گزگز پا یکی از انواع بیان تحریک عصب توسط افراد است که در کل به این نوع بیاناتی که از طرف بیمار بیان می شود پارستزی یا حس های غیر طبیعی گویند که همه شان ناشی از تحریک عصب هستند.
این تحریک عصب میتواند خود را به شکل گزگز سوزن شدن مورمور شدن احساس راه رفتن روی ابر خارش سوزش و انواع مختلفی نشان دهد که یکیشان گزگز پا است .
این نوع احساسات یا علت اختلال در عصب درمحیط و خود محل دارد یا در مراکز عصبی دوردست که تحریک اعصابی که عصب دهی میکنند میتوانند باعث بروز این احساسات شود ، که علل متفاوتی دارد مثلا گزگز پا اگر ناشی از تحریک اعصاب در محیط باشد میشود نوروپاتی محیطی یا تحریک عصب با عاملی در محل مثل ورم .دیابت ،فشار مکانیکی ناشی از اختلاللاتی مانند کف پا صاف اختلالات ویتامین B12 الکل که به عصب در طولانی مدت اسیب میزنند ، و موارد دیگری که در ادامه به آن می پردازیم
یا تحریک در ریشه عصب است مثل دیسکوپاتی یا اختلالات در نخاع یا مغز که اختلالات حسی غیر طبیعی در محیط نشان دهد . شایعترین شان نوروپاتی دیابت است
به علت پیچیدگی که این نوع تشخیض ها دارد نیاز به یک مراجعه و شرح حال دقیق به پزشک ارتوپدی دارد
و پزشک هم با معاینه دقیق و انجام ازمایشات به تشخیص می رسد و با تشخیصی که میدهد درمان را شروع میکند
برای مشاوره رایگان آنلاین با متخصص در اینستاگرام با ما همراه باشید. 
تماس جهت مشاوره رايگان و اخذ نوبت تلفنی علائم گزگز پا چیست؟
گزگز می تواند در هر قسمت از بدن بوجود بیاید ، اما محل شایع آن :
دست ها
بازوها
پاها است
گزگز می تواند موقتی یا مزمن باشد. گزگز علاوه بر حس سوزن سوزن شدن پا، میتواند سیستم های دیگر بدن را تحت تاثیر قرار دهد و همراه با علائم دیگری باشد که در زیر به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم
پا درد و سوزش
خارش و مور مور شدن
کرختی یا بی‌حسی و ضعف رفتن پا
گرفتگی عضلانی
ضعف پا
از دست دادن کنترل مثانه یا روده
حساسیت پوستی و تغیر شکل و سوزن سوزن شدن کف پا
گزگز مزمن ممکن است باعث درد شدیدی شود و راه رفتن را دشوار کند.
در صورت مشاهده علائم گزگز که همچنان ادامه دارد یا کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده است ، به پزشک مراجعه کنید. این می تواند نشانه یک بیماری باشد که به درمان نیاز دارد.
چه عواملی باعث گزگز می شوند؟
همیشه نمی توان علت گزگز را تعیین کرد. گزگز موقت اغلب به دلیل فشار بر عصب یا گردش خون ضعیف بوجود میاید . بنابراین هنگامی میتواند اتفاق بیفتد که مثلا مدت زیادی روی دست خود بخوابید یا خیلی طولانی با پاهای ضربدری بنشینید.
بعضی از علل حس گزگز در پا با عارضه‌ای به نام نوروپاتی محیطی (Peripheral neuropathy) مرتبط است . این نوع آسیب عصبی باعث بی‌حسی و گزگز دست و پا میشود. با این حال، بیماری بسیار زیاد و مختلفی وجود دارند که میتوانند موجب نوروپاتی محیطی شوند. در ادامه مقاله بعضی از علل نوروپاتی محیطی و دیگر عواملی که ممکن است باعث گزگز دست و پا شوند را بیان می‌کنیم.
1)رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی نوعی بیماری است که در آن ریشه های عصبی فشرده می شوند. این بیماری زمانی رخ می دهد که:
- بیرون زدگی دیسک مهره
- تنگی کانال نخاعی
- توده ای در مسیر خروجی اعصاب از ستون فقرات وجود داشته باشد.
رادیکولوپاتی که کمرتان را تحت تأثیر قرار دهد ، رادیکولوپاتی کمری نامیده می شود. این عارضه می تواند باعث گزگز در پا ها شود . مثلا تحت فشار قرار گرفتن عصب سیاتیک می تواند منجر به گزگز در پاها شود. عصب سیاتیک عصبی بزرگ است که از انتها نخاع شروع می شود.
رادیکولوپاتی گردنی شامل اعصابی است که حس و قدرت عضلات بازوهای شما را ایجاد میکند . اگر شما مبتلا به رادیکولوپاتی گردنی هستید ، ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:
درد مزمن گردن
گزگز اندام فوقانی
ضعف بازو
ضعف دست
2)نوروپاتی
نوروپاتی یک بیماریی است ک به دلیل آسیب مزمن و طولانی عصب رخ می دهد. شایعترین علت نوروپاتی ، قند خون بالا است.
سایر علل احتمالی نوروپاتی عبارتند از:
- ضربه
- آسیب های حرکتی تکراری
- بیماری های خود ایمنی ، مثل بیماری آرتریت روماتوئید
- بیماری های عصبی
- بیماری های کلیوی
- بیماری های کبدی
- سکته
- مغز استخوان یا اختلالات بافت همبند
- کم کاری تیروئید
- کمبود ویتامین B-1 ، B-6 ، B-12 ، E یا نیاسین
- دریافت بیش از حد ویتامین D
- عفونت ، مانند بیماری زونا ، یا HIV
- داروهای بیماری های خاص ، مثل داروهای شیمی درمانی
3) مواد سمی
خوردن یک ماده سمی یا جذب توکسین‌ها از راه پوست ممکن است موجب گزگز در پاها شود.از سمومی که باعث گزگز یا مورمور شدن پا میشوند می توان موارد زیر را نام برد :
آرسنیک –تالیم – جیوه – ضد یخ
4)مصرف الکل
الکل یک سم برای بدن محسوب میشود و میتواند به بافت های عصبی محیطی در بدن آسیب برساند. مصرف زیاد الکل ممکن است باعث نوروپاتی محیطی به نام نوروپاتی الکلی شود. این بیماری که از یکی شایعترین عوارض عصبی اعتیاد به ماده الکل است میتواند موجب درد و گزگز دست و پا ها و سایر اندام‌های دیگر بدن شود.
5) اضطراب و حملات پانیک
افرادی که همیشه حس اضطراب دارند ممکن است دچار هایپرونتیلیشن شوند. که این عارضه میتواند باعث گز گز پا شود هایپرونتیلیشن، یکی از علائم شایع اضطراب است و مشخصه اصلی آن نیز تندی تنفس است. هایپرونتیلیشن موجب به هم خوردن توازن بین میزان دی‌اکسید کربن و اکسیژن در بدن میشود و در نتیجه این تغییر فرد ممکن است دچار گزگز پا شود.
گزگز پا و اضطراب از نظر روانشناسی نیز به هم مرتبط می باشند. در واقع، شخصی که دچار اضطراب میشود، معمولا نسبت به حواس پنج گانه بدنی خود آگاهی بیشتری پیدا میکند و حساس می شود.
6) بارداری
گزگز پا برای افراد باردار شایع است. خانم های باردار اغلب در دوران حاملگی با احساس گزگز در پاهای خود مواجه میشوند. رحم نیز ممکن است با رشد تدریجی و بزرگ شدن جنین روی اعصاب پا در ریشه فشار وارد کند و این امر ممکن است باعث گزگز پا شود.
چه کسی در معرض گزگز پا قرار میگیرد؟
هرکسی می تواند گزگز موقت پا را تجربه کند. خطر ابتلا به رادیکولوپاتی با افزایش سن بیشتر میشود. همچنین اگر شما بعضی حرکات تکراری را انجام دهید که دائما اعصاب را تحت فشار قرار میدهد ، مانند تایپ کردن ، نواختن ساز یا ورزشی مانند تنیس نیز میتواند موجب گزگز پا شود .
کسانی که در معرض رژیم غذایی ضعیف ( که منجر به کمبود ویتامین ، به ویژه ویتامین B-12 و فولات شود) ،کسانی که دیابت نوع 1 یا 2 و یک بیماری عصبی مانند MS دارند افراد باردار نیز میتوانند در طول ماه های اخر حاملگی دچار گزگز پا شوند.
گزگزپاپا چگونه تشخیص داده می شود؟
در صورتی گزگز پا مداوم و بدون دلیل باشد باید به پزشک مراجعه کنید و تاریخچه پزشکی خود را ارائه دهید. همچنین فعالیت های که روزانه انجام می دهید و هر داروی بدون نسخه یا نسخه ای را که مصرف می کنید به پزشک خود بگویید .
به عنوان مثال در بیماران دیابتی پزشک آسیب عصبی یا نوروپاتی ناشی از دیابت را در نظر میگیرد.
پزشک شما احتمالاً یک معاینه کامل بدنی را انجام می دهد. این ممکن است شامل یک آزمایش عصبی نیز باشد.
اگر پزشک شما مشکوک به مشکل گردن یا ستون فقرات است ، ممکن است آزمایش های تصویربرداری مانند اشعه ایکس ، سی تی اسکن یا اسکن ام آر آی را توصیه کند.
بسته به نتایج ، آنها ممکن است شما را به یک متخصص مانند یک متخصص مغز و اعصاب ، ارتوپدی یا متخصص غدد ارجاع دهند.
درمان گزگز پا چیست؟
درمان گزگز پا به علت بوجود آورنده آن بستگی دارد . اگر یک بیماری زمینه ای وجود داشته باشد که این علائم را ایجاد می کند ، در صورت درمان بیماری گزگز نیز درمان می شود.
- استراحت
فعالیتهایی را که باعث تحت فشار قرار گرفتن عصب میشوند را متوقف کنید. یا گاهی اوقات از یک بریس برای جلوگیری از حرکت آن ناحیه استفاده کنید .
به عنوان مثال ، می توان از مچ بند برای بی حرکتی مچ دست در فرد مبتلا به سندرم تونل کارپ استفاده کرد.
با این حال ، استفاده از بریس برای مدت زمان طولانی می تواند مشکلات دیگری را ایجاد کند. پس باید تحت نظر پزشک باشید.
- فیزیوتراپی
از فیزیوتراپی می توان برای ایجاد قدرت در عضلات اطراف عصب آسیب دیده استفاده کرد. عضلات قوی تر می توانند به کاهش تحت فشار قرار گرفتن عصب کمک کند و از بروز مجدد آن جلوگیری کند. عضلات تقویت شده و قوی همچنین می توانند انعطاف پذیری ، دامنه حرکت و تحرک را بهبود بخشند.
- داروها
برخی از داروها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن و حتی تزریق استروئید در ناحیه آسیب دیده می تواند برای تسکین درد و کاهش تورم و التهاب مفید باشد .
برای گزگز طولانی مدت به دلیل فیبرومیالژیا ، داروهایی از جمله پرگابالین یا دولوکستین ممکن است مفید باشد.
- عمل جراحی
اگر این روش های درمانی موجب بهبود نشوند ، ممکن است برای کاهش فشار روی عصب تحت فشار قرار گرفته به جراحی نیاز باشد.
نوع جراحی به علائم خاصی که فرد تجربه می کند و همچنین علت آن بستگی خواهد داشت.
چشم انداز مبتلایان به گزگز پا چیست؟
گزگز موقت معمولاً در عرض چند دقیقه برطرف می شود.
اگر این احساسات عجیب از بین نرود یا خیلی زود بر گردد، ممکن است دچار گزگز مزمن شوید. اگر علائم شدید باشد می تواند زندگی روزمره شما را پیچیده کند. به همین دلیل تلاش برای یافتن علت بسیار مهم است. و در صورت لزوم به یک متخصص مراجعه کنید.
شدت گزگز مزمن و مدت زمان آن تا حد زیادی بستگی به علت آن دارد. در برخی موارد ، درمان بیماری زمینه ای مشکل را حل می کند.
اگر درمان شما موثر نیست حتماً به پزشک خود بگویید تا بتواند برنامه درمانی شما را تنظیم کند.
چگونه می توانید از گزگز جلوگیری کنید؟
گزگز همیشه قابل پیشگیری نیست. به عنوان مثال ، اگر بخواهید روی بازوهای خود بخوابید ، نمی توانید از آن جلوگیری کنید. اگرچه می توانید برای کاهش وقوع و شدت گزگز اقداماتی انجام دهید. به عنوان مثال ، استفاده از بریس مچ در شب ممکن است فشرده سازی اعصاب دست شما را کاهش دهد و به رفع علائم گزگز که در شب تجربه می کنید کمک کند.
برای جلوگیری از گزگز مزمن این نکات را دنبال کنید:
- تا جایی که امکان دارد از حرکت تکراری خودداری کنید.
- اگر مجبور به انجام حرکت های تکراری هستید بین شان استراحت کنید.
- اگر مجبور هستید به مدت طولانی بنشینید ، از جای خود بلند شوید و هر از چند گاهی حرکت کنید.
- اگر مبتلا به دیابت یا بیماری مزمن دیگری هستید ، نظارت دقیق و مدیریت بیماری به کاهش احتمال گزگز کمک می کند.
سخن نهایی:
گزگز پا علامتی رایج است که میتواند خفیف یا شدید، موقت یا مزمن باشد. گزگز دست و پا معمولا در نتیجه تحت فشار قرار گرفتن اعصاب است که میتواند به دنبال پا روی پا انداختن یا نشستن روی پا به مدت طولانی و در نتیجه باعث احساس بی حس شدن و ضعف ساق پا شود. این حس کمی پس از رفع فشار برطرف میشود.
گاهی اوقات علت خواب رفتن دست و پا عارضه جدی‌تری است مانند نوروپاتی محیطی (اختلال در اعصاب سرچشمه گرفته از مغز و نخاع) ، دیابت و … گزگز دست و پا اگر موقت باشد معمولا آنقدر اهمیت وخطر ندارد که نیاز باشد به پزشک مراجعه کنید اما بهتر است از تکرار آن جلوگیری کنید. اما اگر زمانی احساس سوزش پا و داغ شدن کف پا ، گزگز پا، مور مور پاهایتان می کنید، که از بین نمی رود و دائمی است یا مرتبا دچار سوزش کف پا می شوید، نیاز است که شما حتما به پزشک ارتوپدی مراجعه کنید. تا عارضه اصلی و نهفته احتمالی را تشخیص دهد.
برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز می‌توانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز می‌توانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با مااستفاده کنید.
