد را قبل از تجویز تمرینات جهت‌دار خاص ارزیابی می‌کند، زیرا این تمرینات متناسب با بیمار و علائم خاص او مشخص می‌شود و برای هر فرد کاملاً منحصربه‌فرد است.

به همین دلیل در صورت تشخیص داده شدن سیاتیک برای شما به‌هیچ‌وجه نباید خودسرانه حرکات ورزشی را در خانه بدون نظارت پزشک انجام دهید. این تمرینات شامل خم شدن به عقب (کشش) و جلو (فلکسیون) است. این حرکت جهت‌دار جزء مهمی از روش مکنزی است که به‌عنوان درمان مکانیکی (MDT) نیز شناخته می‌شود.

روش مکنزی یکی از بهترین تکنیک‌ها برای فیزیوتراپی سیاتیک در منزل

روش مکنزی که برای تشخیص و درمان مکانیکی در مورد سیاتیک و برخی شرایط دیگر استفاده می‌شود، تکنیکی است که شامل یک سری حرکات جهت‌دار فعال برای شناسایی و درمان منبع درد در ستون فقرات، ماهیچه‌ها و یا مفاصل است. این تکنیک بر حرکت درد تشعشع پیدا کرده به مرکز بدن از طریق ورزش تمرکز دارد. به‌عنوان‌مثال، در این شیوه ابتدا مثلا درد از پا به کمر انتقال پیدا می‌کند و بعد با حرکات دیگر در فیزیوتراپی سیاتیک در منزل درد کمر بهبود پیدا خواهد کرد.

تئوری این رویکرد این است که توانایی متمرکز کردن درد در ناحیه‌ای مشخص و پیش‌بینی شده نشان‌دهنده بهبود علائم است. هدف از انجام آن نیز کاهش علائم تشعشعی ناشی از مشکلات ستون فقرات است. درمانگری که این تکنیک را انجام می‌دهد معمولاً آموزش‌های ویژه‌ای در روش مکنزی دارد و هرکسی نمی‌تواند این تکنیک را انجام دهد.

سایر تمرینات مورد استفاده در فیزیوتراپی سیاتیک برای رها سازی عصب سیاتیک

اگر بخواهیم در کنار روش مکنزی تکنیک‌های دیگر مورد استفاده در فیزیوتراپی سیاتیک در منزل را بررسی کنیم، عبارت‌اند از:

تمرینات تقویتی:

این تمرینات شامل تمرینات وزن بدن و مقاومتی جهت تقویت عضلات شکم، پا‌ها، باسن و کمر می‌باشد.

تمرینات ایزومتریک:

این تمرینات نیز شامل انقباض عضلات بدون حرکت دادن مفاصل است. ازجمله تمرینات ایزومتریک می‌توان به حرکت یک پلانک یا نگه‌دارنده پل اشاره نمود. این تمرینات به‌خوبی عضلات شما را در زمانی که علائم حادتر هستند تقویت کرده و به کاهش علائم کمک می‌کنند. در تمرینات ایزومتریک عضلات بهبود پیدا میکنند تا توان بیشتری داشته باشند. به همین دلیل از ابزاری مانند باند‌های کششی، وزن و … برای انجام حرکات آن استفاده خواهد شد.

بازآموزی عملکردی:

بازآموزی عملکردی شامل بازگرداندن توانایی حرکاتی مانند بلند کردن، حمل کردن و خم شدن یا چمباتمه زدن است. استفاده از حرکات مناسب و الگو‌های حرکتی درست برای کم شدن درد و جلوگیری از آسیب مجدد نیز در فیزیوتراپی سیاتیک در منزل در این مجموعه گنجانده می‌شود.

سر خوردن عصب (تحرک عصبی):

این تمرینات فیزیوتراپی سیاتیک در منزل شامل تکنیک‌های فعال یا غیرفعال بر روی یک عصب مشخص است که در نقاط مشخصی قرار دارد تا حرکت را تسهیل کند و علائم را کاهش دهد.

حرکت مفصل:

حرکت مفصل یک تکنیک درمانی دستی است که در این روش درمانگر به مفصل فشار کنترل‌شده‌ای را وارد می‌کند تا آن را به حرکت درآورد و اثر درمانی ایجاد نماید.

دست‌کاری مفصل:

دست‌کاری مفصل نیز یک تکنیک دستی است که در آن فرد انجام دهنده یک نیروی رانش سریع را در دامنه حرکتی انتهایی مفصل اعمال می‌کند تا تسکین درد مناسب را انجام داده و حرکت طبیعی اندام را برگرداند.

سوزن خشک:

این روش تکنیکی است که در آن یک فرد ماهر از یک سوزن کوچک برای هدف قرار دادن نقطه ماشه‌ای در عضله استفاده می‌کند. این تکنیک برای آزادسازی بافت ماهیچه‌ای بیش‌ازحد تحریک‌پذیر و یا بیش‌ازحد منقبض جهت کاهش درد انجام می‌شود.

تکنیک انرژی عضلانی:

این تکنیک نیز شامل انجام انقباضات عضلانی ارام به کمک درمانگر انجام می‌شود که مفاصل دردناک را از طریق یک دامنه حرکتی خاص حرکت می‌دهد و در فیزیوتراپی سیاتیک در منزل نیز ممکن است انجام شود.

آزادسازی میوفاشیال به همراه تحرک بافت نرم:

این روش شامل استفاده درمانگر از دست یا ابزاری برای حرکت دادن بافت‌های کمر، لگن یا پا‌ها برای درمان محدودیت‌های فاسیال (بافت نرم زیرین) و کاهش تنش یا اسپاسم عضلانی است.

آموزش راه رفتن:

گاهی لازم است به دلیل شرایطی که بیمار تحمل کرده است، مانند جراحی‌های سخت، حتی راه رفتن بعد از بهبودی مناسب در فیزیوتراپی سیاتیک در منزل آموزش داده شود که شامل تجزیه‌وتحلیل تکنیک راه رفتن و بازآموزی الگو‌های صحیح راه رفتن است.

دامنه حرکتی کمکی فعال:

این تکنیک شامل آموزش صحیح حرکت بخش‌هایی از پایین بدن مانند لگن و پا‌ها به کمک درمانگر است. این تکنیک به تسهیل حرکت مفاصل یا عضلات خاصی که به دلایلی مانند ضعیف شدن به خاطر عدم حرکت در طولانی‌مدت باعث درد می‌شوند، کمک می‌کند.

درحالی‌که لیست گفته شده در بالا لیستی کامل از تکنیک‌های مورد استفاده در فیزیوتراپی سیاتیک در منزل نیست، درمانگران معمولاً از یک یا چند مورد از این تکنیک‌ها در درمان درد سیاتیک در منزل استفاده می‌کنند. توجه داشته باشید که اگر ورزش یا درمان خاصی در طول انجام آن باعث درد یا ناراحتی شد، فوراً آن را قطع کرده و به درمانگر اطلاع دهید تا آن را با ورزش دیگری جایگزین کند.

اصلاح وضعیت بدن و بهبود شیوه زندگی جهت جلوگیری از عود مجدد سیاتیک:

بعد از اینکه شما جلسات فیزیوتراپی سیاتیک در منزل را پشت سر گذاشتید مهم است که با اصلاح وضعیت بدن در طول انجام فعالیت‌های روزانه و همچنین پیروی از یک سبک زندگی سالم از عود مجدد علائم سیاتیک جلوگیری کنید.

درواقع علاوه بر فیزیوتراپی و ورزش، تعهد به وضعیت صحیح و ارگونومیک حمایت شده در هنگام نشستن، ایستادن و راه رفتن در طول ماندگاری نتایج درمان و پیشگیری از عود مجدد علائم سیاتیک ضروری است. روال‌های روزانه مانند پیروی از تکنیک‌های ارگونومیکی ایمن بلند کردن بدن و استفاده از وضعیت‌های خواب خوب نیز مهم است که رعایت شود.

چرا انجام فعالیت و فیزیوتراپی سیاتیک در منزل بهتر از خوابیدن در رختخواب است؟

برخی افراد به‌اشتباه فکر می‌کنند استراحت مطلق در صورت وجود درد‌های سیاتیکی می‌تواند بیشتر به بهبود آن‌ها کمک کند و از انجام فعالیت در این زمان واهمه دارند. این در حالی است که محققان به این نتیجه رسیده‌اند که استراحت مطلق به مدت طولانی یعنی بیش از دو روز با ضعیف کردن عضلات شما می‌تواند درد‌های شما را بیشتر نماید.

هنگامی‌که سیاتیک شدید است، ممکن است تحمل درد برای بیماران بخصوص در هنگام فعالیت سخت باشد و ممکن است نیاز به استراحت یک یا دو روزه داشته باشند. بااین‌حال، استراحت بیش از چند روز به‌طورکلی توصیه نمی‌شود، زیرا استراحت طولانی‌مدت یا عدم تحرک علائم را افزایش داده و منجر به طولانی شدن آن‌ها می‌شود. حرکت و تمرینات منظم و صحیح تحت نظر متخصص ارتوپدی برای اجازه دادن به جریان مواد مغذی شفابخش به ساختار‌های آسیب دیده که باعث درد می‌شوند، مهم است.

درحالی‌که فیزیوتراپی سیاتیک در منزل معمولاً روشی کاملاً اختیاری و انتخابی است، به این معنی که تصمیم خود فرد است که در آن شرکت کند یا نه! اغلب می‌تواند یک جزء ضروری برای رفع علائم و نشانه‌ها و کمک به پیشگیری طولانی‌مدت از سیاتیک باشد.

نکات مهم در مورد فیزیوتراپی سیاتیک که حتماً باید بدانید!

این یک اتفاق رایج است که شخصی به مرکز تخصصی ما مراجعه کند و ادعا کند که سیاتیک دارد. به نوعی “سیاتیک”، اصطلاح پزشکی برای درد ساق که توسط عصب سیاتیک ایجاد می‌شود، به‌عنوان چتری برای تمام درد‌هایی است که در پشت یا باسن ایجاد می‌شود و به سمت پایین ساق حرکت می‌کند.

اما همیشه هم به این صورت نیست. ساختار‌ها یا بافت‌های مختلف بدن می‌توانند باعث ایجاد درد در ساق پا شوند و همه آن‌ها به درمان متفاوتی نیاز دارند و لزوماً مربوط به سیاتیک نیستند. به همین دلیل است که قبل از اینکه تصور کنید حتماً سیاتیک دارید، ضروری است که توسط یک متخصص ارتوپد خوب ارزیابی شوید.

به‌عنوان‌مثال، اگر درد پا را تجربه می‌کنید و برای تمرینات سیاتیک به گوگل مراجعه می‌کنید، ممکن است درنهایت با حرکاتی مواجه شوید که برای شما مناسب نیست و می‌تواند مشکل را بدتر کند. به همین دلیل حتماً باید ابتدا ارزیابی‌های لازم توسط یک متخصص ارتوپد خوب در یک مرکز تخصصی ارتوپدی معتبر انجام شود و برنامه فیزیوتراپی یا ورزش شما نیز توسط پزشک مشخص گردد.

توجه داشته باشید که در سیاتیک واقعی، درد بسیار شدید است و علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• بی‌حسی
• سوزن‌سوزن شدن
• ضعف یا از دست دادن حس
• ترکیبی از علائم فوق

درمان سیاتیک بستگی به این دارد که چه چیزی باعث تحریک عصب شده است. به‌طورمعمول، اعصاب تحت‌فشار و تحریک ثانویه در گروه پاتولوژی‌هایی مانند: آسیب یا دژنراسیون مفصل، التهاب، تنش عضلانی یا فتق دیسک قرار می‌گیرند. درمان هرکدام از این آسیب‌‌ها متفاوت است. اگر هر نوع تحریک عصبی دارید، بهتر است با یک فیزیوتراپیست آگاه و دارای گواهی مشورت کنید تا بهترین ترکیب درمان دستی و ورزش را برای حل این مشکل دریافت کنید.

مهم‌ترین دلایلی که علائم شبیه سیاتیک را در باسن و کمر ایجاد می‌کنند، کدام است؟

ممکن است دلایل مختلفی وجود داشته باشد که عصب سیاتیک را تحریک کند که منجر به تحریک رشته‌های عصبی وارد شده به پایین‌تنه شوند. ازجمله مهم‌ترین آن‌ها نیز عبارت‌اند از:

مشکلات مربوط به مفاصل فاست:

مفاصل فاست مفاصل کوچکی هستند که در آن دو مهره به هم می‌رسند. در قسمت پایین کمر به این مفاصل فاست کمری گفته می‌شود. این مفاصل می‌توانند به طرق مختلفی آسیب ببینند و اغلب در اثر فشار اجباری یا بار زیاد که سطوح مفصلی را به هم می‌چسباند، دچار مشکل می‌شوند. هنگامی‌که مفاصل فاست کمری تحریک می‌شوند، می‌توانند درد را به باسن، لگن و گاهی اوقات پایین پا‌ها منتقل کنند.

مفاصل ساکروایلیاک (SIJ):

SIJ یک جفت مفاصل هستند که بخشی از حلقه لگن شما را تشکیل می‌دهند. الگو‌های درد مرتبط با این مفصل معمولاً کمر و لگن هستند، اما درد می‌تواند تا انتهای ساق پا و داخل پای شما نیز کشیده شود. درمان مشکلات مربوط به این مفصل معمولاً شامل تحرک مفصل برای به حرکت درآوردن آن و تمرینات اصلی برای تثبیت آن است.

مشکلات مربوط به عضلات:

تمام ماهیچه‌های اسکلتی در بدن می‌توانند درد ناشی از نقاط ماشه‌ای را تجربه کنند. نقاط ماشه‌ای فیبر‌های عضلانی بیش‌ازحد تحریک‌پذیر هستند که با سیستم عصبی عضلانی خود مشکل دارند (سیستم عصبی عضلانی اساساً اتصالات بین مغز، اعصاب و عضلات شما برای ایجاد حرکت است).

اغلب افراد وقتی متوجه می‌شوند که درد ساق پای آن‌ها ناشی از تحریک عضلانی است، شگفت‌زده می‌شود؛ زیرا آن‌ها متوجه نیستند که آسیب عضلانی می‌تواند بسیار ناتوان‌کننده باشد.

مشکلات مربوط به دیسک‌ها:

دیسک‌های بین مهره‌ای ساختار‌هایی هستند که بین مهره‌ها فشرده شده تا حرکت آن‌ها را آسان و شوک‌های وارد شده را کاهش دهند و ستون فقرات شما را تشکیل می‌دهند. آسیب به این ساختار‌ها شامل پارگی، برآمدگی یا پارگی فیبر‌های بیرونی دیسک است. این آسیب‌ها می‌تواند منجر به درد در یک یا هر دو پا شود و یکی از مهم‌ترین دلایل فشرده شدن و درگیر شدن عصب سیاتیک نیز تحلیل رفتن، فتق یا برآمدگی دیسک‌های کمری است.

سخن پایانی

فیزیوتراپی سیاتیک در منزل یکی از بهترین روش‌های درمانی برای سیاتیک است و افرادی که به هر دلیلی مانند ضعف شدید ناشی از تصادفات ایجاد شده و جراحی‌های انجام شده یا سالمند بودن نمی‌توانند به‌صورت حضوری برای کاهش و بهبود درد‌های سیاتیک خود به مراکز تخصصی فیزیوتراپی مراجعه کنند، می‌توانند از این روش استفاده نمایند.

در این صورت یک کارشناس فیزیوتراپی باتجربه تعیین شده توسط مرکز فیزیوتراپی یا خود بیمار به منزل بیمار می‌رود و تمام تکنیک‌های لازم جهت بازیابی توانایی بیمار را به او آموزش داده و به کاهش درد‌های سیاتیکی او کمک می‌کند.

شما نیز درصورتی‌که مشکلی دارید که نمی‌توانید به‌صورت حضوری به مراکز تخصصی فیزیوتراپی مراجعه کنید می‌توانید برای گرفتن کارشناس و انجام فیزیوتراپی در منزل با همکاران ما در این مرکز تخصصی معتبر و مجهز در ارتباط باشید. راه‌های ارتباطی ما در سمت چپ همین صفحه برایتان درج شده است.