تنگی کانال نخاع بیماری پیشرونده و خطرناکی است که به شدت بر کیفیت زندگی افراد تأثیر میگذارد و اگر بهموقع درمان یا تشخیص داده نشود عوارض خطرناکی دارد. از آنجا که این مشکل به یکی از اعضای حیاتی بدن یعنی نخاع مربوط است فرد در حرکت ممکن است با مشکل مواجه شود و با پیشرفت بیماری شدت علائم نیز بدتر شود؛ حتی نخاع نیز قطع و فرد برای همیشه ناتوان میشود. سؤال مهم برای بسیاری از مبتلایان به این عارضه این است که چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟ پاسخ این سؤال دکتر خوب برای تنگی کانال نخاع است. در واقع این پزشکان به صورت کامل شما را معاینه میکنند و بعد از تشخیص، مناسبترین درمان را ارائه میدهند؛ اگر شما نیز با این عارضه مواجه شدهاید یا علائمی در این رابطه دارید تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
تنگی کانال نخاع و علائم آن
تنگی کانال نخاع یک مشکل نورولوژیکی است. کانالی که نخاع در آن قرار دارد تنگ میشود و به نخاع فشار وارد میکند. این مشکل میتواند در قسمتهای مختلف نخاع از گردن تا ناحیه کمر رخ دهد و به درمان فوری نیاز دارد؛ زیرا نخاع عضو حیاتی در بدن است و اگر بهموقع درمان نشود میتواند منجر به قطع نخاع شود؛ اما چگونه بفهمیم که تنگی کانال نخاع داریم تا به پزشک مراجعه کنیم. در این بخش به علائم تنگ شدن کانال نخاع اشاره میکنیم تا در صورت مشاهده این علائم هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
- درد: درد یکی از علائم اصلی و شایع تنگی کانال نخاع و از نظر شدت و مکان متغیر است. درد ناشی از تنگی کانال نخاع معمولاً به مرور زمان تشدید میشود و در شرایط خاص مانند فعالیتهای جسمانی شدید یا انجام فعالیتهای سنگین به طور بلندمدت تشدید میشود و بر گردن، شانهها، پشت و بازوها تأثیر میگذارد.
- فعالیتهای فیزیکی: درد ناشی از تنگ شدن کانال نخاع معمولاً با فعالیتهای فیزیکی شدیدتر میشود. این ممکن است به معنی مشکلات در راه رفتن، پیادهروی و حتی ایستادن زیاد باشد. این درد با نشستن و دراز کشیدن و خم شدن به سمت جلو کاهش مییابد.
- درد سیاتیک: درد سیاتیک یکی از علائم تنگ شدن کانال نخاعی است؛ در واقع با تنگ شدن کانال نخاعی بر عصب سیاتیک در ناحیه کمر و نخاع فشار وارد میشود و در نتیجه درد سیاتیک شکل میگیرد.
- درد شدید در ناحیه کمر و پایین کمر و احساس درد شدید و سوزش در پاها و کاهش حس در پاها (تنگی کانال نخاعی و بی حسی پا)
- ضعف عضلات: ضعف عضلات در افراد ممکن است یکی از علائم و عوارض تنگی کانال نخاعی باشد که در پاها، بازو، مچ دست و عضلات عمقی اتفاق میافتد.
- مشکلات حرکتی: به دلیل تنگ شدن کانال نخاعی، امکان دارد مشکلات حرکتی در شخص ایجاد شود؛ مثلاً راه رفتن برای فرد دشوار میشود و نمیتواند تعادل خود را حفظ کند.
- عدم کنترل ادرار و مدفوع: در موارد شدیدتر و حاد تنگی کانال نخاعی فرد قادر به کنترل ادرار و مدفوع خود نیست هرگز نباید اجازه دهید بیماری تا این مرحله پیشرفت کند و با دیدن علائم ابتدایی باید به پزشک مراجعه کنید.
علل بروز تنگی کانال نخاع چیست؟
برخی اقدامات احتمال تنگی مجرای نخاع را افزایش میدهند که در ادامه آنها را بررسی میکنیم؛
- آسیبها و شکستگیهای اطراف ستون فقرات: آسیبها و شکستگیهای استخوانی در نتیجه تصادفات خودرو، افتادن و آسیبهای ایجادشده توسط ورزشهای خاص میتوانند باعث تغییرات ساختاری در استخوانها و تنگی کانال نخاعی شوند.
- پارگی دیسک: پارگی دیسک به معنی ترک یا شکست در دیسک میانفقراتی است. پارگی به دلیل فشار زیاد بر دیسک، ضربه یا تراکم تودهها رخ میدهد؛ در واقع اگر بخشی از دیسک از مکان طبیعیاش خارج شود و به فضای میانفقراتی فشار وارد کند پارگی ناشی از دیسک رخ میدهد. فشار بر نخاع و عصبها در نتیجه پارگی دیسک میتواند به تنگی مجرای نخاعی منجر شود.
- افزایش سن: تغییرات طبیعی در استخوانها با گذشت زمان ممکن است به تنگی کانال نخاعی منجر شوند.
- بیماریهای التهاب مفصلی: بیماریهای التهاب مفصلی مانند التهاب مفصلی آرتریت، آرتریت روماتوئید و آنکیلوزینگ اسپوندیلایتیس میتوانند به تنگی مجرای نخاعی منجر شوند. این بیماریها باعث تغییرات در ساختار مفاصل میانفقراتی و پارگی دیسکها میشوند که میتواند به تنگی مجرای نخاعی منتهی شود.
- تومورهای نخاعی: تومورهای نخاعی میتوانند به تنگی کانال نخاعی منجر شوند. تودههای نخاعی معمولاً در فضای میانفقراتی وجود دارند و به عنوان انسدادی بر روی کانال نخاعی عمل میکنند.
- عوامل ژنتیکی: ژنتیک روی شکلگیری آناتومی فرد تأثیر میگذارد و ممکن است آناتومی فرد و شیوه قرارگیری استخوانها با گذشت زمان به نخاع فشار وارد کنند و موجب تنگی مجرای نخاعی شود.
از کجا بفهمیم تنگی کانال نخاعی داریم؟
گاهی با اینکه علائم تنگی کانال نخاعی داریم؛ اما این علائم علت دیگری دارند؛ اما چگونه بفهمیم تنگی در کانال نخاع داریم؟ برای پاسخ به این سؤال در قدم اول باید به پزشک مراجعه کنیم؛ حتی میتوانید ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید و پزشک عمومی بعد از معاینه در صورت نیاز شمار را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد.
پزشک متخصص از شما درباره علائم و تاریخچه بیماریهایتان و داروهایی که مصرف میکنید سؤال میپرسد. در صورت نیاز پزشک از تصاویر سیتیاسکن، امآرای و سایر روشهای تشخیصی برای تعیین دقیق محل تنگی مجرای نخاعی و شناسایی علت اصلی نیز بهره میگیرد تا بتواند درمان مناسبی با توجه به شرایط بیمار تجویز کند.
درمانهای مختلف تنگی کانال نخاع
در ادامه انواع راهکارهای درمانی تنگی مجرای نخاعی را معرفی میکنیم؛ اما اینکه پزشک کدام روش را برای شما انتخاب کند به وضعیت شما و شدت بیماری بستگی دارد. سعی کنید توصیههای پزشک را به دقت انجام دهید تا هر چه سریعتر از شر این بیماری خلاص شوید.
هنگامی که تنگی دیواره نخاعی شما ناشی از تومور باشد ممکن است پزشک از جراحی استفاده کند تا تومور را حذف کند یا اگر اندازه تومور خیلی بزرگ است یا در جای حساسی قرار دارد و روش جراحی مناسب نیست در این صورت از پرتودرمانی استفاده میکنند.
هنگامی که تنگی دیواره نخاعی ناشی از تودههای استخوانی یا فشار استخوانهای اطراف است معمولاً پزشکان از روشهای جراحی استفاده میکنند تا استخوان را بردارند تا فشار بر روی نخاع را کاهش دهند.
اگر تنگی کانال نخاع به دلیل التهابها و انواع عفونتها باشد پزشکان از داروهای ضد التهابی یا با توجه به نوع عفونت، داروهای دیگری تجویز میکنند تا با کاهش التهاب، فشار وارد شده به نخاع را کاهش دهند.
چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟ در پاسخ این سؤال میتوان گفت که گاهی علت تنگی دیواره نخاعی، تراکم مایع نخاعی در یک قسمت است که باعث افزایش فشار به نخاع میشود. در این صورت پزشک از انواع داروها استفاده میکند تا تراکم مایع را کاهش دهد یا اگر دارو فایده نداشته باشد، میتواند با استفاده از روشهای جراحی مایع اضافی را تخلیه کند.
ممکن است پزشک به شما توصیههایی درباره اصلاح شیوه نشستن، ایستادن و خوابیدن کند یا حتی در صورت لزوم شما را به فیزیوتراپیست ارجاع دهد و ایجاد تغییرات در سبک زندگی نیز میتواند در روند بهبودی تأثیر داشته باشد و سرعت درمان را افزایش دهد.
گاهی علت تنگی دیواره نخاعی، پیچیدگیهای ساختاری (این پیچیدگیها ممکن است به دلیل آسیبهای فیزیکی یا به دلیل ساختارهای اضافی یا غیر طبیعی یا سایر عوامل ایجاد شوند) است در این صورت امکان دارد پزشکان از انواع روشهای جراحی استفاده کنند.
عوارض دیر درمان شدن تنگی کانال نخاعی چیست؟
تنگی کانال نخاعی یک بیماری خطرناک و پیشرونده است و اگر بهموقع درمان نشود عوارض جدی دارد و روند درمان سختتر و پرهزینهتر میشود. این عوارض میتوانند به دلیل فشار مزمن بر عصبها و نخاع ایجاد شوند که در ادامه هر کدام را به طور کامل بررسی میکنیم:
- ضعف عضلانی پایدار: فشار مداوم به عصبها و نخاع میتواند به ضعف عضلانی پایدار در نواحی متأثر از بدن منجر شود. این ضعف ممکن است به ناتوانی در انجام وظایف روزمره، وجود مشکلاتی در راه رفتن و کاهش کیفیت زندگی منتهی شود.
- اختلالات مزمن در کنترل ادرار و مدفوع: فشار بر نخاع میتواند به اختلال در کنترل ادرار و مدفوع منجر شود.
- شدت درد زیاد: وقتی بیماری پیشرفت زیادی میکند علائم آن نیز با شدت بیشتری ظاهر میشوند و فرد گاهی حتی نمیتواند درد آن را تحمل کند و این به شدت بر کیفیت زندگی فرد و حالت روحی و روانی او تأثیر میگذارد و با گذشت زمان فرد به افسردگی دچار میشود.
- آسیب شدید به نخاع و عصبها: همینطور که بیماری پیشرفت میکند فشار بر نخاع و عصبها نیز بیشتر میشود و ممکن است نخاع را قطع کند و به ناتوانی دائمی در فرد منجر شود و با توجه به مکان قطع نخاع ممکن است زندگی بیمار به خطر بیفتد.
نخاع یک عضو حیاتی در بدن است و انجام بسیاری از کارهای روزانه به کارایی این عضو بستگی دارد پس به هیچ عنوان تنگی دیواره نخاعی را دستکم نگیرید و هرگز اجازه ندهید بیماری تا این مرحله پیشرفت کند که زندگی شما را به خطر بیندازد. مراجعه زودهنگام به پزشک باعث میشود شما درد کمتری تحمل کنید و درمان راحت و کمهزینهتری داشته باشید.
سخن پایانی
در این مقاله درباره اینکه چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟ صحبت کردیم. برای پاسخ به این سؤال باید به محض مشاهده علائم آن به پزشک مراجعه کنیم؛ زیرا این بیماری، یک بیماری پیشرونده است و به شدت بر مهارتهای حرکتی افراد تأثیر میگذارد و باعث کاهش کیفیت زندگی میشود و حتی ممکن است آنقدر پیشرفت کند که به قطع نخاع منجر و فرد برای همیشه در انجام برخی کارها ناتوان شود؛ بنابراین به هیچ وجه خودسرانه و بدون مشورت با پزشک اقدامی انجام ندهید؛ زیرا ممکن است وضعیت شما را بدتر کند. شما میتوانید به کلینیکهای ما مراجعه کنید، کلینیکهای ما به انواع دستگاههای تصویربرداری مجهز هستند که میتوانند به طور دقیق محل ضایعه را نشان دهند و پزشکان ما که سابقه طولانی و موفقی در تشخیص مکان دقیق تنگی دیواره نخاعی دارند، میتوانند شما را به صورت کامل درمان کنند تا برای همیشه از شر این درد آزاردهنده خلاص شوید.