آیا “سوزش کف پا و چربی خون” به هم ارتباط دارند؟ هشدار! سوزش کف پا فقط یک ناراحتی ساده نیست؛ ممکن است زنگ خطر چربی خون بالا و آسیب عصبی باشد! اگر شبها از سوزش کف پا از خواب میپرید یا احساس میکنید پاهایتان روی آتش است، بدنتان فریاد میزند! چربی خون کنترلنشده با مسدودکردن رگها، جریان خون را مختل میکند و اعصاب پاها را نابود میکند. این وضعیت میتواند به دیابت، نارسایی کلیه یا حتی سکته ختم شود!
البته نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که شاید چربی خون آخرین علت سوزش کف پاشد به این معنی که باید اول تمامی علل دیگر توسط دکتر سوزش کف پا بررسی شود اگر تمام دلایل رد شد آنوقت از نظر چربی خون باید بررسی شود. آیا چربی خون باعث سوزش کف پا میشود؟ در ادامه، به این پرسش و سایر علائم و نشانههای سوزش کف پا و چربی خون، میپردازیم.
ذرات چربی موجود در خون را بیشتر بشناسیم
کلسترول یک ماده مومیشکل و چربی مانند است که کبد شما تولید میکند. این ماده، برای تشکیل غشای سلولی، ویتامین D و برخی هورمونها حیاتی است. کلسترول در آب حل نمیشود؛ بنابراین نمیتواند بهخودیخود در بدن شما حرکت کند. کلسترول بالای خون بهخودیخود هیچ علامتی ایجاد نمیکند؛ اما بهمرورزمان میتواند بر قلب و دیگر ارگانهای حیاتی شما تأثیر منفی بگذارد. بنابراین این سؤال مطرح میشود که آیا افزایش چربی واقع در خون باعث سوزش در کف و پاشنه پا میشود؟
در ادامه با ما همراه باشید تا پاسخ را دریابید.
LDL
ذرات دیگری در بدن وجود دارند، معروف به “لیپوپروتئین” که به انتقال کلسترول از طریق جریان خون کمک میکنند. دو شکل عمده از لیپوپروتئینها وجود دارد. لیپوپروتئینهای با چگالی کم (LDL) که بهعنوان «کلسترول بد» نیز شناخته میشوند، میتوانند در شریانها تجمع کنند و منجر به مشکلات سلامتی جدی مانند حمله قلبی یا سکته شوند.
خوردن بیش از حد غذاهای حاوی مقادیر زیادی چربی، سطح کلسترول LDL را در خون شما افزایش میدهد. این عارضه ناگوار، بهعنوان کلسترول بالا شناخته میشود که به آن “هایپر کلسترولمی” یا “چربی خون” نیز میگویند.
HDL
لیپوپروتئینهای با چگالی بالا (HDL) که گاهی اوقات «کلسترول خوب» نیز نامیده میشوند، به بازگرداندن کلسترول LDL به کبد برای دفع کمک میکنند. اگر سطح کلسترول LDL شما خیلی بالا باشد یا سطح کلسترول HDL خیلی پایین باشد، رسوبات چربی در رگهای خونی شما جمع میشود.
این رسوبات، جریان خون کافی را در شریانهای شما را دشوار و محدود میکند. این عارضه میتواند مشکلاتی را در سراسر بدن، بهویژه در قلب و مغز شما ایجاد کند و یا حتی میتواند کشنده باشد. بنابراین میتوان علت ارتباط سوزش کفهای پا و چربی و کلسترول خون را در این جا، دنبال کرد.
تری گلیسیرید
تری گلیسیرید نوع دیگری از چربی (لیپید) است که در خون شما یافت میشود. وقتی غذا میخورید، بدن شما هر کالری را که نیازی به استفاده فوری ندارد، به تری گلیسیرید تبدیل میکند. تری گلیسیرید، در سلولهای چربی شما ذخیره میشود و بعدها، هورمونها، تری گلیسیرید را برای انرژی لازم بدن، بین وعدههای غذایی، آزاد میکنند.
اگر به طور منظم مقدار کالری بیشتری نسبت به کالری مورد نیاز بدنتان طی شبانهروز میخورید، بهویژه از غذاهای پر کربوهیدرات استفاده میکنید، ممکن است تری گلیسیرید بالایی داشته باشید (هیپرتری گلیسیریدمی).
آیا سوزش کف پا علامت چربی خون است؟
کلسترول بالا معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمیکند و در بیشتر موارد، فقط باعث بروز حوادث اورژانسی میشود. بهعنوانمثال، حمله قلبی یا سکته مغزی میتواند در نتیجه آسیب ناشی از کلسترول بالا باشد. این رویدادها معمولاً تا زمانی که کلسترول بالا منجر به تشکیل پلاک در شریانهای خونی نشود، رخ نمیدهند. پلاکهای چربی میتوانند شریانها را باریک کنند تا خون کمتری از آن عبور کند.
تشکیل پلاک، باعث تغییر آرایش دیواره شریانی میشود که این، میتواند منجر به عوارض جدی شود. تجمع کلسترول با دیگر در چربیها در دیواره رگهای خونی که به آن، “آترواسکلروز” میگویند، میتواند موجب باریک شدن هر شریانی در بدن شود و خونرسانی به بافت را کاهش دهد.
این انسداد شریان، اگر در نواحی قلبی باشد، میتواند باعث ایجاد سکته قلبی و اگر در نواحی مغزی باشد، میتواند موجب بروز سکته مغزی شود. دراینبین، انسداد شریان اندامهای تحتانی، مانند پاها بسیار شایع است. بنابراین میتوان گفت که احساس سوزش کفهای پا و چربی و کلسترول خون بالا، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. خونرسانی ضعیف به پاها در عارضه افزایش چربی واقع در خون بالا، میتواند علائمی مانند سوزش در کف و پاشنه پا، گرمشدن پاها و یا احساس درد عضلانی، خصوصاً هنگام ورزش را افزایش دهد.
علل و علائم مهم هشداردهنده چربی خون بالا چیست؟
افزایش چربی واقع در خون بالا معمولاً تا زمانی که یک رویداد اورژانسی رخ ندهد، هیچ علامت خاصی ندارد. تنها راه برای تشخیص سطح بالای افزایش چربی واقع در خون در بدن، از طریق آزمایش خون است. درماننشدن کلسترول میتواند منجر به ایجاد پلاک در طول زمان شود، به قلب آسیب برساند و شما را در معرض خطر حمله قلبی یا سکته قرار دهد.
بنابراین، در پاسخ به سؤال” آیا افزایش چربی واقع در خون باعث سوزش در کف و پاشنه پا میشود؟” میتوان گفت که: بله میتواند نشانهای از این بیماری مهلک باشد. بنابراین مراقب حمله قلبی یا علائم اولیه سکته مغزی مانند موارد زیر باشید:
حالت تهوع
بیحسی
لکنتزبان
خستگی مفرط
درد قفسه سینه یا آنژین
تنگی نفس
بیحسی یا سردی در اندامها
فشارخون بالا
علل مهم و اصلی سوزش در کف و پاشنه پا
دیابت و نوروپاتی محیطی: افزایش قند خون به اعصاب پا آسیب میزند و باعث سوزش میشود.
کمبود ویتامینهای گروه B بهویژه B12 این ویتامینها برای سلامت اعصاب ضروری هستند.
بیماریهای کلیوی: تجمع سموم در بدن به دلیل نارسایی کلیه میتواند باعث سوزش در کف و پاشنه پا شود.
عفونتهای قارچی (مثل پای ورزشکار):باعث التهاب و سوزش پوست میشود.
نارسایی تیروئید: کمکاری تیروئید میتواند منجر به نوروپاتی و سوزش پا شود.
استرس و اضطراب: تنش عصبی گاهی بهصورت سوزش در کف و پاشنه پا بروز میکند.
فشارخون بالا و گردش خون ضعیف: کاهش جریان خون به پاها باعث ناراحتی میشود.
در صورت تداوم سوزش در کف و پاشنه پا، برای تشخیص دقیق و درمان بهموقع به پزشک مراجعه کنید.
عوامل خطر چربی خون بالا کداماند؟
عادتهای روزمره، رژیمهای غذایی و یا استفاده از برخی داروها، میتواند سطح افزایش چربی واقع در خون را افزایش دهد. بنابراین علت چربیهای خون و سوزش در کف و پاشنه پا را میتوانید در غذایی که میخورید و عاداتی که دارید، دنبال کنید. عواملی که ممکن است سطح سوزش کف پا و چربی خون را افزایش دهند، عبارتاند از:
مصرف بیش از حد الکل
سابقه خانوادگی کلسترول بالا
بیماری کبد یا بیماری کلیوی
برخی داروها، از جمله دیورتیکها، هورمونها، کورتیکواستروئیدها و مسدودکنندههای بتا
یائسگی
چاقی
سیگارکشیدن
بیماری تیروئید
دیابت کنترلنشده و یا بیماریهای کلیوی
رژیم غذایی سرشار از قند و کربوهیدراتهای ساده
اگر سوزش کف پا و چربی خون بالا درمان نشود چه عوارضی را به دنبال دارد؟
سطوح بالای چربی و کلسترول خون اگر کنترل و درمان نشود خطر ابتلا به پانکراتیت را افزایش میدهد. این التهاب شدید و دردناک پانکراس، میتواند تهدیدکننده زندگی باشد. سطوح بالای تری گلیسیرید، همچنین خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش میدهد، از جمله:
بیماری شریان کاروتید.
بیماری عروق کرونر و حمله قلبی.
سندرم متابولیک (ترکیبی از فشارخون بالا، دیابت و چاقی).
بیماری شریان محیطی (PAD).
سکتههای مغزی.
در برخی مواقع، چربیهای خون و سوزش در کف و پاشنه پا میتواند نشانهای از یک بیماری زمینهای دیگر که تشخیص و کنترل نشده است، باشد. بنابراین در پاسخ به اینکه آیا سوزش در کف و پاشنه پا علامت چربی و کلسترول خون است؟ باید گفت میتواند نشانه چربی خونی که در اثر یک بیماری زمینهای و یا مصرف برخی داروها به وجود آمده است، باشد.
بهعنوانمثال برخی از این بیماریها و داروها که میتوانند سطح چربی و کلسترول خون را به طور چشمگیری افزایش دهند، عبارتاند از:
دیابت نوع 2 یا پیش دیابت
سندرم متابولیک – وضعیتی که در آن فشارخون بالا، چاقی و قند خون بالا با هم اتفاق میافتد و خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش میدهد.
سطوح پایین هورمونهای تیروئید (کمکاری تیروئید)
برخی از شرایط ژنتیکی نادر که بر نحوه تبدیل انرژی بدن به چربی تاثیر میگذارد
دیورتیکها
استروژن و پروژسترون
رتینوئیدها
استروئیدها
مسدودکنندههای بتا
برخی از داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی
برخی از داروهای HIV
بهترین راههای خانگی برای کاهش عارضه چربی خون و سوزش کف پا کداماند؟
اگر پس از انجام آزمایشهای تشخیصی متوجه وجود چربی و کلسترول خون بالا شدید و شدت آن بسیار بالا نبود، میتوانید با تغییر سبک رژیم غذایی و عادتهای روزمره خود، به طور چشمگیری آن را کاهش دهید. البته این کار را حتی در مواقعی که چربیهای خون و سوزش در کف و پاشنه پا شما بسیار شدید است هم میتوانید انجام دهید.
اما بهتر است که در کنار انجام این عادات سالم، داروهای کاهشدهنده سطح کلسترول خون را نیز مصرف کنید. بهعنوانمثال، میتوانید این تغییرات را در زندگی خود اعمال کنید:
فعالیت بدنی بیشتری داشته باشید
ورزش میتواند تاثیر زیادی بر سطح تری گلیسیرید داشته باشد. متخصصان توصیه میکنند که همه افراد حداقل 30 دقیقه و حداقل پنج بار در هفته ورزش کنند. میتوانید با یک پیادهروی سریع سه بار در هفته شروع کنید و آن را کمکم افزایش دهید. سعی کنید فعالیت بدنی بیشتری را در کارهای روزانه خود بگنجانید. برای مثال، در محل کار از پلهها بالا بروید یا در زمان استراحت پیادهروی کنید.
مصرف الکل را کاهش دهید و یا قطع کنید
به نظر میرسد حتی مقادیر کمی الکل، باعث افزایش سطح تری گلیسیرید میشود. الکل، سرشار از کالری و قند است و تأثیری بسیار قوی بر تری گلیسیرید دارد. اگر هیپرتری گلیسیریدمی شدید دارید، از نوشیدن هر گونه الکل خودداری کنید.
وزن خود را کاهش دهید
اگر هیپر تری گلیسیریدمی خفیف تا متوسط دارید، روی کاهش کالری تمرکز کنید. کالری اضافی در بدن، به تری گلیسیرید تبدیل شده و بهعنوان چربی ذخیره میشود. کاهش کالری باعث کاهش تری گلیسیرید میشود و بر کاهش چربی خون و سوزش کف پا تاثیر میگذارد. اگر اضافهوزن دارید و یا چاق هستید، چند کیلو وزن کم کنید و سعی کنید وزن ایدهآل خود را حفظ کنید.
ورزش کمک میکند؛ اما باید روی رژیم غذایی نیز تمرکز کنید. نکته کلیدی این است که کالری کمتری بخورید؛ چه از چربیها، چه کربوهیدرات و یا پروتئین. روی رژیم غذایی سرشار از میوهها، سبزیها، پروتئینهای بدون چربی و محصولات لبنی کمچرب تمرکز کنید. کاهش مصرف غذاهای شیرین، مانند نوشابه نیز واقعاً میتواند کمککننده باشد.
چربیهای سالمتری را انتخاب کنید
چربیهای اشباع موجود در گوشتها را با چربیهای سالمتر موجود در گیاهان، مانند روغنزیتون و کانولا، مبادله کنید. از مصرف چربیهای ترانس یا غذاهای حاوی روغنها یا چربیهای هیدروژنه خودداری کنید. مصرف چربیهای تک غیراشباع و چند غیراشباع سالم را که در روغنزیتون، آجیل و برخی ماهیها یافت میشود، افزایش دهید.
مطالعات نشان دادهاند که امگا 3 موجود در ماهیهای چرب، مانند ماهی تن، سالمون، ماهی خال مخالی و ساردین بهویژه در کاهش سطح تری گلیسیرید مفید است. از آن جایی که حتی چربیهای سالم نیز کالری بالایی دارند، همچنان باید این غذاها را در حد اعتدال مصرف کنید.
از مصرف شکر و کربوهیدراتهای تصفیهشده خودداری کنید
کربوهیدراتهای ساده، مانند شکر و غذاهای تهیه شده با آرد سفید یا فروکتوز، میتوانند تری گلیسیرید را افزایش دهند. بنابراین سعی کنید مصرف کیک، شیرینی، انواع بیسکویت و شکلاتهای شیرین را کاهش دهید و در صورت امکان مصرف نکنید.
از فیبرها بهوفور استفاده کنید
غذاهایی مانند بلغور، جو دوسر، سیب، آلو و لوبیا سرشار از فیبر محلول هستند که از جذب کلسترول در بدن جلوگیری میکند. تحقیقات نشان میدهد، افرادی که هر روز 5 تا 10 گرم بیشتر از این مواد میخورند، LDL خود را کاهش میدهند.
خوردن فیبر بیشتر نیز باعث میشود احساس سیری کنید، بنابراین زیاد هوس تنقلات نخواهید داشت. اما مراقب باشید: مصرف فیبر زیاد در یک وعدهغذایی، میتواند باعث گرفتگی شکم یا نفخ شود، بنابراین مصرف خود را بهآرامی افزایش دهید.
مصرف ادویههای مفید را افزایش دهید
ادویههایی مانند سیر، زردچوبه، زنجبیل، فلفل سیاه، گشنیز و دارچین، کاری فراتر از طعم دادن به غذای شما دارند و میتوانند کلسترول خون را بهبود بخشند. تحقیقات نشان میدهد که خوردن نیم تا یک حبه سیر در روز، میتواند چربی و کلسترول خون را تا 9 درصد کاهش دهد.
همچنین اضافهکردن چاشنی اضافی به غذا، اشتهای شما را کاهش میدهد؛ بنابراین کاهش وزن اضافی آسانتر است و سوزش کفهای پا و چربی و کلسترول خون را کاهش میدهد.
درمان سوزش کف پا و چربی خون با مصرف داروهای کاهنده سطح کلسترول
تا اینجا گفتیم که مصرف برخی غذاها، عادتهای روزانه ناسالم، ابتلا به برخی بیماریها و یا مصرف تعدادی از داروهای خاص، میتواند سطح چربی و کلسترول خون را افزایش دهد. بنابراین بهتر است در وهله اول، به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا با انجام آزمایشهای تشخیصی، سطح چربی و کلسترول خون و علت ایجاد آن، مشخص شود.
پس از آن، میتوانید با درنظرگرفتن راههای خانگی و عادات مناسب، به کاهش چربیهای خون و سوزش در کف و پاشنه پا، کمک کنید. برخی از این داروهای کاهنده چربی و کلسترول خون عبارتاند از:
استاتینها
این داروهای کاهنده کلسترول ممکن است در صورت داشتن سطح کلسترول پایین و یا سابقه انسداد عروق یا دیابت توصیه شوند. نمونههایی از استاتینها، عبارتاند از آتورواستاتین کلسیم (Lipitor) و روزوواستاتین کلسیم (Crestor).
مهارکنندههای PCSK9
مهارکنندههای PCSK9 به یک پروتئین سطح سلولی خاص متصل میشوند که منجر به کاهش کلسترول LDL (“بد”) میشود. این دسته از داروها را میتوان همراه با استاتینها تجویز کرد و معمولاً برای افرادی که در معرض خطر بالای بیماری قلبی هستند و به روشهای دیگر نتوانستهاند کلسترول خود را بهاندازه کافی کاهش دهند، تجویز میشود.
مشتقات اسید فیبریک (فیبرات)
مشتقات اسید فیبریک، دسته دیگری از داروهای کلسترول را تشکیل میدهند که سطح چربی و کلسترول خون، بهویژه تری گلیسیرید را کاهش میدهند. مشتقات اسید فیبریک، همچنین ممکن است سطح HDL را افزایش دهند که به آن کلسترول “خوب” نیز گفته میشود، درحالیکه تولید LDL کبد (کلسترول “بد”) را کاهش میدهد. افرادی که بیماری کلیوی یا کبدی شدید دارند نباید فیبرات مصرف کنند.
مهارکنندههای انتخابی جذب کلسترول
این دسته از داروها (ازتیمیب) در روده شما عمل میکنند تا بدن شما را از جذب کلسترول باز دارند. این مهارکنندهها، کلسترول LDL را کاهش میدهند؛ اما، ممکن است تری گلیسیرید را کاهش داده و کلسترول “خوب”، HDL را افزایش دهند. این داروها را میتوان با استاتینها مصرف کرد.
اسید نیکوتینیک
اسید نیکوتینیک که نیاسین نیز نامیده میشود، یک ویتامین B کمپلکس است. نیاسین، باعث کاهش کلسترول LDL و تری گلیسیرید و افزایش HDL میشود. اگر نقرس یا بیماری شدید کبدی دارید، نباید نیاسین مصرف کنید.
مصرف صحیح داروهای کاهنده چربیهای خون و سوزش در کف و پاشنه پا
داروهای کاهنده چربیهای خون و سوزش در کف و پاشنه پا، فقط زمانی به شما کمک میکند که آن را بر اساس تجویز پزشک مصرف کرده باشد. بنابراین:
هرگز دوز مصرفی داروهای خود را کاهش و یا افزایش ندهید و دقیقاً بر اساس دستور پزشک مصرف کنید.
اگر فکر نمیکنید دارو مؤثر است یا اگر عوارض جانبی داروی کلسترول را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
سؤالات متداول
آیا چربی و کلسترول خون باعث سوزش کف پا میشود؟
بله، اگر چربی و کلسترول خون شما بسیار بالا باشد، میتواند در جداره داخلی رگهای خونی خصوصاً در اندامهای تحتانی رسوب کند. این رسوب مانع از خونرسانی مناسب به پاها میشود که همین امر میتواند دلیلی برای سوزش در کف و پاشنه پا و یا دردهای عضلانی ساق پا شود. ولی چربی و کلسترول خون علت اصلی سوزش نمیتواند باشد.
روشهای پیشگیری از چربیهای خون و سوزش در کف و پاشنه پا کداماند؟
با رعایت اصول تغذیهای میتوانید تا حد زیادی از ایجاد چربی و کلسترول خون بالا جلوگیری کنید. فعالیت بدنی کافی داشته باشید و در طول روز حداقل 30 دقیقه پیادهروی کنید؛ اگر دچار اضافهوزن هستید، سعی کنید با رعایت رژیم غذایی سالم، وزن خود را تا حد ایدهآل، کاهش دهید.
آیا درمانی برای کاهش چربی و کلسترول خون بالا وجود دارد؟
بله. در وهله اول داشتن رژیم غذایی سالم میتواند بسیار زیاد کاربردی باشد. اگر میزان چربی و کلسترول خون شما بسیار بالا باشد، پزشک متخصص داروهای کاهنده چربی و کلسترول خون را برای شما تجویز خواهد کرد.
سخن پایانی
آیا سوزش کف پا و چربی خون به هم مربوط میشوند؟ همانطور که اشاره شد، یکی از علائم افزایش چربی واقع در خون بدن، میتواند سوزش و درد عضلانی در قسمتهای تحتانی پاها شود. بنابراین پیشنهاد میشود اگر سابقه خانوادگی دارید، داروهای خاصی مصرف میکنید و یا بیماری زمینهای، بر اساس آنچه که گفته شد، دارید، حتماً برای انجام چکاپهای دورهای، به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. برای کاهش سطح کلسترول خون راههای درمانی خانگی و پزشکی بسیاری وجود دارد که میتوانید از آنها کمک بگیرید.
آیا سوزش کف پا نشانه چربی خون است؟ زمان در حال تمامشدن است! سوزش کف پا هشداری جدی از بدن شماست بهتر است چکاپ و آزمایشهای کامل را انجام دهید اگر تمامی آزمایشهای شما توسط متخصص رد شد آن وقت برای آخرین آزمایش سراغ آزمایش افزایش چربی واقع در خون بروید اگر دلیل آن افزایش چربی واقع در خون بالا باشد و اگر این وضعیت ادامه یابد، ممکن است به آسیب عصبی دائمی، دیابت یا حتی قطع عضو منجر شود.
کلینیک تخصصی قلب و عروق میتواند با یک آزمایش ساده، خطر را تشخیص دهد و درمان را آغاز کند. فرصت را از دست ندهید سلامتی شما در خطر است! همین امروز برای نجات پاهایتان اقدام کنید.