یکی از مشکلاتی که باید همواره علائم آن را در بدن خود جدی بگیرید، تنگی کانال نخاعی است. اگر بهطور ناگهانی و بیدلیل در کمر یا پاهای خود درد یا بیحسی را تجربه میکنید، نباید آن را بهعنوان دردی گذرا بپذیرید. این دردها میتوانند علائم تنگی کانال نخاع باشند؛ حالا، آیا تنگی کانال نخاعی خطرناک است؟ این سوالی است که شما میتوانید با تشخیص بهموقع و اقدام برای درمان تخصصی نزد پزشک، به آن پاسخ دهید. تنگی کانال نخاع در صورت نادیده گرفتن علائم و غفلت از درمان فوری، احتمال فلجی، ناتوانی جنسی، عدم توانایی کنترل ادرار و مدفوع و … را در پی دارد. پس باید بهدنبالل یک دکتر خوب برای تنگی کانال نخاع باشید.
در این مقاله، شما را در جریان هر چه لازم است درباره تنگی کانال نخاعی بدانید قرار میدهیم و به شما کمک میکنیم تا خطرات تنگی کانال نخاعی گردن کاملاً از شما دفع شوند.
علائم و نشانههای تنگی کانال نخاعی چیست؟
علائمی که فرد پس از دچار شدن به تنگی کانال نخاعی تجربه میکند، به محل تنگی بستگی دارد. ایجاد سوزش و درد در مناطق مختلف بدن، یکی از علامتهای معمول تنگی کانال نخاعی است. این درد گاهی از ناحیه کمر آغاز شده و به طرف پاها یا سایر نقاط گسترش پیدا میکند. همچنین حساسیت و سوزن سوزن شدن در برخی نقاط نیز مشاهده میشود. وجود ضعف عضلانی، احساس سنگینی و کشیدگی در اندامهای تحتانی، مخصوصاً پاها نیز ناشی از این مشکل است. تعادل بدن نیز گاهی تحت تاثیر قرار میگیرد. در بعضی افراد عملکرد مثانه و روده نیز دچار اختلال میشود. علائم تنگی کانال نخاعی گردنی با علائم تنگی کانال نخاعی کمری متفاوت است. علائم تنگی هر دو کانال نخاعی، در دوسته علائم عمومی و علائم خاص تقسیمبندی میشوند. در ادامه علائم تنگی کانال نخاعی در هر دو حالت را توضیح میدهیم:
- تنگی کانال نخاعی کمری:
- درد مزمن کمر که به پاها نیز انتشار مییابد
- بیحسی و ضعف عضلات پاها
- اختلال در راه رفتن
- تنگی کانال نخاعی گردنی:
- بیحسی دستها
- اختلالات تعادلی
- نارسایی تنفسی در موارد شدید
آیا تنگی کانال نخاعی کمر با تنگی کانال نخاعی گردن فرق دارد؟
در بند پیش، توضیح دادیم که تفاوتهایی رد علائم تنگی کانال نخاعی کمری و گردنی وجود دارد. اما این تفاوتها به همینجا ختم نمیشوند. علاوه بر علائم، محل درگیری، خطرات، راهکارهای درمانی و علل دچار شدن به آنها نیز متفاوت است. در جدول زیر این دو مشکل را بهطور دقیق با یکدیگر مقایسه میکنیم.
ویژگیها | تنگی کانال نخاعی گردن | تنگی کانال نخاعی کمر |
علائم | درد گردن، بیحسی دستها، سوزن سوزن شدن دستها، ضعف عضلانی در بازوها | درد مزمن و متناوب در کمر، سیاتیک و بیحسی و ضعف در پاها |
درمان | فیزیوتراپی، داروهای ضددرد، تزریق کورتیکواستروئیدها و جراحی | تقریباً مشابه با درمان تنگی کانال نخاعی گردنی که متناسب با شدت درگیری انتخاب میشود |
علل | افزایش سن، رشد غیرعادی استخوانها و ضخیم شدن رباط | فرسودگی دیسک بین مهرهای، فتق دیسک و لیزخوردگی مهرهها |
آیا تنگی کانال نخاعی خطرناک است: خطرات تنگی کانال نخاعی کمری
در این بخش قصد داریم شما را با خطرات جدی و نگران کنندۀ تنگی کانال نخاعی، مانند اختلال در نعوظ، بیاختیاری ادرار، فلج شدن پاها و … بهطور کامل آشنا کنیم تا از بحران تنگی کانال نخاعی کمر آگاه شوید.
· از دست دادن کنترل ادرار
تنگی کانال نخاعی گاهاً باعث از دست دادن کنترل ادرار میشود. این وضعیت، تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد خواهد داشت. هنگامی که کانال نخاعی تنگ میشود، فشار بیش از حدی بر روی عصبهایی که پیامهای کنترل ادرار را به مغز ارسال میکنند، وارد میشود، که این امر باعث تخلیۀ ناخواستۀ ادرار خواهد شد. به طور معمول، این مشکل نیاز به استفاده مکرر از سوند یا تعویض پوشک را به همراه دارد. همچنین، از دست دادن کنترل ادرار به مرور، منجر به ایجاد احساس ناراحتی و اضطراب در محیطهای اجتماعی میشود.
· ایجاد مشکل در برقراری رابطه جنسی
تنگی کانال نخاعی باعث فشار بر روی نخاع و عصبهای حسی میشود، که این امر منجر به کاهش حساسیت ناحیه تحتانی بدن، از جمله اعضای تناسلی میشود. شدت تنگی کانال نخاعی، گاهی به حدی میرسد که با ناتوانی در نعوظ و برقراری رابطه جنسی تأثیر منفی بر زندگی جنسی و رابطه زناشویی فرد دارد. بنابراین تنگی کانال نخاعی، باعث ایجاد مشکلات ارتباطی بین زوجین، در خصوص نیازها و تمایلات جنسی شده و تنش، نارضایتی و طلاق را افزایش میدهد.
· دردهای شدید و مداوم
تنگی کانال نخاعی باعث بروز دردهای شدید در ناحیه تنگشده نیز میشود. این درد، معمولاً در قسمت پایین بدن، مانند پاها، زانوها یا پشت بازوها، احساس میشود. فشار عصبها در این ناحیه، منجر به ایجاد درد و ناراحتی شدید میشود. این درد به صورت موقتی و یا مزمن بوده و در برخی موارد، اثرات شدیدی بر کیفیت زندگی فرد در پی خواهد داشت.
· از دست دادن کنترل روده
تنگی کانال نخاعی باعث اختلال در عملکرد روده و از دست دادن کنترل آن میشود. نخاع، مسئول ارسال سیگنالهای عصبی برای تنظیم حرکات روده است. با فشار و فشردهسازی نخاع در ناحیۀ مربوطه، ارسال این سیگنالها مختل شده و علائمی مانند ناتوانی در تخلیه روده و ناتوانی در کنترل روده رخ میدهند.
· کاهش عملکرد حسی
تنگی کانال نخاعی منجر به کاهش قابل توجهی در عملکرد حسی میشود؛ که شامل نشانههایی چون کاهش حس لمس، درد، دما و احساسات دیگر است. فشار و فشردهسازی بر روی عصبها باعث تخلیه سیگنالهای عصبی و کاهش حسی میشود. به عبارت دیگر، فرد توانایی تشخیص لمس، درک درست موقعیت بدن، تشخیص درست درد و آسیب را از دست میدهد. این وضعیت به مرور باعث کاهش توانایی انجام فعالیتهای روزمره، مشکلات در توازن و به طور کلی تاثیرات منفی بر روی سلامت و کیفیت زندگی فرد میشود.
· فلج شدن کامل پا
یکی از تاثیرات جدی تنگی کانال نخاعی، فلج شدن پا است. با فشردهسازی نخاع و عصبها، انتقال سیگنالهای عصبی به اندامها مختل میشود و این امر منجر به مشکلات نوروپاتیک و حتی فلج کامل پا میشود. در این وضعیت، فرد از توانایی راه رفتن محروم خواهد شد.
· مشکلات کلیوی
فشار بر روی نخاع، به علت تنگی کانال نخاعی باعث اختلال در عملکرد کلیهها میشود. نخاع نقش مهمی در ارسال سیگنالهای عصبی به کلیهها برای تنظیم فیلتر کردن خون و تولید ادرار دارد. در صورت تضعیف عملکرد نخاع، علائمی مانند کاهش تولید ادرار، عدم کنترل کامل ادرار، عفونتهای مکرر ادراری و اختلالات در فیلتر کردن خون توسط کلیهها ظاهر میشود.
· ضعف
ضعف عموماً به کاهش قدرت عضلات و کاهش عملکرد آنها اشاره دارد. در مورد تنگی کانال نخاعی، ضعف ناشی از فشار بر روی عصبها و نخاع است که موجب اختلال در انتقال سیگنالهای عصبی میشود. این امر باعث ناتوانی در انجام فعالیتهای روزمره، کاهش تحمل فیزیکی و ایجاد مشکلات در حرکت و تعادل میشود.
· عفونت نخاعی
تنگی کانال نخاعی، به علت فشار بر روی بافتها و عصبها، باعث کاهش جریان خون و اختلال در تامین منابع به ناحیه موردنظر میشود. این موضوع عاملی برای افزایش خطر عفونت در آن ناحیه است. به طور معمول، علائم عفونت شامل التهاب و حرارت در محل عفونت است. عفونتها تشدید کنندۀ علائم دیگر تنگی کانال نخاعی نیز هستند و در صورت عدم درمان مناسب، به مشکلات جدیتری مانند عفونتهای عمیقتر منجر میشوند.
· خونریزی عروق نخاع
گاهی خونریزی ناشی از تنگی کانال نخاعی، به دلیل فشار و فشردهسازی بر روی عروق و عصبها است. این موضوع، به دلیل آسیب رساندن به عروق یا کاهش جریان خون به ناحیه موردنظر ایجاد میشود. گاهی خونریزی، باعث تشدید علائم دیگر تنگی کانال نخاعی نیز میشود و حتی در برخی موارد، نیاز به مداخله پزشکی فوری داشته باشد.
· تشدید علائم
تنگی کانال نخاعی یک وضعیت جدی است که با افزایش فشار بر روی نخاع، علائم و نشانگان این وضعیت را تشدید میکند. فشار بر روی نخاع، باعث تضعیف عملکرد نخاع شده که خود منجر به کاهش حساسیت و قدرت عضلانی در مناطقی که تحت تأثیر نخاع هستند میشود. این فشار علائمی مانند: درد کمر، اختلال در تعادل، کاهش توانایی حرکتی و اختلال در اجرای فعالیتهای روزمره را شدت میبخشد.
· درد کمر
کمردرد یکی از علائم شایع تنگی کانال نخاعی است. فشار نخاع در منطقه کمر، منجر به درد و تنش در این ناحیه میشود. این درد، گاهی ناشی از فشار بر روی عصبها و بافتهای محیطی نخاع است. همچنین، این درد به سایر بخشهای بدن مانند: پاها و زانوها پیشروی کرده و باعث محدودیت در حرکت و انجام فعالیتهای روزمره میشود.
· مشکلات مثانه
تنگی کانال نخاعی تاثیر قابل توجهی بر روی عملکرد مثانه نیز دارد. فشار بر روی نخاع، منجر به ناتوانی در کنترل مثانه شده و عملکرد آن را تحت تاثیر قرار میدهد. این وضعیت باعث ناتوانی در نگهداری ادرار، تنش در مثانه و عفونتهای مثانه خواهد شد.
· مشکل در حفظ تعادل بدن
تنگی کانال نخاعی کمر تأثیرات جدی بر روی حفظ تعادل بدن نیز دارد. این فشار، عملکرد سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار داده و توانایی کنترل حرکت و تعادل را کاهش میدهد. تنگی کانال نخاعی باعث کاهش قابلیت کنترل حرکتی و تعادلی در افراد میشود. این مشکل، خطر زمین خوردن را در افراد افزایش میدهد و ضربههای فیزیکی جدی برای بدن به همراه خواهد داشت. تحت تاثیر فشار بر روی نخاع، قدرت و انعطاف پذیری حرکتی کاهش پیدا کرده، که این امر باعث محدودیت در انجام فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن میشود.
· افسردگی و اضطراب
تنگی کانال نخاعی کمر، به عنوان یک عامل فیزیکی و مزمن، تاثیرات روانی ناخوشایندی در پی دارد که همین امر گاهی باعث بروز افسردگی در افراد میشود. درد مزمن و محدودیتهای حرکتی، به طور قابل توجهی بر روی روحیه و احساسات فرد تاثیر میگذارند. افسردگی به مرور زمان موجب ایجاد انزوا و محدودیت در شرکت در فعالیتهای اجتماعی میشود.
آیا تنگی کانال نخاعی خطرناک است: خطرات تنگی کانال نخاعی گردن
تنگی کانال نخاع گردن نیز همچون تنگی کانال نخاع کمر خطرات به خصوصی دارد و اعضای مختلف بدن مانند: سر، دستها و گردن را با اسپاسم دیسک گردن و میلوپاتی دست درگیر میکند. بهتر است برای آگاهی از خطرات جدی تنگی کانال نخاعی گردن موارد زیر را مطالعه کنید.
درد گردن
تنگی کانال نخاعی گردن، ناشی از فشار بر روی نخاع ناحیۀ گردن است که به علت عواملی نظیر: ضعف عضلات، تراکم مهرهها، تودههای بدخیم یا استئوپروز رخ میدهد. این فشار باعث ایجاد التهاب، اختلالات عصبی و در نتیجه درد گردن خواهد شد. افزون بر درد، گاهی احساس سفتی و آزار در منطقه گردن را نیز تجربه میکنید.
درد کتف
تنگی کانال نخاعی گردن باعث درد کتف نیز میشود. این وضعیت معمولاً ناشی از تحریک و فشار بر عصبها در ناحیه کانال نخاعی است. فشار بر عناصر عصبی، به علت تورم، انسداد خونی، یا جابهجایی غیرطبیعی ساختارهای نخاعی رخ میدهد.
میلوپاتی دست
تنگی کانال نخاعی گردن، گاهی منجر به میلوپاتی دست میشود. در این وضعیت، فشار بر عصبها و نخاع که مسئول حرکت و احساس دست هستند، ایجاد شده و این امر باعث ضعف عضلات دست، کاهش قدرت و حساسیت دست، احساس خزش و سوزش در انگشتان و دست میشود.
سرگیجه
در بعضی افراد تنگی کانال نخاعی گردن، سبب سرگیجه میشود. چون فشار بر عصبها و ساختارهای نخاعی در ناحیه گردن تعادل و هماهنگی بین حسگرهای تعادلی در گوش داخلی و مغز را بهم میزند و تاثیر منفی بر کیفیت زندگی فرد میگذارد.
اسپاسم دیسک گردن
تنگی کانال نخاعی گردن منجر به اسپاسم دیسک گردن نیز میشود. هنگامی که کانال نخاعی در ناحیه گردن تنگ شود، فشار اضافی بر روی دیسکهای موجود در این منطقه بروز پیدا میکند. این فشار منجر به انسداد عرضی نخاع شده و علائمی مانند: درد گردن، درد شانه و بازو، و گرفتگی عضلات دست و پا را ایجاد میکند. اسپاسم دیسک گردن باعث محدودیت حرکت گردن و کاهش تواناییهای فردی خواهد شد.
تنگی نفس
زمانی که کانال نخاعی در ناحیه گردن تنگ میشود، فشار بر روی نخاع و عصبها افزایش یافته و باعث مشکل در انتقال سیگنالهای عصبی میشود. این مشکل به تنگی نفس، ضعف عضلانی در ناحیه سینه و کاهش ظرفیت تنفسی منجر خواهد شد.
محدودیت در حرکت دست
تنگی کانال نخاعی گردن باعث محدودیت و سختی حرکت دست نیز میشود. زمانی که کانال نخاعی در ناحیه گردن تنگ شود، عصبهایی که مسئول حرکت دست هستند، تحت فشار قرار میگیرند. این فشار باعث کاهش نیرو و قدرت عضلات دست شده و سبب سختی در انجام حرکات دست میشوند.
اختلالات شنوایی و بینایی
تنگی کانال نخاعی گردن، در بعضی افراد منجر به اختلالات شنوایی و بینایی خواهد شد. این اختلالات به دلیل فشار بر عصبها و عناصر عصبی که مسئول شنوایی و بینایی هستند، رخ میدهد. فشار بر روی این عصبها، باعث کاهش شنوایی، ایجاد سرگیجه و اختلال در دید و بینایی میشود.
درمان غیرجراحی تنگی کانال نخاعی به چه صورت است؟
روشهای غیرجراحی برای درمان تنگی کانال نخاعی گردن و کمر شامل چندین روش ترکیبی هستند:
· فیزیوتراپی
یکی از روشهای اصلی درمان تنگی کانال نخاعی غیر جراحی، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی شامل انجام تمرینات و تکنیکهای فیزیکی میشود که اهداف آن تقویت عضلات، بهبود قدرت و حرکت دست و افزایش انعطافپذیری است. تمرینات فیزیوتراپی باید توسط یک فیزیوتراپیست مجرب و با توجه به وضعیت هر بیمار تعیین شوند تا بهبودی مطلوب را داشته باشند.
· تجویز دارو
علاوه بر فیزیوتراپی، درمان دارویی نیز در کنترل درد، التهاب و علائم عصبی مؤثر است. به طور معمول پزشک داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند: ایبوپروفن یا ناپروکسن، مسکنها مانند ترامادول یا کدئین و در برخی موارد، داروهای ضد تشنج یا ضد افسردگی را تجویز میکند. این داروها به کاهش درد، التهاب و علائم عصبی کمک کرده و برای هر بیمار به صورت اختصاصی تعیین میشوند.
· تزریق کورتیکواستروئیدها
در صورتی که در ناحیه تنگی کانال نخاعی التهاب و تورم شدیدی وجود داشته باشد، تزریق کورتیکواستروئیدها، به کاهش التهاب و تسریع درمان کمک میکند. این تزریقات معمولاً توسط پزشک از طریق سوزن به ناحیه متأثر انجام میشوند و بهبودی و تسکین درد را برای بیمار فراهم میآورند. در هر صورت، هر یک از این روشها باید تحت نظر یک تیم درمانی مجرب و با تجربه انجام شود، و انتخاب روش مناسب برای هر بیمار بستگی به وضعیت و شدت تنگی کانال نخاعی، علائم و عوارض مرتبط و واکنش بیمار به درمان دارد.
آیا جراحی تنگی کانال نخاع خطرناک است؟ خطرات احتمالی
جراحی تنگی کانال نخاعی یک روش درمانی است که برای حل مشکل تنگی کانال نخاعی مورد استفاده قرار میگیرد. اما آیا این روش خطرناک است؟ اغلب افراد قبل از تصمیم به جراحی این سوال را مطرح میکنند. اولاً باید توجه داشت که هر جراحی همراه با خطراتی و عوارضی است و جراحی تنگی کانال نخاعی نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما در عین حال، باید به این نکته توجه کرد که جراحان مغز و اعصاب و ستون فقرات تجربه و تخصص بالایی در انجام این جراحی دارند و با استفاده از تجهیزات پیشرفته، خطرات را به حداقل ممکن میرسانند. پاسخ به سوال آیا جراحی تنگی کانال نخاعی خطرناک است، بستگی به عوامل مختلفی از جمله نوع جراحی، سن بیمار، وضعیت سلامت فرد، شدت بیماری و … دارد. در ادامه خطرات احتمالی را توضیح میدهیم:
- عفونت در محل جراحی تنگی کانال نخاعی: با پیشرفتهایی که در زمینه جراحی ستون فقرات و تنگی کانال نخاعی به دست آمده است، خوشبختانه احتمال ایجاد عفونت پس از جراحی به شدت کاهش یافته است. اما در جراحیهای باز، که برش بزرگی در ناحیه ستون فقرات صورت میگیرد و زخمها به مدت طولانی باز میمانند، احتمال عفونت نیز وجود دارد. به طور خاص، در صورت استفاده از پیچ و مهره برای تثبیت مهرههای آسیب دیده در جراحی تنگی کانال نخاعی، خطر عفونت نیز افزایش مییابد
- بروز لخته خونی در ناحیه کمر و پاها: یکی از مشکلات احتمالی پس از جراحی تنگی کانال نخاعی، بروز لختههای خونی در وریدهای عمقی پاها است. این لختهها معمولاً ناشی از آسیب به عروق خونی در طول عمل جراحی تشکیل میشوند. با این حال، در برخی موارد، بروز لختههای خونی در پاها به دلیل علل دیگری نیز است. یکی از علل احتمالی بروز این عارضه، بیتحرکی بیمار پس از جراحی تنگی کانال نخاعی است. هر چه بیحرکتی بیمار پس از عمل جراحی بیشتر و مدت زمان طولانیتر باشد، جریان خون به پاها کاهش یافته و احتمال بروز لختههای خونی بیشتر میشود
- آسیب به اعصاب یا پوشش دربردارنده نخاع و اعصاب نخاعی: متاسفانه، اگر عمل جراحی تنگی کانال نخاعی توسط یک جراح ماهر و متخصص در زمینه ستون فقرات انجام نشود، خطر آسیب به اعصاب نخاعی بسیار بالا است. در صورتی که در طول عمل جراحی اعصاب توسط چاقوی جراحی آسیب ببینند، التهاب عصبی را به همراه خواهد داشت. همچنین، مصرف داروهای بیهوشی پس از آسیب فیزیکی به اعصاب، دو عامل مهم برای آسیب دیدن عصبها هستند
برای پیشگیری از بروز این خطرات و عوارض، در وهله اول باید بهدنبال بهترین جراح باشید و پس از عمل نکات مراقبتی را رعایت کنید. اغلب افرادی که بعد از عمل عوارض خطرناکی را تجربه کردهاند، از مراقبتهای پس از عمل و نکاتی که پزشکان گوشزد میکنند غافل مانده بودند.
سخن پایانی
در این مقاله، به طور گسترده و تخصصی به سوال “آیا تنگی کانال نخاعی خطرناک است؟” پاسخ داده شده است. بر اساس تحقیقات و مطالعات انجام شده، مشخص شده است که تنگی کانال نخاعی به عنوان یک عارضۀ نگرانکننده شناخته میشود که نیاز به درمان و مراقبت مناسب دارد. عدم درمان مناسب تنگی کانال نخاعی، منجر به تشدید علائم و عوارض جدی میشود و بر روی سیستم عصبی مرکزی تأثیر منفی خواهد داشت.
مرکز تخصصی ما با بهرهگیری از پزشکان و پرسنل مجرب و حاذق، همراه با تجهیزات پیشرفته، به عنوان یک گزینه مناسب درمانی در این زمینه، شناخته میشود. ما به ارائه مراقبت و درمان با کیفیت بالا، توجه فردی به بیماران و استفاده از رویکردهای شخصیسازی متعهد هستیم. بنابراین، اگر با علائم تنگی کانال نخاعی مواجه هستید، توصیه میشود به مرکز تخصصی ما مراجعه کنید تا از تخصص و تجربۀ تیم ما بهرهمند شوید. همین امروز سلامت خود را اولویت قرار دهید.