درد دیسک کمر یکی از دردهای شایع بین جوانان و میانسالان محسوب میشود که در اغلب موارد بر اثر بیرونزدگی دیسک و یا آسیبهای ناشی از فشار بر مهرههای ستون فقرات ایجاد میشود. چنانچه این مشکل به درستی درمان نشود میتواند در مراحل حادتر منجر به فلج دائمی فرد شود و یا در مراحل اولیه منجر به بروز اختلال در عملکرد مثانه و روده، بیحسی رکتوم، پشت پاها و داخل ران گردد.
درد دیسک کمر جدی است و باید توسط یک متخصص مجرب و متبحر تحت درمان قرار گیرد. مجموعه ما با بهره مندی از پزشکان متخصص و فوق تخصص در حوزه ستون فقرات و ارتوپد آماده است تا به تسکین درد دیسک بیماران کمک کند.
درد دیسک کمر چگونه بروز میکند؟
درد دیسک کمر که به دلیل بیرون زدگی دیسک کمر بروز میکند، شامل دردهای خفیف کمر و باسن تا بیحسی و ضعف شدید میگردد. دردهای ناشی از دیسک کمر در غالب اوقات پس از 6 ماه تسکین مییابد. در صورت مزمن شدن دردهای دیسک کمر باید این دردها درمان شوند.
دیسک کمر بواسطه اعمال فشار یا ایجاد التهاب روی اعصاب مجاور دیسک در امتداد عصب باعث بروز دردهای طولی میشود.
علل بروز دیسک کمر چیست؟
بیرون زدگی هسته دیسک به ندرت در کودکان اتفاق میافتد و بیشتر در جوانان و میانسالان روی میدهد. با افزایش سن، تغییرات تحلیل برنده در ستون فقرات احتمال پیشرفت بیرون زدگی دیسک را کاهش مییابد. با افزایش سن هسته مرکزی دیسکها کاملاً خشک شده و احتمال بیرون زدن آن از دیسک وجود دارد.
ممکن است دیسکها بر اثر فشار زیاد و ناگهانی دچار بیرون زدگی شوند. مثلاً افتادن از نردبان و فرود آمدن به حالت نشسته میتواند فشار زیادی به ستون فقرات وارد کند. در صورت زیاد بودن فشار وارده ممکن است مهرهها بشکنند و منجر به بیرون زدگی دیسک شود. خم شدن منجر به اعمال فشار بسیار زیادی بر روی دیسکهای بین مهرهای میشود. در صورت خم شدن و تلاش برای بلند کردن اشیا خیلی سنگین از روی زمین این فشار ممکن است باعث بیرون زدگی دیسک شود.
به علاوه دیسکها ممکن است با وجود فشار کم نیز دچار بیرون زدگی شوند. معمولاً بیرون زدگی دیسک به دلیل ضعف بخشهای حلقوی و در اثر آسیبهای مکرر وارده به آنها به وجود میآید. وقتی پوسته خارجی دیسک ضعیفتر میشود، احتمال دارد در اثر برداشتن وسایل سبک یا خم شدنهای ساده هم فشار زیادی بر روی دیسکها وارد شود. دیسکهای ضعیف ممکن است حتی با سادهترین کارها نیز دچار مشکل شوند. این مشکل از آثار بالا رفتن سن بر روی ستون فقرات نشات میگیرد. پیری شایعترین دلیل برای بیرون زدگی دیسک در ستون فقرات کمری است.
مشخصه درد دیسک کمر چیست؟
درد خود پا: یکی از مشخصههای بیرون زدگی دیسک کمر شدت درد پا در مقایسه با درد کمر است.
درد عصب پا: درد عصب پا از شایعترین مشخصات دیسک کمر است و منجر به خواب رفتگی، سوزن سوزن شدن و تیر کشیدن در پا میشود. ضعف پا، مور مور شدن و بیحسی از دیگر علائم نورولوژیکی مرتبط با بیرون زدگی دیسک کمر است.
نامشخص بودن محل عوارض: بسته به محل دقیق بیرون زدگی دیسک کمر و شدت پارگی آن درد ممکن است در نواحی مختلفی از باسن، ران پا، ساق پا، پایین کمر و یا انگشتان پا بروز کند و یا در شرایط خاص صرفاً یک سمت بدن را درگیر نماید.
افتادگی پا: یکی دیگر از مشخصات مرتبط با درد دیسک کمر عدم توانایی فرد در بلند کردن پا حین راه رفتن و ایستادن روی پا است.
درد ناحیه پایینی کمر: در چنین شرایطی درد ممکن است همیشگی نبوده و با سفتی و گرفتگی همراه باشد. در شرایطی که بیرون زدگی دیسک اسپاسم عضلانی ایجاد میکند، درد با استراحت، خوابیدن در موقعیت مناسب و سطحی صاف، کمپرس سرد و گرم و قرار دادن بالش در گودی کمر تاحدودی بهبود مییابد.
درد تشدید شونده در اثر حرکت: درد ناشی از دیسک کمر در اثر ایستادن، نشستن، پیاده روی اندک، عطسه و خندیدن تشدید خواهد شد.
عوارض دیسک کمر
درست بالای کمر، نخاع پایان مییابد. آنچه از طریق کانال نخاع ادامه مییابد گروهی از ریشههای عصبی طولانی شبیه دم اسب است.
بیرون زدگی دیسک به ندرت میتواند کل کانال نخاع، از جمله تمام اعصاب دم اسب را تحت فشار قرار دهد. در مواقع نادر، ممکن است برای جلوگیری از ضعف دائمی یا فلج به جراحی فوری نیاز باشد.
در صورتی که درد دیسک کمر با علائم ذیل همراه شد فوراً به پزشک مراجعه نمایید:
- بدتر شدن علائم: درد، بی حسی یا ضعف میتواند تا حدی افزایش یابد که انجام فعالیتهای روزمره شما را مختل سازد.
- بروز اختلال در عملکرد مثانه یا روده: سندرم دم اسب حتی با وجود پر بودن مثانه میتواند باعث بی اختیاری یا مشکل در دفع ادرار شود.
- بی حسی زین: این از دست دادن تدریجی حس نواحی نزدیک به زین از جمله داخل ران، پشت پاها و اطراف رکتوم را تحت تأثیر قرار میدهد.
روشهای خانگی تسکین درد دیسک کمرکدامند؟
- مسکنها: به منظور تسکین درد ناشی از دیسک کمر مصرف داروهای مسکنی چون ایبوپروفن یا ناپروکسین و یا داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب توصیه میشود. برای رفع درد، التهاب، درد مفاصل و حساسیت به لمس از داروهای مسکن استفاده کنید. داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب برای تسکین درد ناشی از جراحی کمردرد مزمن تجویز نمیشود.
- کمپرس یخ: در 48 ساعت نخست درد کمر بهتر است برای رفع التهاب از کمپرس یخ استفاده کنید. ماساژ ناحیه دردناک با یخ علاوه بر تسکین تکانههای عصبی و رفع التهاب مانع از گرفتگی عضلات میشود. کمپرس یخ با انقباض رگ در حین استفاده، پس از برداشته شدن، منجر به جریان خون در ناحیه دردناک شده و به این ترتیب فرآیند تسکین درد و التیام بافت آسیب دیده را تسریع مینماید.
- استفاده از شل کنندههای عضلانی: برای یک دوره کوتاه مدت احتمالاً پزشک داروهای شل کننده عضلانی تجویز کند. از پرکاربردترین و محبوبترین شل کنندههای عضلانی میتوان باکلوفن، کلرزوکسازون، سیکلوبنزاپرین، دانترولن، دیازپام و متاکسالون را نام برد.
- گرما درمانی: استفاده از پدهای حرارتی، کیسههای آب گرم، بستن کمر با پارچه گرم و حتی حمام آب داغ در دو روز نخست بروز درد دیسک کمر به رفع گرفتگی عضلات کمک میکند. گرما باعث کشیدگی بافتهای نرم، اتساع عروق خونی و کاهش سیگنالهای درد شده و درد و ناراحتی را تسکین میبخشد.
- گرما و سرما درمانی متناوب: گرما و سرما درمانی متناوب در تسهیل فرآیند بهبود درد کمر نقش دارد. معمولاً به بیماران دیسک کمر توصیه میشود که هر چه سریعتر انجام برخی فعالیتهای سبک را شروع کنند تا دچار درد و خشکی مفصل نشوند. تزریق استروئید در فضای اپیدورال نیز برای تسکین درد ناشی از بیرون زدگی دیسک کمر درمان درازمدتی محسوب میشود.
طبق مطالعات صورت گرفته بیمارانی که در اثر تنگی کانال نخاع و یا بیرون زدگی دیسک کمر دچار سیاتیک شدهاند، با تزریق اپیدرال تاحدود زیادی کاهش درد را تجربه خواهند کرد.
- انجام محتاطانه هر حرکت: نکته حائز اهمیت در تسکین درد ناشی از دیسک کمر کاهش فشار روی دیسک است. افراد مبتلا به این عارضه باید از پوشیدن کفش پاشنه بلند، ایستادن یا نشستن طولانی مدت و دراز کشیدن روی شکم اکیداً بپرهیزند. برای بلند کردن اجسام سنگین از خم شدن اجتناب کرده و از زانو و لگن برای بلند شدن کمک گیرند.
- دقت در حرکات: مهم است فشار روی دیسک را به حداقل برسانید. از پوشیدن کفش پاشنه بلند خودداری کرده، روی شکم نخوابید و به مدت طولانی نایستید یا ننشینید. توجه کنید که هنگام بلند کردن اجسام سنگین خم نشوید و در عوض استفاده از کمر، از زانوها و لگنتان استفاده کنید. از خم و دراز کردن مکرر دست پرهیز کنید. به علاوه سعی کنید در زمان نشستن یا ایستادن وضعیت بدنی مناسبی داشته باشید.
روشهای درمانی درد دیسک کمر
روشهای درمانی گوناگونی برای درد دیسک کمر وجود دارد، از جمله این موارد استفاده از داروهای ضد التهابی، کمربند طبی، آب درمانی، فیزیوتراپی و در صورت حادتر بودن بیماری نیازمند جراحی به روش بسته، باز یا نیمه باز خواهد بود.
روشهای غیرجراحی
در موارد خفیف درد دیسک دارو درمانی قادر به روش مشکل خواهد بود، هر چند که بهتر است از خود درمانی خودداری نمایید. کمربند طبی و آب درمانی نیز در تسکین درد در شرایطی که بیماری جدی نباشد، موثر است.
فیزیوتراپی معمولا بعد از کاهش درد انجام میشود و به تدریج افزایش یافته و نهایتاً به تمرینات عضلانی منتهی میگردد. از سوی دیگر تزریق اوزون و کورتون در ستون فقرات و نواحی التهاب، تزریق اپیدورال و استفاده از کفیهای طبی نیز از جمله درمانهای غیرجراحی دیسک کمر محسوب میشوند.
لازم به ذکر است که مواردی از جمله صافی کف پا، اختلالات طول اندام و کوتاهی و ضعف عضلات کمر و شکم نیز میتوانند منجر به درد کمر شوند از همین رو ورزش درمانی و استفاده از کمربندها و کفیهای طبی برای رفع این مشکلات شدیداً توصیه میشود.
روشهای جراحی
- در روش جراحی بسته پزشک بدون بریدن عضلات و بافتها از تکنیکهای جدیدتر و دستگاههای پیشرفته برای ترمیم آسیبدیدگیها و درمان عارضههای ستون فقرات استفاده میکند. کوچک بودن برشهای جراحی یکی از مزایای عمل بسته است و دیسک بواسطه روشهایی چون اوزون درمانی یا لیزر تحت جراحی قرار میگیرد.
- برای انجام جراحی باز جراح با ایجاد برش های بزرگ روی بدن و باز کردن بدن سعی می کند موضع عمل را به خوبی ببیند و به ساختارهای مورد نظر دسترسی پیدا کند. در این روش بعد از باز کردن پوست و نسوج مربوطه به ستون فقرات میرسیم و به طرق مختلف اقدام به برداشتن فشار از روی عصب میکنیم.
کلام آخر
درد دیسک کمر که عموماً بر اثر بیرون زدگی و یا تحلیل دیسک در اثر افزایش سن روی میدهد، باید فوراً تحت درمان قرار گیرد تا در صورت عدم پیگیری منجر به جدیتر شدن اوضاع از جمله فلج دائمی یا علائمی چون درد و ضعف و بیحسی میشود که قادر است اوضاع را بدتر کند. مرکز تخصصی ما با تجربه درخشان در حوزه مشکلات مرتبط با دیسک در ناحیه کمر آماده ارائه خدمات تخصصی به تمامی بیماران درگیر در این حوزه است.
برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز میتوانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفنهای موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز میتوانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفنهای موجود در بخش تماس با مااستفاده کنید.